Newsroom Αν ο 41χρονος Ματέο Ρέντσι ήταν ο ….Πρωθυπουργός της Ελλάδος και αν η πρότασή του για μονομερή διάσωση τραπεζών είχε εισακουσθεί από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τι θα είχε συμβεί;
Ερώτημα, το οποίο τέθηκε σε πηγαδάκια τραπεζικών, επιχειρηματιών και οικονομικών παραγόντων, στο περιθώριο των εξελίξεων για τις ιταλικές τράπεζες, των οποίων οι επισφάλειες –μαμούθ των 360 δις ευρώ, αποτελούν τη νέα «ατομική βόμβα» για την αντοχή των ευρωπαϊκών τραπεζών. Ειδικά, ενόψει των τελικών εξετάσεων της 31ης Ιουλίου, στο πλαίσιο των νέων , ευρωπαϊκών stress tests.
Συνοπτικά, δύο πράγματα θα είχαν συμβεί:
Πρώτον, θα είχε εκτιναχθεί το δημόσιο χρέος, καθώς η στήριξη των ελληνικών τραπεζών με δημόσιους πόρους θα απαιτούσε σημαντική έκδοση κρατικών ομολόγων, κυρίως στο εσωτερικό της χώρας. Αναπόφευκτα, αυτή η εναλλακτική θα είχε οδηγήσει σε υπερβολική αύξηση των φορολογικών συντελεστών σε επίπεδα πέραν κάθε φαντασίας (μακρινότερα και υψηλότερα ακόμη και των …σημερινών ), καθώς θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να…βρεθούν τα κεφάλαια για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Από την άλλη πλευρά και αυτή είναι η δεύτερη παράμετρος του θέματος, θα είχαν «προστατευθεί» οι ομολογιούχοι, καθώς τα ομόλογά τους δεν θα είχαν κουρευθεί. Την ίδια στιγμή, δεν θα είχαν υποστεί πιέσεις οι ιδιώτες μέτοχοι να βάλουν κεφάλαια στο πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στις οποίες συμμετέχουν. Και σε κάθε περίπτωση – αυτό βέβαια αποφεύχθηκε στην Ελλάδα ( σε αντίθεση με την Κύπρο)- δεν θα κινδύνευαν με κούρεμα (bail in) οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρω.
Ομως, εκροές καταθέσεων, ως έλλειμμα εμπιστοσύνης, σαφώς και θα υπήρχαν, δεδομένου ότι η χώρα θα ανέδιδε μια μυρωδιά μεγαλύτερης ανασφάλειας και ύφεσης. Τη στήριξη των τραπεζών θα την είχαν επωμισθεί εξ ολοκλήρου οι Έλληνες φορολογούμενοι, ακόμη και οι πιο χαμηλής κλίμακας. Και αν σήμερα κάποιοι επικαλούνται ως επιχείρημα ότι «την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών την πλήρωσαν οι φορολογούμενοι», υπονοώντας ότι οι πολίτες της χώρας επιβαρύνονται από μνημονιακά μέτρα και άλλες συνέπειες από το δανεισμό των θεσμών , αυτό είναι εκ πρώτης….σχήμα λόγου, καθώς τα κεφάλαια που στήριξαν τις τράπεζες προήλθαν έξωθεν (Ευρωπαικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας EFSF).
Στη διαφορετική περίπτωση μιας άμεσα κρατικής στήριξης – το σχέδιο Ρέντσι για την Ιταλία μιλάει για 40 δις ευρώ – το τίμημα θα πλήρωναν αποκλειστικά και υποχρεωτικά οι φορολογούμενοι της γείτονος χώρας. Με τους ιδιώτες μετόχους, τους κατόχους ομολόγων και τους καταθέτες, ειδικά τους μεγαλοκαταθέτες, να μην υποχρεώνονται σε άμεση στήριξη των…επενδυτικών τους επιλογών. Δηλαδή, να …. «σφυρίζουν αδιάφορα|»….
Προφανώς κάθε λύση, πρόταση ή σχέδιο διάσωσης ευρωπαϊκών τραπεζών (με κρατική στήριξη ή δανεισμό από θεσμούς) εξυπηρετεί πολιτικές επιλογές και έχει τους επικριτές της. Το σχέδιο Ρέντσι – το οποίο προσκρούει στους κανόνες της ΕΕ για bail in – δεν είναι ίσως ασύνδετο από το επικείμενο δημοψήφισμα του Οκτωβρίου στην Ιταλία καιτις πολιτικές εξελίξεις.
Το σίγουρο είναι ότι η διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών αποτελεί θέμα ύψιστης προτεραιότητας. Και εν προκειμένω για τις ελληνικές- των οποίων η ανακεφαλαιοποίηση αποτέλεσε επι μακρόν αντικείμενο φιλολογικών αντιπαραθέσεων – θα πρέπει να σημειωθεί ότι ανέκαθεν αποτέλεσαν και αποτελούν, την «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας.