ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ ΤΙ ΖΗΤΟΥΝ ΓΙΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Ακόμα κι αν η κυβέρνηση κληθεί το επόμενο διάστημα να διαχειριστεί το αποκαλούμενο «καλό σενάριο» μιας (ενδιάμεσης) συμφωνίας με τους δανειστές, το οποίο απορρέει από το «σχέδιο Γιουνκέρ» που είδε το φως της δημοσιότητας στις αρχές της εβδομάδας, μείζον πρόβλημα παραμένει το ασφαλιστικό που μετατίθεται, ως φαίνεται, για το φθινόπωρο.
Μια ομάδα επιστημόνων υπό την επίβλεψη του καθηγητή του Παντείου κ. Σάββα Ρομπόλη έχει αναλάβει να παραδώσει, έως τις αρχές Ιουνίου, στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Γιάννη Δραγασάκη και στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, την ελληνική πρόταση για το ακανθώδες αυτό ζήτημα, προκειμένου να ξεκινήσουν οι ουσιαστικές και αναμφίβολα δύσκολες συζητήσεις με τους δανειστές μέσα στο καλοκαίρι.
Οι έως τώρα διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του Brussels Group επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες της κυβέρνησης ότι στο θέμα αυτό «θα χυθεί αίμα», καθώς οι Θεσμοί έχουν πολύ υψηλά στην ατζέντα τους το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό, είτε για πραγματικούς λόγους αδυναμίας επιδότησης των ελλειμμάτων του ασφαλιστικού συστήματος, είτε λόγω των ιδεολογικών εμμονών ορισμένων, όπως τα στελέχη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Είναι χαρακτηριστικό πως πριν λίγο καιρό –κι ενώ η κυβέρνηση προσπαθεί να διατηρήσει την αναστολή εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις- στα τεχνικά κλιμάκια τέθηκε επισήμως η επέκταση της σχετικής ρήτρας και στις κύριες συντάξεις. Όπως εξηγούσε στην «Ε» ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Γιώργος Ρωμανιάς, η εφαρμογή ενός τόσο ακραίου μέτρου θα οδηγούσε τα επόμενα χρόνια στην δραματική μείωση των βασικών συντάξεων στα 250-300 ευρώ.
Οι δανειστές επιμένουν να θέτουν ως βάση διαπραγμάτευσης όσα απορρέουν από το άρθρο 11 του Ν. 3863 του 2010 και σύμφωνα με αίτημα που επαναδιατύπωσαν πρόσφατα και εγγράφως ζητούν:
– Οι δαπάνες για κύρια και επικουρική σύνταξη να μην ξεπερνούν, το 2060, το 15,5% του ΑΕΠ (το 2014 η δαπάνη αυτή ήταν 16,5% του ΑΕΠ).
– Στην κατεύθυνση αυτή, με τη συντελούμενη μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων και την προβλεπόμενη μείωση στο μέλλον με τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, επιδιώκουν το ποσοστό αναπλήρωσης της κύριας και επικουρικής σύνταξης από 80% να μειωθεί σε 64% το 2020, σε 60% το 2040 και σε 57% το 2060.
– Με αυτούς τους στόχους επιτυγχάνεται ο στόχος των δανειστών για δαπάνες στο ανώτερο επίπεδο του 15,5%.
Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί πως το μοντέλο που προτείνουν οι δανειστές προβλέπει ρυθμούς ανάπτυξης που θα καταστήσουν ΑΕΠ, το 2060, περίπου διπλάσιο από το σημερινό, γεγονός που επιβεβαιώνει εκείνους που φοβούνται πως οι προτάσεις αυτές θα επιφέρουν δραματικές μειώσεις στις συντάξεις.
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΤΑ 70
Οι θέσεις δανειστών και ελληνικής πλευράς απέχουν πολύ και έτσι δημιουργείται συχνά «περιβάλλον έντασης» στα τεχνικά κλιμάκια και το Brussels Group, όπως περιέγραφε στην «Ε» αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος. Όσον αφορά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, για παράδειγμα, η απαίτηση των δανειστών είναι η αύξησή τους, από το 2021 και μετά, από τα 67 στα 70 έτη (!), ενώ η κυβέρνηση αντιπροτείνει σταδιακή αύξηση των ορίων από τα 62 έτη στα 67 μέχρι το 2060.
Το ίδιο κυβερνητικό στέλεχος έλεγε ακόμα πως οι προβλέψεις των δανειστών είναι «εξωπραγματικές» αφού –με βάση το σχετικό νόμο του 2010- βασίζονταν σε ποσοστό ανεργίας 13,4% το 2015 (!) ενώ η προηγούμενη χρονιά έκλεισε, τελικά, με περίπου διπλάσιο ποσοστό. Η εμμονή κάποιων εκ των Θεσμών, μάλιστα, δείχνει να μην λαμβάνουν υπόψη τους ούτε το γεγονός ότι τα αντίστοιχα στοιχεία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι δυσμενέστερα απ΄ότι στην Ελλάδα, ούτε και ότι το μείζον θέμα του ασφαλιστικού αποτελεί πανευρωπαϊκό πρόβλημα και οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως, κυρίως, η υψηλή ανεργία, η ύφεση και η γήρανση του πληθυσμού.
Για παράδειγμα, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών είναι 14%, στη Γερμανία το ίδιο ποσοστό φθάνει το 20%.
