ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ άρθρο του Διονύση Χιόνη
καθηγητή Οικονομικών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Η ομολογία της C. Laggard και του O. Blancard (δ/ντη μελετών του ΔΝΤ) ότι το μεγάλο λάθος στον σχεδιασμό των μνημονίων ήταν ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που ισχυριζόμασταν αρκετό καιρό τώρα. Ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής είναι ο αριθμός με τον οποίο πολλαπλασιάζεται το ένα ευρώ της δημοσιονομικής δαπάνης για να υπολογίσουμε το συνολικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα στην οικονομία…
Ετσι όταν ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής είναι 1,6 τότε η αρχική δημοσιονομική δαπάνη του 1 ευρώ θα έχει 1,6 ευρώ αποτέλεσμα στο ΑΕΠ. Αυτό άλλωστε είναι και το νόημα της δημοσιονομικής πολιτικής. Να μπορέσει να αποτελέσει την απαραίτητη μόχλευση στην ελληνική οικονομία.
Πολλές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για τον πολλαπλασιαστή της ελληνικής οικονομίας περίπου στο 0,5. Επομένως το ασφαλές συμπέρασμα για την τρόικα ήταν ότι η αφαίρεση για παράδειγμα 1 δις ευρώ από το εισοδηματικό κύκλωμα στην Ελλάδα θα οδηγούσε σε μείωση του ΑΕΠ κατά 500 εκατ. Ή η αφαίρεση 40 δις από το εισοδηματικό κύκλωμα που προβλέπονταν στα δύο μνημόνια θα οδηγούσε ουσιαστικά σε μείωση του ΑΕΠ κατά 20 δις (αφού ο πολλαπλασιαστής είναι 0,5). Τα 20 δις ευρώ που αφαιρούνται θα ισοδυναμούσαν με 8,3% ύφεση (το ΑΕΠ ανήρχετο το 2010 σε 240 δις επομένως 20 /240 = 8,3). Το παραπάνω ποσό κατανεμημένο σε δύο έτη σήμαινε ύφεση 4,2 περίπου το κάθε έτος.
Στο σημείο αυτό έγινε το λάθος. Ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής όταν η νομισματική πολιτική είναι ανενεργή και η οικονομία είναι σε ύφεση ισχυρίζονται οι L. Christiano, o M. Eichenbaum και ο S. Rebelo (Νorthwestern University ) μπορεί να πάρει τιμή από 2-3. Τι σημαίνει αυτό; Αν σχεδιάζονται μέτρα περικοπών για το 2013 ύψους 8 δις ευρώ και το ΑΕΠ ανέρχεται στα 175 δις ευρώ τότε υπάρχει πιθανότητα οι περικοπές αυτές να μεταφραστούν σε περιορισμό από το εισοδηματικό κύκλωμα κατά 16 δις αν ο πολλαπλασιαστής είναι 2 και 24 αν είναι 3. Τα 16 δις μείωση από το ΑΕΠ ισοδυναμούν με μια ύφεση της τάξης του 9% ενώ τα 24 δις ισοδυναμούν με μια ύφεση της τάξης του 13,5%.
Αυτά για να μην λέμε πάλι στο τέλος του 2013 ότι δεν γνωρίζαμε.