ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ «Το ζήτημα των κόκκινων δανείων σε Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρο και Πορτογαλία θα απασχολήσει το Σαββατοκύριακο στη Βαλέτα τους 27 υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ, γράφει Handelsblatt. Και η οικονομική εφημερίδα παρατηρεί: Οι τράπεζες της ΕΕ έχουν συγκεντρώσει μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 920 δις ευρώ.
Η συνάντηση των 27 υπουργών στη Μάλτα είναι άτυπη. Δεν αναμένονται αποφάσεις, αλλά διεξοδικές και εις βάθος συζητήσεις. Σε εσωτερικό έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών της Μάλτας, που βρίσκεται στη διάθεση της εφημερίδας, αναφέρεται ότι τα κόκκινα δάνεια αποτελούν ρίσκο για τις τράπεζες που τα έχουν στην κατοχή τους. Το πρόβλημα δεν αφορά ωστόσο μόνο τέσσερεις χώρες, αλλά ολόκληρο τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα, ο οποίος επηρεάζεται από αυτή την αρνητική κατάσταση».
Η “βόμβα” των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι άλλωστε ο μεγάλος πονοκέφαλος του Μάριο Ντράγκι και συνδέεται άρρηκτα με την οικονομική πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια στην Ευρωζώνη.
Τους τελευταίους μήνες τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) μειώθηκαν κατά 54 δισ. ευρώ, σε 921 δισ., στην Ευρωζώνη, στη διάρκεια του 2016, ωστόσο εξακολουθούν να αποτελούν πολύ σημαντικό πρόβλημα, ιδίως στις χώρες του Νότου με κορυφή την Ιταλία, όπως αναφέρεται σε πρόσφατες μελέτες της ΕΚΤ.
Οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν το εντυπωσιακό ποσό των 108 δισ. ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) που αντιστοιχεί σε ποσοστό 43,5% επί του συνόλου των δανείων. Η έκθεση αυτή αυξάνεται, την ώρα που ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ξεπερνά το 6% και καταγράφει πτωτική τάση. Το ευχάριστο νέο είναι ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν ποσοτικοποιηθεί και επαληθευτεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM), συνεπώς υπάρχει ένα σημείο αναφοράς για τον καθορισμό στόχων διαχείρισής τους.
Έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2019, τα 108 δισ. ευρώ θα πρέπει να μειωθούν κατά 41 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 28 δισ. ευρώ θα πρέπει να αναδιαρθρωθούν -ένας φιλόδοξος στόχος από κάθε άποψη, ωστόσο η ΕΚΤ και ο SSM είναι αυτοί που αποφασίζουν και η Ελλάδα έχει συμφωνήσει.
Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα είναι η Ιταλία με NPLs που πλησιάζουν τα 400 δισ.
Οι ευρωπαϊκές αρχές θα αποφασίσουν «σύντομα» σχετικά με το σχέδιο διάσωσης της Monte dei Paschi di Siena, της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας, δήλωσε χθες η επικεφαλής του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας της ΕΚΤ Ντανιέλ Νουί. Η καθυστέρηση οφείλεται στις τριβές μεταξύ των Ευρωπαίων αξιωματούχων που επιθυμούν αυστηρότερο χειρισμό του θέματος των κρατικών διασώσεων και όσων δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο πνεύμα του νόμου παρά στο γράμμα του νόμου. Η ίδια διαφορά απόψεων παρατηρείται και σε σχέση με την ακολουθούμενη νομισματική πολιτική, με ορισμένους κεντρικούς τραπεζίτες να ζητούν σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής και την πλειονότητα να επιμένει πως είναι απαραίτητη η διατήρηση της ακολουθούμενης πολιτικής.
Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η χαμηλή κερδοφορία, τα απαρχαιωμένα επιχειρηματικά μοντέλα ορισμένων τραπεζών, το υψηλό κόστος λειτουργίας τους και ο κατακερματισμός της τραπεζικής αγοράς σε ορισμένα κράτη-μέλη αποτελούν ορισμένες από τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει ο τραπεζικός τομέας και το 2017, σύμφωνα με την κ. Ντανιέλ Νουί, επικεφαλής του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας (SSM) της ΕΚΤ. Παρόλο που τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν κατά 54 δισ. ευρώ στα 921 δισ. ευρώ ή στο 6,5% του συνόλου των δανείων, μεταξύ τρίτου τριμήνου 2015 και τρίτου τριμήνου 2016, εξακολουθούν να παραμένουν μεγάλο ζήτημα, δήλωσε χθες η κ. Νουί. Σημαντικό πρόβλημα είναι και ο «μεγάλος κατακερματισμός» ορισμένων τραπεζικών αγορών, είπε χθες η κ. Νουί, παρατηρώντας πως όσες συγχωνεύσεις τραπεζών έχουν υπάρξει είναι σε εθνικό επίπεδο και όχι σε διασυνοριακό. Η Monte dei Paschi ουσιαστικά κατέρρευσε τον Δεκέμβριο υπό το βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η διάσωσή της από τη Ρώμη αναμένεται να κοστίσει στους Ιταλούς περίπου 8,8 δισ. ευρώ. «Σύντομα θα υπάρξει απόφαση για την Monte dei Paschi», είπε χθες η κ. Νουί, προσθέτοντας πως η ΕΚΤ έχει ήδη αρχίσει να στέλνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις πληροφορίες που χρειάζεται για να εξετάσει το αίτημα για «προληπτική ανακεφαλαιοποίηση» και των τραπεζών Banca Popolare di Vicenza και Veneto Banca.
Στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής διατηρείται το χάσμα που υπάρχει μεταξύ μελών της ΕΚΤ που προέρχονται κυρίως από τη Γερμανία και επιμένουν πως θα πρέπει να αρχίσει η συζήτηση για έξοδο από την πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολουθείται από το 2015 και την πλειοψηφία των κεντρικών τραπεζιτών που επιμένει ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς. Η κόντρα στο εσωτερικό της ΕΚΤ αναμένεται να συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες, καθώς ο πληθωρισμός παραμένει κοντά στο 2% και πλησιάζουν οι γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Ο κ. Πέτερ Πρατ, επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, και ο Βέλγος κεντρικός τραπεζίτης επέμειναν χθες πως είναι αναγκαία η διατήρηση της πολύ χαλαρής νομισματικής πολιτικής, τη στιγμή που η κ. Ζαμπίνε Λαουτενσλάγκερ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου, δήλωνε πως αν υπάρξουν θετικά στοιχεία από την οικονομία και τους επόμενους μήνες, τότε η ΕΚΤ θα πρέπει να συζητήσει την αλλαγή νομισματικής πολιτικής στη συνεδρίαση του Ιουνίου.