Παραπλανητικά θεωρούνται, δε, από την ελληνική πλευρά και ορισμένα στοιχεία που έχουν διακινηθεί μεταξύ των δανειστών, όπως το γεγονός ότι στην Ελλάδα επιδοτείται το ασφαλιστικό σύστημα με το 9% του ΑΕΠ. Το στοιχείο, αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, είχε στη διάθεσή της η Άνγκελα Μέρκελ στην 5ωρη συνάντησή της με τον Αλέξη Τσίπρα στο Βερολίνο και ετέθη στη συζήτηση ως το ποσοστό επί του εγχώριου προϊόντος με το οποίο επιδοτεί η χώρα τα ελλείμματα του ασφαλιστικού συστήματος.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι διαφορετική. Το 9% αφορά το άθροισμα δύο ποσοστών: 4,5% που αποτελεί την τριμερή χρηματοδότηση του συστήματος (εργοδότες, ασφαλισμένοι, κράτος) και άλλο ένα 4,5% που είναι, όντως, η ενίσχυση για την κάλυψη των ελλειμμάτων. Όμως, στην Γερμανία το ποσοστό για την κάλυψη των ελλειμμάτων είναι 3% και στη Γαλλία 4%, ήτοι αρκετά κοντά σε όσα ισχύουν στην Ελλάδα.
Η ελληνική πλευρά θα έχει πάντως να αντιμετωπίσει ισχυρές απαιτήσεις εκ μέρους των δανειστών σε τρείς τομείς:
– Αύξηση των ορίων ηλικίας στα 70 έτη,
– Επιβολή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στις κύριες συντάξεις –με επαναφορά από το φθινόπωρο και εκείνης στις επικουρικές που έχει, προσώρας, ανασταλεί, και
– Δραστικές μειώσεις στα ποσοστά αναπλήρωσης έως και το 57% που θα σημάνει μεγάλες μειώσεις.
Η επιστημονική ομάδα που επεξεργάζεται την ελληνική αντιπρόταση επιχειρεί αυτό τον καιρό να ομαδοποιήσει τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος στο μέλλον. Όπως πληροφορείται η «Ε», οι νέες πηγές που μελετά η κυβέρνηση είναι η επιβολή ποσοστών υπέρ του ασφαλιστικού από τις προμήθειες εξοπλιστικών συστημάτων και των νοσοκομείων (σε κάθε σύμβαση προμηθειών που θα υπογράφει το ελληνικό δημόσιο με ελληνικές ή ξένες εταιρείες θα προβλέπεται ποσοστό υπέρ του ασφαλιστικού συστήματος), καθώς και από αναπτυξιακά έργα, όπως είναι η κατασκευή υποδομών. Ανάλογο ποσοστό θα προβλεφθεί για το μέλλον, όταν η χώρα θα είναι σε θέση να αξιοποιήσει τον ορυκτό πλούτο της και, κυρίως, τους υδρογονάνθρακες.
20 ΣΕΝΑΡΙΟ: ΤΙ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
Ανατροπές έρχονται στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και στις συντάξεις 800.000 ασφαλισμένων στο Δημόσιο και σε ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών με το νέο ασφαλιστικό, τις ρυθμίσεις του οποίου επεξεργάζεται ήδη το υπουργείο Εργασίας.
Στόχος του υπουργείου, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, είναι να περάσει το καλοκαίρι και οι επικείμενες ρυθμίσεις να δρομολογηθούν από το φθινόπωρο με ευρύ διάλογο ώστε το αργότερο έως τον Νοέμβριο να είναι έτοιμες οι νομοθετικές παρεμβάσεις που θα περιλαμβάνουν κυρίως την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, με μικρή ή μεγαλύτερη μεταβατική περίοδο για όσους είναι κοντά στη σύνταξη.
Το υπουργείο Εργασίας θεωρεί ότι οι αλλαγές θα πρέπει να ξεκινούν από το 2021 και η αύξηση στα όρια ηλικίας να είναι σταδιακή ως το 2025, ώστε από το 2026 και μετά όλοι να έχουν όριο ηλικίας για μειωμένη σύνταξη το 62ο έτος και για πλήρη το 67ο έτος, με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης. Οσοι συμπληρώνουν 40 έτη θα βγαίνουν στα 62 με πλήρη σύνταξη.
Οι θεσμοί όμως έχουν άλλο σχέδιο. Ζητούν να ξεκινήσει η συζήτηση των αλλαγών από τον Ιούνιο ώστε μέχρι το φθινόπωρο να έχουν έτοιμο και ψηφισμένο νομοσχέδιο, και μάλιστα οι αυξήσεις στα όρια ηλικίας θέλουν να ξεκινούν άμεσα με την ψήφιση του νόμου, ώστε όλοι να συνταξιοδοτούνται μετά το 62ο έτος.
Η πρόταση των θεσμών καταργεί άμεσα όλες τις λεγόμενες πρόωρες συντάξεις σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ και τράπεζες και αυξάνει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ως και 15 έτη, ήτοι στα 67 από τα 52 ή στα 55 που μπορούν να αποχωρήσουν σήμερα οι δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν ανήλικο τέκνο το 2011 ή το 2012.
Ειδικότερα, για το Δημόσιο, η κρίσιμη παράμετρος είναι η ημερομηνία πρόσληψης. Εδώ διακρίνονται 3 ομάδες ασφαλισμένων οι οποίοι, ανάλογα με το σενάριο των αλλαγών, θίγονται περισσότερο, λιγότερο ή και καθόλου.
Πηγή: Επένδυση, iefimerida.gr