ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Σε κατάσταση “κόκκινου συναγερμού” βρίσκεται τα τελευταία 24ωρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Κομισιόν καθώς εκφράζονται φόβοι για ακόμα μεγαλύτερη φυγή καταθέσεων από τις ιταλικές τράπεζες αλλά και αύξηση του κόστους δανεισμού της χώρας σε περίπτωση που το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προκαλέσει συνθήκες πολιτικής αστάθειας με πτώση της κυβέρνησης Ρέντσι και εκλογές ή έστω αναζήτηση λύσης με κυβέρνηση τεχνοκρατών.
Οικονομικοί αναλυτές δεν θεωρούν απίθανο να αναγκαστεί η Ρώμη ακόμα και να επιβάλλει κανόνες ελέγχου κεφαλαίων (capital controls) εφόσον παρατηρηθούν μαζικές αναλήψεις, δεδομένου ότι ήδη τις προηγούμενες μέρες παρατηρήθηκαν τέτοια φαινόμενα, όπως και αγορά χρυσού από Ιταλούς.
Στο πλαίσιο αυτό σχέδιο εκτάκτου ανάγκης έχει καταρτίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τραπεζα, στην περίπτωση που το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος οδηγήσει σε απότομη άνοδο του κόστους δανεισμού της χώρας.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, εάν ένα συμβεί κάτι τέτοιο, η ΕΚΤ είναι έτοιμη να αυξήσει προσωρινά τις αγορές ιταλικών κρατικών ομολόγων. Θα μπορούσε, μάλιστα, να χρησιμοποιήσει το μηνιαίο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της, ύψους 80 δισ. ευρώ, προκειμένου να αντιμετωπίσει όποια άμεση, περαιτέρω άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων μετά το δημοψήφισμα, προκειμένου να στηρίξει τα ομόλογα και να αμβλύνει τις κινήσεις στην αγορά, σύμφωνα με τις πηγές από την ΕΚΤ που επικαλείται το Reuters.
Κατά τις ίδιες πηγές, το πρόγραμμα είναι αρκετά ευέλικτο ώστε να επιτρέπει μια προσωρινή αύξηση των αγορών ιταλικών τίτλων και πως μια τέτοια κίνηση δεν θα χρειαζόταν απαραίτητα τη «σφραγίδα» του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, το οποίο θα συνεδριάσει στις 8 Δεκεμβρίου προκειμένου να αποφασίσει αν θα συνεχίσει το πρόγραμμα και μετά τον Μάρτιο του 2017.
Οι ίδιες πηγές ξεκαθάρισαν πάντως μια τέτοια κίνηση από μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα είναι περιορισμένης διάρκειας, λίγων ημερών ή εβδομάδων, και θα έχει ως στόχο να αντισταθμίσει την όποια άμεση μεταβλητότητα στην αγορά, καθώς το πρόγραμμα αγοράς τίτλων της ΕΚΤ έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει τον πληθωρισμό και την οικονομική ανάπτυξη σε όλη την ευρωζώνη και δεν έχει σκοπό να καταπολεμά κρίσεις σε μεμονωμένες χώρες.
Αυτό σημαίνει πως αν η Ιταλία ή οι ιταλικές τράπεζες χρειαστούν πιο μακροπρόθεσμη στήριξη, η Ρώμη θα πρέπει να ζητήσει επισήμως βοήθεια. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, θα γίνει υπό προϋποθέσεις και στο πλαίσιο κάποιας συμφωνίας που θα θέτει όρους στη Ρώμη.
«Το διοικητικό συμβούλιο καταλαβαίνει πως υπάρχει κάποιο περιθώριο να βοηθήσει την Ιταλία, το οποίο θα χρησιμοποιήσει αν χρειαστεί. Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων έχει ευελιξία», ανέφερε η μια πηγή. «Το κλειδί είναι πως η ΕΚΤ θα πρέπει να πειστεί ότι η αστάθεια μπορεί να ξεπεραστεί με την αξιοποίηση αυτής της ευελιξίας».
Η ΕΚΤ αρνήθηκε πάντως να σχολιάσει το ρεπορτάζ του Reuters.
Σε ό,τι αφορά στις ιταλικές τράπεζες, που δέχονται ισχυρότατες πιέσεις, πηγές της ΕΚΤ σημειώνουν πως η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει και πολλά για τις κεφαλαιακές τους ανάγκες, εκτός και αν η ίδια η Ιταλία ζητήσει πρόγραμμα διάσωσης για τον τραπεζικό κλάδο.