ΑΝΑΛΥΣΗ
Ενώ η κυβέρνηση επιχειρεί να διαψεύσει σε υψηλούς τόνους τα σενάρια περί αναδιάρθρωσης του χρέους που πέφτουν στο τραπέζι από διαφορετικές πλευρές στο εξωτερικό και το εσωτερικό, οι αγορές φαίνεται πως έχουν προεξοφλήσει πως κάτι τέτοιο θα συμβεί το αργότερο μέχρι τα τέλη του 2012, αν και ορισμένοι θεωροιύν βέβαιο πως μία τέτοια εξέλιξη θα γίνει άμεσα. Ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου γνωρίζουν πως αργά ή γρήγορα ηοι εξελίξεις θα τους φέρουν αντιμέτωπους με αυτό το ενδεχόμενο, επιδιώκουν, όμως, να μειώσουν τους κραδασμούς μιας τέτοιας εξέλιξης και, κυρίως, να μην συνδυαστεί κάτι τέτοιο με την εντύπωση περί πλήρους αποτυχίας της πολιτικής του τελευταίους 18μηνου και του μνημονίου. Το τελευταίο θέλει να αποφύγει τόσο η Κομισιόν και οι ισχυρές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (Γερμανοί και Γάλλοι), αλλά και Γενικός Διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν που συνδέει την επιδίωξή του να λάβει το χρίσμα των Γάλλων σοσιαλιστών για τις προεδρικές του 2012 με την εντύπωση πως πέτυχε η παρέμβασή του στην Ελλάδα.
Σε μία πολύ ενδιαφέρουσα καταγραφή των υπέρμαχων και των πολέμιων της αναδιάρθρωσης το vima.gr αποτυπώνει το σύνολο των εξείξεων, επισημαίνοντας πως η σχετική συζήτηση έχει “φουντώσει”…
Αυτή τη στιγμή έχουν δημιουργηθεί δύο στρατόπεδα: – Το πρώτο εκτιμά ότι η χώρα μπορεί και πρέπει να αποφύγει την αναδιάρθρωση, εφόσον εφαρμόσει πιστά το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης. Αυτή είναι και η επίσημη άποψη που εκφράζει τόσο το υπουργείο Οικονομικών, όσο και η τρόικα των δανειστών του ελληνικού δημοσίου (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ).
– Το δεύτερο εκτιμά ότι τα «νούμερα δε βγαίνουν» και ότι θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η διαπραγμάτευση για την αλλαγή των όρων αποπληρωμής του δημόσιου χρέους.
Την εκδοχή αυτή προωθούν τόσο στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης, όσο και εγχώριοι πολιτικοί και οικονομικοί κύκλοι, ενώ ιδιαίτερης βαρύτητας ήταν και η τοποθέτηση του πρώην Πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη για την ανάγκη της αναδιάρθρωσης.
Η αλήθεια είναι ότι εφόσον το ελληνικό δημόσιο δεν καταφέρει να βγει στις αγορές έως και το 2012 θα αναγκαστεί να προσφύγει στο νέο μόνιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης.
Σε μία τέτοια περίπτωση, η τρόικα θα μπορεί να θέσει ως όρο για την επέκταση της στήριξης για την Ελλάδα την αναδιάρθρωση του παλαιού χρέους της, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει επιμήκυνση της διάρκειας εξόφλησης, «κούρεμα» ή συνδυασμό των δύο.
Ποιοι τάσσονται υπέρ της αναδιάρθρωσηςΠρόταση για την αλλαγή των όρων αποπληρωμής του συνόλου του χρέους κατέθεσε μιλώντας στο «Βήμα της Κυριακής» την περασμένη Κυριακή ο κ. Σημίτης, εκτιμώντας ότι μόνον έτσι θα μπορέσει να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών χωρίς μία παρατεταμένη περίοδο λιτότητας.
Μέσα σε λίγες ώρες από τη δημοσιοποίηση της συνέντευξης έκαναν την εμφάνισή τους στο διεθνή τύπο οι υποστηρικτές της αναδιάρθρωσης:
– Ο πρόεδρος της Ένωσης Γερμανικών Τραπεζών Δημοσίου Τομέα κ. Christian Brand υπογράμμισε ότι η αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας δε θα ήταν και το τέλος του κόσμου για τα γερμανικά πιστωτικά ιδρύματα, ακόμη και στην περίπτωση που υπάρξει haircut.
– Ο επικεφαλής της τεχνικής επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών της Γερμανίας κ. Clemens Fuest χαρακτήρισε αναπόφευκτη την αναδιάρθρωση, καλώντας τους επενδυτές να αναγνωρίσουν την πραγματικότητα, ότι το haircut είναι δεδομένο.
