ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Έχω σχεδιάσει (δημοσιογραφικά) μερικές χιλιάδες πρώτες σελίδες εφημερίδων και εξώφυλα περιοδικών στην 25ετή επαγγελματική διαδρομή μου. Αρκετά επιτυχημένα, όπως έχουν πει, κάποια άστοχα, ορισμένα κακά και λίγα για τα οποία δεν επαίρομαι και προτιμώ να τα ξεχνώ. Όταν κανείς βγάζει εφημερίδες και περιοδικά γνωρίζει πως μια κακή στιγμή, μια εσφαλμένη προσέγγιση, μια συμβουλή που δεν έπρεπε να ακούσεις, ή και μία εμμονική ιδέα, μπορούν να σε οδηγήσουν σε μία ατυχία, η οποία θα σε συνοδεύει για πολλά χρόνια…
Scripta manent
Το εξώφυλο του Unfollow με τον Σαμαρά ξυλοκοπημένο και πυροβολημένο, δεν μου άρεσε. Πρωτίστως, δεν μου άρεσε αισθητικά, κατόπιν δεν μου άρεσε δημοσιογραφικά και, εν κατακλείδι, δεν μου άρεσε γιατί οι εμπνευστές τους υπέπεσαν στο “αρχέγονο” λάθος: κυνήγησαν την πρόκληση και έχασαν την ουσία.
Όλοι, σήμερα, συζητούν για το εξώφυλο και κανείς για το περιεχόμενο του άρθρου. Όλοι σχολιάζουν την “άποψη” και ελάχιστοι την ουσία. Κι ακόμα χειρότερα: οι συνάδελφοι, με την επιλογή τους, υπονόμευσαν την δημοσιογραφική κριτική προς τον πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του.
Εάν ήθελαν να “πουλήσουν”, ας πούμε ότι το καταλαβαίνω. Ανέλαβαν και οι Άδωνις και Βορίδης την έμμεση διαφήμιση -περιφέροντας στα κανάλια το περιοδικό-, κι έτσι το marketing κρίνεται επιτυχές.
Αυτό είναι, όμως, το ζήτημα;
Θα ακουστεί συντηρητικό, ίσως και “καθεστωτικό”, αλλά πόσο σοβαρό είναι να εμφανίζεις κακοποιημένο και ημιθανή έναν πρωθυπουργό; Πόσο συμβατό με τη δημοσιογραφική κριτική είναι να χλευάζεις το πρόβλημα στο μάτι του Σαμαρά; Μήπως με όλα αυτά χάνεις το όριο και υπερίπτασαι; Μήπως χάνεις την ισορροπία που πρέπει να έχει το σημαίνον με το σημαινόμενο;
Μία δημοσιογραφική αποκάλυψη ή ένα σκληρό άρθρο για την πολιτική του Σαμαρά, για τις σχέσεις του με παράγοντες της δημόσιας σφαίρας, για αποφάσεις που μπορεί να έχει λάβει και να εξυπηρετούν συμφέροντα θα “πονούσαν” πολύ περισσότερο. Και αφορμές δίνονται καθημερινά.
Τώρα, οι εμπνευστές του εξώφυλοι πέτυχαν το αντίθετο. Ξύπνησαν αντανακλαστικά σημαντικής μερίδας της κοινής γνώμης και βρίσκονται να τελούν εν αδίκω.
Ίσως να μην το καταλαβαίνουν, αυτή τη στιγμή, ακούγοντας ευχάριστα την κλαγγή των όπλων, θα το κατανοήσουν, όμως, όταν δουν τα πτώματα σκορπισμένα στο πεδίο της μάχης.
Ποιά ελεύθερη, αριστερή, επιθετική άποψη χρειάζεται αρνητικό marketing για να ακουστεί; Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο πάει να πει πως η άποψη δεν είναι στέρεη και ανθεκτική.
[Άλλωστε, δεν είμαστε κι όλοι Benetton για να σηματοδοτούμε τα διαφημιστικά μας μηνύματα με προκλητικό αλλά ενδιαφέροντα τρόπο]
Προ διετίας, το γερμανικό Focus μας έβγαλε στο εξώφυλο την Αφροδίτη της Μήλου να μας δείχνει το μεσαίο δάχτυλο. Θεωρήσαμε το θέμα εθνική προσβολή. Ξεσηκωθήκαμε, αντιδράσαμε. Δικαίως.
Όμως το Focus υπηρετούσε μία συγκεκριμένη καταχθόνια και γκεμπελική προπαγάνδα που ήθελε να ταπεινώσει τους Έλληνες, να τους εμφανίσει ακόλαστους, τεμπέληδες και αντι-ευρωπαίους.
Ποιά “λογική” εξυπηρετεί να βγάλει, όμως, ένα ελληνικό περιοδικό πυροβολημένο τον πρωθυπουργό (που καλώς ή κακώς ψήφισε ένας στους τρεις ψηφοφόρους); Και πως πρέπει να απαντήσει ένα περιοδικό της άλλης όχθης; Να βγάλει με ροζ ζαρτιέρες έναν άλλο πολιτικό αρχηγό ή να ακρωτηριάσει τα ιστορικά σύμβολα αντίπαλου πολιτικού κόμματος;
Ο Σαμαράς αξίζει την κριτική μας. Η κυβέρνησή του συναινεί στην κοινωνική αποσταθεροποίηση και εντείνει την ανθρωπιστική κρίση που ξεκίνησε ο Παπανδρέου το 2010. Γράψτε ότι θέλετε, φωνάξτε την κριτική σας, κατεβείτε στην πλατεία Συντάγματος και καταψηφίστε στις κάλπες.
Υπάρχει λόγος, όμως, για τέτοια κακόγουστα εξώφυλα; Μέγα σφάλμα.
Υ.Γ 1: Αναμένω τις κυκλοφορίες του τρέχοντος τεύχους του κατά τα άλλα ενδιαφέροντος Unfollow. Ίσως αυτό εξηγήσει κάποια πράγματα…
Υ.Γ 2: Η εσφαλμένη δημοσιογραφική και αισθητική αντίληψη κάποιων δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι το photoshop του συγκεκριμένου εξωφύλου έγινε στο …ατελιέ της Κουμουνδούρου. Μην τρελαθούμε -αυτό προς εκείνους εκ της ΝΔ που έσπευσαν να χρεώσουν στον ΣΥΡΙΖΑ την κακογουστιά κάποιων. Κι αυτό είναι κάτι που αφορά, ενίοτε, και τις δύο πλευρές.