ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Το περίγραμμα της συμφωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές είναι πάνω στο τραπέζι. Η Αθήνα αγωνιά να κερδίσει το QE και ως εκ τούτου πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου- Τι ζητούν οι Θεσμοί για να επιστρέψουν στην Αθήνα- Κρίσιμο Σαββατοκύριακο διεργασιών στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ- Πιθανή συνάντηση Τσακαλώτου με Ντάϊσελμπλουμ. Μοσκοβισί και Κερέ.
Μπορεί αργά χθες το βράδυ και μόλις μία ώρα μετά τις δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ο οποίος προανήγγειλε την επιστροφή των κλιμακίων των θεσμών στην Αθήνα κυβερνητικές πηγές στην Αθήνα να δήλωναν αποστασιοποιημένα πως «υπήρξε προσπάθεια εξεύρεσης κοινού τόπου ανάμεσα στους θεσμούς και στην ελληνική κυβέρνηση», όμως ήταν σαφές πως συμφωνία δεν είχε επέλθει.
Η προηγηθείσα στο παρασκήνιο συμφωνία μεταξύ των Ευρωπαϊκών Θεσμών και του ΔΝΤ δημιουργούσε άλλωστε ένα ασφυκτικό πλαίσιο από το οποίο είναι δύσκολο να ξεφύγει η κυβέρνηση. Το πλαίσιο αυτό λειτουργεί περίπου ως “take it or leave it” πρόταση εφόσον ο στόχος είναι να επιστρέψουν τα τεχνικά κλιμάκια, μαζί με τη Ντέλια Βελκουλέσκου του ΔΝΤ, στην Αθήνα, ώστε να καταστεί εφικτό να κλείσει τεχνικά η αξιολόγηση κι αυτό να επικυρωθεί -έστω και με “αστερίσκους”- στο Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου.
Schauble’s way
Το μήνυμα του Βερολίνου είναι σαφές: Δεν θέλουμε περιπέτειες με το ελληνικό πρόγραμμα, ιδιαίτερα πριν τις Ολλανδικές εκλογές, και εν μέσω του ευρωπαϊκού εκλογικού κύκλου, όμως η συμφωνία πρέπει να γίνει “my way”, ή ακριβέστερα “Schauble’s way” (με τον τρόπο του Σόϊμπλε). Άλλωστε οι συναντήσεις του επικεφαλής του ευρωπαϊκού γραφείου του Ταμείου Πολ Τόμσεν με τον Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε αυτή την εβδομάδα είχαν ακριβώς αυτό το χαρακτήρα: να συμφωνηθεί μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ το περίγραμμα της συμφωνίας που θα μπορούσε να προσφερθεί στην Αθήνα.
Στο πλαίσιο αυτό το Ταμείο φαίνεται να υποχωρεί στο θέμα του χρέους και να αφήνει να παραπεμφθεί μετά τις γερμανικές εκλογές, ενώ στο θέμα των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων κάνει ένα βήμα στο πλάϊ. Αποδέχεται, δηλαδή, πλεόνασμα 3,5% αλλά μόνο για το 2018 και το 2019, με την εξισορρόπηση μέτρων 2% του ΑΕΠ, ήτοι 3,6-4 δις. Ο Σόϊμπλε από την πλευρά του δεσμεύεται πως το θέμα του χρέους θα ανοίξει μετά τις γερμανικές εκλογές αλλά αυτό είναι μάλλον μία “φθηνή” δέσμευση καθώς ο ίδιος είναι μάλλον βέβαιο πως δεν θα είναι στη θέση του υπουργού Οικονομικών, όποιο κι αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα.
Γιατί γίνονται όλα αυτά και γιατί πιθανότατα θα τα αποδεχθεί η Αθήνα; Ο στόχος της κυβέρνησης έχει μεταβληθεί τις τελευταίες ημέρες…ποιώντας την ανάγκη φιλοτιμία. Και η ανάγκη αφορά το πιεστικό χρονοδιάγραμμα και τις προϋποθέσεις για να ενταχθεί η χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της ΕΚΤ, κάτι που σημαίνει φθηνό χρήμα για τις τράπεζες, αναζωογόνηση της οικονομίας και ένα θετικό σήμα προς τις αγορές ώστε να επιδιωχθεί μελλοντικά η έξοδος σε αυτές.
