ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η ιστορία μερικές φορές κάνει παράξενα παιχνίδια. Οι αλλαγές προσώπων στην Ουάσινγκτον φέρνουν στο προσκήνιο ανθρώπους “γνώριμους” στο ελληνικό περιβάλλον από τη δεκαετία του 2000.
Ένα από τα πρόσωπα αυτά, ο κ. Γκάρι Κον, που αναλαμβάνει επικεφαλής του οικονομικού συμβουλίου του Τραμπ και θα είναι ο άνθρωπος που θα χειρισθεί τη σχέση με το ΔΝΤ, γνωρίζει για την υπόθεση του ελληνικού χρέους πολύ περισσότερα από όσα μπορεί να υποθέσει κανείς. Όντας παλιός γνώριμος των ανθρώπων που δούλεψαν για να “πακετάρουν” την ελληνική οικονομία στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έτσι ώστε να… χωρέσει στο νέο ενιαίο νόμισμα φαίνεται να γνωρίζει από μέσα την υπόθεση του ελληνικού χρέους.
Αυτό που δεν γνωρίζει κανείς είναι το πώς θα δουλέψει αυτήν τη φορά η παρουσία του στο ελληνικό δράμα.
Σαν “από μηχανή θεός” για τη λύση του ή στοιχείο ρήξης με τα όσα η Ευρωζώνη μέχρι στιγμής έχει δρομολογήσει εδώ και έξι χρόνια;
Η απάντηση δεν αναμένεται πριν από την εγκατάστασή του στην Ουάσινγκτον και σίγουρα θα εμπλέκει την ΕΚΤ με την οποία ο ίδιος συνδέεται έμμεσα από το παρελθόν.
Υπάρχουν, όμως, εκτιμήσεις για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει, με βάση την προ δεκαετιών συνεργασία μαζί του…
Στις ελληνικές τραγωδίες ο “από μηχανής” θεός εμφανιζόταν και έδινε τη “λύση” στο δράμα, όταν αυτή συνήθως δεν μπορούσε να προκύψει από τη δράση των “θνητών” πρωταγωνιστών του.
Τώρα ο νέος “από μηχανής”… θεός είναι ένα παλιό υψηλόβαθμο στέλεχος της Goldman Sachs, γνώριμο της σκηνής του ελληνικού δράματος καθώς είχε παίξει τον ρόλο του στην εποχή των παχιών αγελάδων, όταν τα νέα σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα τα αποκαλούμενα “παράγωγα” είχαν αρχίσει να “ντοπάρουν” τις αγορές με εύκολες λύσεις χρέους, που δεν λεγόταν χρέος αλλά κατέληξαν στην κρίση των subprime loans.
O Κον και το ελληνικό χρέος
Ο κ. Κον την πρώτη φορά “βοήθησε” στο reporfiling του ελληνικού χρέους με την εισαγωγή του ευρώ.
Εμφανίσθηκε για δεύτερη φορά λίγο πριν από την αρχή των μνημονιακών χρόνων (2009 – 2010) προσφέροντας πάλι “τεχνικές” λύσεις που οι τότε ηγεσίες δεν αποδέχθηκαν και προτίμησαν λίγους μήνες μετά την προσφυγή στο ΔΝΤ και στο PSI δύο χρόνια αργότερα.
Οι πληροφορίες θέλουν, μάλιστα, τον Γκάρι Κον να συναντάνται με τους Γιώργο Παπανδρέου, Γιώργο Παπακωνσταντίνου και Λούκα Κατσέλη στο ξενοδοχείο Πεντελικόν της Κηφισιάς και να εισηγείται μια σειρά μεθόδους που θα μπορούσαν να γλυτώσουν τη χώρα από την προσφυγή στο ΔΝΤ. Η κυβέρνηση Παπανδρέου, τότε, δεν συμφώνησε καθώς ήταν δεσμευμένη έναντι του Ταμείου και κυρίως των Ευρωπαίων και δη της Άγκελα Μέρκελ.
Σήμερα ο κ. Κον είναι ο εκλεκτός του νέου Αμερικανού προέδρου για τη θέση του επικεφαλής του οικονομικού Συμβουλίου του.
Και από τη θέση αυτή θα είναι ο άνθρωπος που θα χαράξει τη “γραμμή” της Ουάσινγκτον στο ΔΝΤ στο οποίο οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος…
Κάποια δημοσιεύματα, που δεν έχουν προς το παρόν διασταυρωθεί, παρουσιάζουν τον κ. Κον σαν έναν από εκείνους που μετά το 2000 είχαν “παίξει” με την ιδέα πως μετά την κατάρρευση του Μπρέτον Γουντς δεν υπάρχει χώρος για το ΔΝΤ, ή τουλάχιστον για το ΔΝΤ με τον ρόλο που είχε παίξει μέχρι τότε, ιδιαίτερα μετά τις ευθύνες που του είχαν αποδοθεί για την οικονομική κατάληξη των παρεμβάσεών του στην Ν. Αμερική και τη Ν.Α. Ασία.
