ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Σε έναν μακρύ και γεμάτο εμπόδια πολιτικό κύκλο, αυτόν των γερμανικών εκλογών, τον Σεπτέμβριο του 2007, ενδέχεται να εμπλακεί η ελληνική οικονομία, όπως παρατηρούν διεθνείς αναλυτές μετά το “τεχνικό μπλόκο” στην εκταμίευση ολόκληρης της υποδόσης των 2,8 δις από το Eurogroup, κάτι που παρότι η Αθήνα δεν επιθυμεί προσώρας να σηκώσει τους τόνους αποδίδεται στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών.
Η κίνηση αυτή του Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε εκλαμβάνεται ως μήνυμα ενόψει της δεύτερης αξιολόγησης και αποσκοπεί μεταξύ άλλων στο να εμφανίσει την ελληνική κυβέρνηση μη επαρκώς έτοιμη να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της και ως εκ τούτου να παραπέμψει στις καλένδες το θέμα της ρύθμισης του ελληνικού χρέους.
Όπως αναφέρει σε έκθεσή της η HSBC η δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος η οποία πρόκειται να ξεκινήσει σύντομα αναμένεται να συναντήσει πολλές καθυστερήσεις καθώς περιλαμβάνει τη δύσκολη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας.
Και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σημαντικές αποπληρωμές χρέους μέχρι τον Ιούλιο του επόμενου έτους, αυξάνει ακόμη περισσότερο την πιθανότητα καθυστερήσεως, δίνει δηλαδή τη δυνατότητα στον Σόϊμπλε να χρονοτριβήσει δίχως να υπάρχει άμεσος κίνδυνος να ξεμείνει από ρευστότητα το δημόσιο ταμείο. Δεδομένου ότι αποπληρωμές δεν υπάρχουν πριν το τέλος της άνοιξης του 2017, μία παράταση μερικών μηνών της αβεβαιότητας σχετικά με τη δεύτερη αξιολόγηση ίσως είναι τελικά βολική για το Βερολίνο που δεν θέλει να φτάσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης για το θέμα του χρέους πριν το 2018 αλλά, ταυτόχρονα, να μπορεί να κρατά εντός παιχνιδιού το ΔΝΤ ως τεχνικό σύμβουλο του προγράμματος, όπως έως σήμερα.
Από την άλλη ΕΚΤ, παρά τις καλές προθέσεις του Μάριο Ντράγκι που αποτυπώνονται έμμεσα και στα εν γένει θετικά σχόλια του Γιάννη Στουρνάρα, δεν πρόκειται να βιαστεί να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο QE, δεδομένου ότι θα μπορεί να προχωρήσει σε αγορές όσο η αξιολόγηση συνεχίζεται, σύμφωνα με τους κανόνες του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.
Όπως εξηγεί η HSBC, το Eurogroup σημείωσε ότι η δεύτερη αξιολόγηση πρόκειται να ξεκινήσει σύντομα, καλώντας “τις ελληνικές αρχές να εντείνουν τις εργασίες τους με τους θεσμούς σχετικά με τα μέτρα που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης σε εύθετο χρόνο, και χαιρετίζει την πρόθεση των θεσμών να επιστρέψουν στην Αθήνα στα μέσα του Οκτώβρη”.
Το κλειδί, όπως τονίζει η HSBC, είναι η ολοκλήρωση των περαιτέρω μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, οι οποίες είναι πιθανό να είναι περίπλοκες, δεδομένου του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στο παρελθόν είχε δεσμευθεί για αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 20% και για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, στα οποία η τρόικα ήταν και είναι κάθετα αντίθετη. Μάλιστα, όπως προσθέτει η HSBC, ο Έλληνας υπουργός εργασίας σχολίασε πρόσφατα ότι “θέλουμε να επαναφέρουμε τις συλλογικών συμβάσεις” και το “ΔΝΤ είναι ένας ακραίος παίκτης” στις εργασιακές μεταρρυθμίσεις.
Θα μπορούσαμε να δούμε λοιπόν περαιτέρω καθυστερήσεις, όπως τονίζει η HSBC, και σε αυτό δεν βοηθά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει καμία σημαντική αποπληρωμή χρέους μέχρι τον Ιούλιο του επόμενου έτους (συνολικά 7 δισ. ευρώ σε ΕΚΤ και ιδιώτες ομολογιούχους). Αυτό επίσης σημαίνει ότι θα υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις στην ένταξη της Ελλάδας στο QE.
Θεωρητικά, με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα μόλις ολοκληρώσει η ίδια την ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Ωστόσο, η ΕΚΤ δεν μπορεί να αγοράσει κατά τη διάρκεια αξιολογήσεων του προγράμματος. Έτσι, με την αξιολόγηση να ξεκινά σε λίγο, το παράθυρο ευκαιρίας θα είναι μικρό. Και με δεδομένες τις πιθανές καθυστερήσεις στη δεύτερη αξιολόγηση, “αμφιβάλλουμε ότι η ΕΚΤ θα σπεύσει να αγοράσει έτσι κι άλλως”, σημειώνει η HSBC.
Τέλος, σημειώνει η τράπεζα, οι καθυστερήσεις στη δεύτερη αξιολόγηση θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν τις συνομιλίες ελάφρυνσης του χρέους με την ευρωζώνη, καθώς και την πιθανή συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.
Συμφωνεί και η Citigroup
Σύμφωνα με την Citi, αυτή θα είναι πιο αμφιλεγόμενη καθώς θα περιλαμβάνει περαιτέρω μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας κάνοντας πιο εύκολες τις ομαδικές απολύσεις, ένα τοξικό θέμα για την αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως σημειώνει η αμερικάνικη τράπεζα, με τα προβλήματα ρευστότητας της Ελλάδας να είναι περιορισμένα και τις αποπληρωμές του χρέους να είναι μακριά ακόμα, η δεύτερη αξιολόγηση δεν θα είναι μία εύκολη και γρήγορη υπόθεση, αλλά θα τραβήξει για αρκετούς μήνες.