Ουσιαστικά, η κυβέρνηση δέχεται να παραπέμψει στις γερμανικές εκλογικές καλένδες το θέμα των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος (ευχής έργο θα ήταν να υπάρξει τώρα δημόσια δέσμευση και περιγραφή τους) για να κερδίσει το κλείσιμο της αξιολόγησης, την αποκατάσταση συνθηκών σταθερότητας και, φυσικά, και πάνω απ΄ όλα, το QE του Μάριο Ντράγκι.
Το μείζον ερώτημα που ναρκοθετεί ακόμα και την πιθανότητα να υποχωρήσει η Αθήνα είναι εαν η ΕΚΤ μπορεί να δώσει στην Ελλάδα το QE δίχως να υπάρχει σαφής δέσμευση ή ακόμα περισσότερο περιγραφή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, κάτι που θα επιτρέψει στον Μάριο Ντράγκι να παρουσιάσει μία έκθεση βιωσιμότητας (έστω και υπό προϋποθέσεις) του χρέους.
Μάλλον γι αυτό, άλλωστε, όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο, επικαλούμενο προσκείμενη πηγή, ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο συνάντησης την επόμενη εβδομάδα μεταξύ Τσακαλώτου, Ντάισελμπλουμ και του Επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων, Πιέρ Μοσκοβισί αλλά και του μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ.
Τα μέτρα που ζητούν οι δανειστές
Η πρόταση που κατέθεσαν, λοιπόν, οι θεσμοί στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ήταν προσυμφωνημένη μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων.Αυτή προβλέπει τη ψήφιση μέτρων συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ ή 2% του ΑΕΠ. Εξ αυτών τα 2 δισ. ευρώ θα ενεργοποιηθούν άμεσα και τα 2 δισ. ευρώ θα λειτουργήσουν ως προληπτικά μέτρα σε περίπτωση δημοσιονομικών αποκλίσεων.
Στην βασική λίστα των παρεμβάσεων που θα πρέπει να ενεργοποιηθεί άμεσα περιλαμβάνεται το αφορολόγητο και η περικοπή του κάτω από τις 7.000 ευρώ και η κατάργηση πολλών φοροελαφρύνσεων με παράλληλες παρεμβάσεις στους φορολογικούς συντελεστές. Στη λίστα με τις παρεμβάσεις που θα ισχύσουν εάν υπάρξουν δημοσιονομικές αποκλίσεις από το 2018 και μετά αναμένεται να περιληφθούν η κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» 1,4 εκατομμυρίου συνταξιούχων, αλλά και περιμετρικές αλλαγές στην εθνική σύνταξη ώστε να γίνει πιο αναλογικό το ασφαλιστικό σύστημα.
Στα εργασιακά, οι θεσμοί επιμένουν στην αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων από το 5% στο 10%, με ταυτόχρονη κατάργηση του υπουργικού βέτο και αρνούνται τυχόν επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Στα ενεργειακά ζητούν να προχωρήσουν όλες οι σχετικές παρεμβάσεις για απελευθέρωση του συστήματος και παραμένει άγνωστο το εάν θα αξιώσουν τη δημιουργία της λεγόμενης «μικρής ΔΕΗ». Κλείσιμο της αξιολόγησης σημαίνει πως η Ελλάδα θα λάβει τη δόση των 6,1 δισ. ευρώ.
Δεδομένου ότι η ελληνική πλευρά διεκδικεί μια υπόσχεση για το χρέος που θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να το θεωρήσει βιώσιμο και θα ανοίξει το δρόμο για τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ εάν αυτή η δέσμευση δεν δοθεί τότε η συζήτηση δεν θα έχει ομαλή εξέλιξη.
Οι διεργασίες
Όλα αυτά βεβαίως πρέπει να περάσουν από το κομματικό και κυβερνητικό “κόσκινο”, δεδομένου ότι ισχυρή ομάδα βουλευτων αντιτίθεται στη λήψη των μέτρων, ιδιαίτερα στην περίπτωση που υπαρξει προληπτική νομοθέτηση κάποιων από αυτά. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει αναλάβει να διαχειριστεί τις όποιες αντιδράσεις των “53”, ενώ στη συνεδρίαση της ΚΠΕ αυτό το Σαββατοκύριακο ο ίδιος ο πρωθυπουργός θα προχωρήσει στο αναγκαίο “πολιτικό μασάζ”.