ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Μετά από έξι και πλέον χρόνια πραγματικής ύφεσης, ατέρμονων eurogroup και αξιολογήσεων βρισκόμαστε ξανά μπροστά από ένα νέο πλαίσιο ελπίδων, αισιοδοξίας, και οριστικού τέλους. Ποσοτική χαλάρωση, σχέδιο Γιούνκερ, ΣΕΣ-ΕΣΠΑ 2014-2020, ρευστότητα σε τράπεζες, επενδύσεις, επιστροφή των κερδών των ομολόγων από την ΕΚΤ και στο βάθος αναδιάρθρωση χρέους.
Το καλό είναι ότι η απόφαση του ΕG τερμάτισε ουσιαστικά ένα φετίχ της ελληνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής που σχετίζονταν με την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Κλείνει οριστικά με αυτόν τον τρόπο μια μακρά περίοδος (ξεκίνησε τον Μάρτιο 2012) και κατά την οποία καταβλήθηκαν συντονισμένες προσπάθειες να πείσουν εαυτούς και αλλήλους ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Αυτή η πολιτική κατάφερνε να εξαιρεί το θέμα του χρέους από τις διαπραγματεύσεις πολλαπλασιάζοντας τα αδιέξοδα. Αυτό που περιμένουμε είναι να δούμε την εξειδίκευση αυτής της απόφασης για την ελάφρυνση του χρέους.
Η μετατροπή του χρέους από δημόσιο σε ιδιωτικό ως απαραίτητη προϋπόθεση για την αναδιάρθρωση του απαιτεί και ένα πολύ ασφαλές δημοσιονομικό οδικό χάρτη. Ετσι οι δημοσιονομικές επιδόσεις της οικονομίας ‘ασφαλίζονται’ με τον δημοσιονομικό ρυθμιστή ο οποίος έχει θεσπιστεί με τον Ν. 4070/2014 κεφ. Γ άρθρα 33-41.
Όλ’ αυτά μπορούν πραγματικά να δώσουν ένα τέλος στην μεγάλη μας περιπέτεια. Αν όμως επανέλθουμε στα ίδια τότε δεν θα είναι μια από τα ίδια αλλά πολύ χειρότερα. Και αυτό γιατί θα έχει κλονιστεί και η τελευταία ελπίδα για τα αποτελέσματα μιας σοβαρής πρότασης. Θα εξανεμιστεί η οποιαδήποτε εναπομένουσα ικμάδα σοβαρότητας της Κυβέρνησης, της ΕΕ και οποιουδήποτε συλλογικού επίσημου οργάνου έχει εμπλακεί στην ελληνική υπόθεση. Μετά την αποτυχία προβλέπω να ψάχνουμε τους νεφελίμ και τους ελωχίμ να μας λύσουν τα οικονομικά προβλήματα.
Μετά απ’ αυτά ο κοινωνικός εξτρεμισμός και η ριζοσπαστική προσέγγιση στην επίλυση των προβλημάτων μας (ακόμα και αυτών της καθημερινότητας) θα αποτελέσει την κυρίαρχη αντίληψη και ιδεολογία. Η αποτυχία του προγράμματος θα σημάνει την έναρξη μιας αποσταθεροποίησης για την ελληνική κοινωνία που δύσκολα θα βρεί το τέλος.
Δεν υπάρχει αμφιβολία αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία. Η τελευταία ευκαιρία για το ΔΝΤ να ξανακερδίσει την χαμένη αξιοπιστία του και την φήμη του ως ένα εξαιρετικό οικονομικό think tank, τελευταία ευκαιρία για την ΕΕ και ΟΝΕ να αποδείξουν ότι μπορούν να διαχειριστούν μια κρίση μιας χώρας μέλους που συνεισφέρει μόλις το 1,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, η τελευταία ευκαιρία για την ΕΚΤ να αποδείξει ότι είναι κεντρική τράπεζα και μπορεί εξ αντικειμένου να διαχειριστεί κρίση χρέους και νομισματική πολιτική. Τελευταία ευκαιρία όμως και για την ελληνική κοινωνία να αποδείξει ότι είναι και θα παραμένει κοινωνία ανεπτυγμένου κράτους.
Αναμένουμε την επόμενη μέρα του EG της 24ης Μαίου είναι όμως γεγονός ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι όπως συμφωνήθηκαν στο EG ακόμα και αν αποτράπηκαν επιπρόσθετα μέτρα πολύ δύσκολα θα επιτευχθούν αν δεν υπάρξει ανάπτυξη και ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος. Αν συνδυαστούν λοιπόν αφενός η ελάφρυνση του χρέους με την αναπτυξιακή πολιτική τότε είναι σίγουρο ότι δεν θα χρειαστεί ο δημοσιονομικός ρυθμιστής και μπορούμε πλέον να ελπίζουμε ότι θα λάβει τέλος η επταετής περιπέτεια της ελληνικής οικονομίας.
Διονύσιος Χιόνης
Καθηγητής Οικονομικών ΔΠΘ