Με λίγα λόγια, ο κ. Γκάρι Κον είναι ο άνθρωπος που στα τέλη της δεκαετίας του ’90 ήταν από τους ένθερμους οπαδούς της “δημιουργικής λογιστικής” που είχε ανθίσει στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη, την εποχή της προετοιμασίας για την εισαγωγή του ευρώ.
Να θυμίσουμε ότι εκείνη την εποχή στην EFC, τη σημαντικότερη Επιτροπή προετοιμασίας της εισαγωγής του ευρώ, επικεφαλής της ήταν ο κ. Μάριο Ντράγκι στον οποίο αποδίδονται πολλές “τεχνικές” παρεμβάσεις που διευκόλυναν πολλές χώρες μεταξύ των οποίων την Ιταλία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, αλλά και τη Γερμανία, να “πετύχουν” τις προϋποθέσεις που έπρεπε να έχουν για ελλείμματα και χρέος για να μπουν στην Ευρωζώνη.
Στην ίδια Επιτροπή είχε θητεύσει με αναγνωρισμένη επιτυχία τότε ο κ. Στουρνάρας και μαζί του είχε συνεργασθεί ο Νίκος Καραβίτης.
Ο κ. Στουρνάρας αναμφίβολα γνωρίζει τον νέο σύμβουλο του κ. Τραμπ από την περίοδο εισόδου της Ελλάδας στο ευρώ, όπως άλλωστε και ο κ. Παπαδήμος που ήταν μέχρι και το 2002 διοικητής στην ΤτΕ.
Τι είχαν αποκαλύψει οι New York Times
Η Γουόλ Στριτ, με συγκεκριμένες τακτικές, ανάλογες με εκείνες που οδήγησαν στη μεγάλη κρίση των δανείων υψηλού κινδύνου (subprime) στις ΗΠΑ, επιδείνωσε την οικονομική κρίση, κλονίζοντας την Ελλάδα, υπονομεύοντας το ευρώ και διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κρύψουν τα αυξανόμενα χρέη τους.
Η παραπάνω αποκάλυψη ήταν η κεντρική ιδέα πρωτοσέλιδου ρεπορτάζ των κυριακάτικων «Νιου Γιορκ Τάιμς», στο οποίο εξετάζεται ο ρόλος του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης στην κρίση της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Κατά την εφημερίδα, η Γουόλ Στριτ και οι τραπεζίτες της φέρεται να διευκόλυναν την Ελλάδα να δανειστεί πέρα από τις δυνατότητές της. Αν και διευκρινίζεται ότι η Γουόλ Στριτ δεν δημιούργησε το πρόβλημα του χρέους στην Ευρώπη, ωστόσο αναφέρεται ότι οι τραπεζίτες έδωσαν τη δυνατότητα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες να δανειστούν περισσότερα από τις δυνατότητές τους, σε συμφωνίες, όμως, που ήταν απόλυτα νομότυπες.
Στο ρεπορτάζ εξηγείται με λεπτομέρεια το πώς λειτουργούν οι συμφωνίες αυτές, που έφεραν κωδικές ονομασίες εμπνευσμένες από την ελληνική μυθολογία, όπως «Αίολος» και «Αριάδνη», και στην ουσία αποτελούσαν «συγκαλυμμένα δάνεια», τα οποία, όμως, «δεν ήταν καταγεγραμμένα» στον προϋπολογισμό ως τέτοια. Σύμφωνα με τους τρεις συντάκτες του δημοσιεύματος, το 2001, μετά την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωζώνη, ο όμιλος Goldman Sachs είχε δανείσει κρυφά στην ελληνική κυβέρνηση δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου η Ελλάδα να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ευρωζώνης, σε μια συμφωνία που είχε προωθηθεί ως «νομισματική συναλλαγή» και όχι ως δάνειο και που βοήθησε την Αθήνα «να επιτύχει τα ευρωπαϊκά κριτήρια του ελλείμματος, παρότι συνέχιζε να ξοδεύει πέρα από τις δυνατότητές της».