– Ο σύμβουλος της γερμανικής κυβέρνησης κ. Lars Feld τόνισε ότι η χώρα μας θα χρειαστεί να αναδιαπραγματευτεί το χρέος της ώστε να μπορέσει να εξέλθει της κρίσης στην οποία βρίσκεται. Ο ίδιος τάχθηκε υπέρ της επιμήκυνσης και όχι της διαγραφής χρέους.
– Την εκτίμηση ότι θα πρέπει να έχει διευθετηθεί το θέμα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους έως και το 2012 διατύπωσε ο γνωστός οικονομολόγος Nouriel Roubini, σημειώνοντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να καλυφθεί ένα χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 30 δισ. ευρώ.
– Η Wall Street Journal σε άρθρο της με τίτλο “Κανείς δεν τολμά να το αποκαλέσει πτώχευση” υπογραμμίζει ότι η άρνηση στο ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης είναι πιο επικίνδυνη από την ίδια την αναδιάρθρωση.
Παράλληλα, η εφημερίδα τονίζει ότι ακόμα και αν η Ελλάδα πετύχει τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί στο πακέτο διάσωσης, το χρέος της δεν θα είναι βιώσιμο.
«Δεν συμφέρει η αναδιάρθρωση»Στον αντίποδα, εκτός από την ελληνική κυβέρνηση και την Κομισιόν που αποκλείει την αναδιάρθρωση, έχουν δει το φως της δημοσιότητας αναλύσεις βάση των οποίων σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι συνέπειες για τη χώρα και την οικονομία της θα είναι καταστροφικές.
Συγκεκριμένα, tΤο μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ και κεντρικός τραπεζίτης του Λουξεμβούργου κ. Yves Mersch υπογράμμισε ότι το να προκαταλαμβάνουμε ότι χώρες όπως η Ελλάδα δεν θα τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους έναντι των χρεών, είναι μια άδικη εκτίμηση.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι χώρες που έλαβαν βοήθεια έχουν κοινοβουλευτικά προγράμματα προκειμένου να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους.
– Αντίθετος στο ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους κρατών μελών της ευρωζώνης εμφανίστηκε και το μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ κ. Jürgen Stark, υποστηρίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό το πρόβλημα δεν επιλύεται, αλλά δυσκολεύει.
– Η Alpha Bank εκτιμά ότι ενδεχόμενη πραγματοποίηση των σεναρίων περί αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους, που προβάλλονται εκτενώς εδώ και στο εξωτερικό, είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για να αποτραπεί η εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης και εκσυγχρονισμού της ελληνικής οικονομίας και να εξασφαλισθεί ο αποκλεισμός της χώρας από τις αγορές για πολλές δεκαετίες.
«Η αναδιάρθρωση θα γίνει, αλλά όχι άμεσα»Τέλος, σε αναλύσεις τους τράπεζες και ξένοι οίκοι αποκλείουν το ενδεχόμενο η αναδιάρθρωση να γίνει άμεσα, τοποθετώντας το ενδεχόμενο αυτό μετά το 2012.
Αναλυτικότερα:– Απίθανο θεωρεί το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και η Deutsche Bank. Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι τα πολιτικά και οικονομικά δεδομένα συνηγορούν κατά της αναδιάρθρωσης στο άμεσο χρονικό διάστημα, εκτιμώντας ότι τίποτε δε θα συμβεί έως και το α΄ τρίμηνο του 2012.
– Η Credit Suisse σημειώνει ότι είναι απίθανο να έχουμε εξελίξεις τους επόμενους μήνες, εκτιμώντας ότι η τρόικα έχει ισχυρό συμφέρον να καθυστερήσει μία πιθανή αναδιαρθρώσει, με στόχο να προφυλάξει τη φήμη της, αλλά το ισπανικό «κάστρο», το οποίοι κινδυνεύει να πληγεί καίρια, πλήττοντας το σύνολο της ευρωζώνης.
– Η JP Morgan σε έκθεσή της για την Ευρώπη σημειώνει ότι μια βραχυπρόθεσμη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν θα είχε πολύ νόημα, κάνοντας λόγο για “παρεξήγηση” των θεμάτων που βρίσκονται στο τραπέζι.
Σύμφωνα με το σκεπτικό των αναλυτών της, μια εθελοντική αναδιάρθρωση του χρέους δε θα επιτύγχανε πολλά, ενώ μια μη-εθελοντική αναδιάρθρωση του χρέους θα προκαλούσε σημαντικές διαταραχές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη ευρωζώνη.