Ανάλογα χρηματοοικονομικά εργαλεία χρησιμοποίησε εκτός από την Goldman Sachs και η J.Ρ. Morgan Chase, καθώς και άλλες τράπεζες, οι οποίες έδωσαν τη δυνατότητα σε πολιτικούς να κρύψουν επιπρόσθετα δάνεια σε Ελλάδα, Ιταλία και πιθανότατα σε άλλα μέρη. Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα δέχτηκε να εκχωρήσει τα δικαιώματά της σε τέλη αεροδρομίων ή κέρδη από τυχερά παιχνίδια για τα επόμενα χρόνια.
Μια τέτοια «παρόμοια συμφωνία» φαίνεται να ξαναπροτάθηκε από την Goldman Sachs στην ελληνική κυβέρνηση και τον περασμένο Νοέμβριο, λίγο πριν η χώρα βρεθεί στο επίκεντρο της κρίσης, πρόταση που, όμως, απερρίφθη από την Αθήνα. «Οι τραπεζίτες, υπό τον πρόεδρο της Goldman, Γκάρι Ντ. Κον, προσέφεραν ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο το οποίο θα ωθούσε το χρέος του συστήματος υγείας στο απώτερο μέλλον, όπως περίπου όταν οι δανειολήπτες παίρνουν ένα δεύτερο δάνειο για να ξεχρεώσουν τις πιστωτικές τους κάρτες». Η Αθήνα δεν δέχτηκε την πρόταση αυτή, επισημαίνει η εφημερίδα, κάνοντας λόγο για άλλες παρόμοιες τακτικές την τελευταία δεκαετία «οι οποίες εγείρουν ερωτήματα για τον ρόλο της Γουόλ Στριτ στο πρόσφατο παγκόσμιο οικονομικό δράμα».
Πληρώσαμε 300 εκατ. ― αμοιβή τον Νοέμβριο
Ενώ η κυβέρνηση Παπανδρέου αρνήθηκε να αποδεχθεί την πρόταση της Goldman Sachs, τον Νοέμβριο του 2009 η Ελλάδα είχε την υποχρέωση να καταβάλει στην τράπεζα το ποσό των 300 εκατομμυρίων ευρώ ως αμοιβή για τον διακανονισμό του 2001. Η «Νιου Γιορκ Τάιμς» εκφράζει φόβους ότι τέτοιου είδους συγκαλυμμένα δάνεια, τα οποία δεν εγγράφονται επίσημα στον προϋπολογισμό ούτε γνωστοποιούνται, μεγαλώνουν την αβεβαιότητα για το πόσο μεγάλα είναι τα προβλήματα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που χρησιμοποίησαν παρόμοιες λογιστικές αλχημείες.
Επαναδιαπραγμάτευση Αλογοσκούφη
Η «Νιου Γιορκ Τάιμς» επισημαίνει ότι ο τέως υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Αλογοσκούφης, άσκησε κριτική σ’ αυτή τη συναλλαγή με την Goldman Sachs στο Κοινοβούλιο το 2005. Η συμφωνία, είπε ο Γιώργος Αλογοσκούφης, θα γονάτιζε την κυβέρνηση με μεγάλες αποπληρωμές δόσεων στην Goldman Sachs μέχρι το 2019. Σε ένα e-mail που έστειλε την περασμένη εβδομάδα, προφανώς προς την εφημερίδα, ισχυρίστηκε ότι η «Goldman Sachs αργότερα συμφώνησε να αναπροσαρμόσει τη συμφωνία ως ένδειξη καλής θέλησης, για να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τη χώρα, λέγοντας παράλληλα ότι η νέα συμφωνία ήταν καλύτερη για την Ελλάδα σε σχέση με την προηγούμενη».
Το 2005, συνεχίζει το ρεπορτάζ, η Goldman Sachs συνήψε με την Εθνική Τράπεζα μια συμφωνία ανταλλαγής επιτοκίων (interest rate swap), σύμφωνα με δύο άτομα που ήταν ενημερωμένα για τη συναλλαγή. Το 2008, η Goldman βοήθησε την Εθνική Τράπεζα να δημιουργήσει μια νομική οντότητα (εταιρεία) με την ονομασία «Τίτλος». Ομως, η Τράπεζα κράτησε τις μετοχές που η «Τίτλος» εξέδωσε σύμφωνα με την Dealogic, μια εταιρεία οικονομικής έρευνας, για να το χρησιμοποιήσει ως εχέγγυο σε περίπτωση που χρειαστεί να δανειστεί περισσότερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο Εντουαρντ Μάντσεστερ, αντιπρόεδρος της Moody’s, δήλωσε στην εφημερίδα ότι «η συμφωνία δεν θα είναι συμφέρουσα για την Ελλάδα, εξαιτίας των μακροχρόνιων δεσμευτικών αποπληρωμών». *
Πηγή: capital.gr, του Γ. Αγγελή και enet.gr, του Θανάση Τσίτσα