panos_drivas Προσερχόμενος στον χώρο όπου διεξάγεται η Διάσκεψη για το Κυπριακό στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς επισήμανε ότι «Εμείς προσπαθούμε να ανοίξουμε τη συζήτηση και να δείξουν όλοι τις πραγματικές τους προθέσεις και να είναι όσο το δυνατόν καλύτερες» καθώς, όπως εξήγησε «δεν έχουν ανοίξει όλα τα χαρτιά, όπως συμβαίνει σε μια διαπραγμάτευση».
Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με την έλευση αύριο του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες στη Διάσκεψη ο κ. Κοτζιάς εκτίμησε ότι «αύριο θα εκδηλωθεί περισσότερο η διάθεση του καθενός. Αλλά εμείς πρέπει να κερδίσουμε και τη σημερινή ημέρα».
Ερωτηθείς σχετικά με την πρόταση που περιέγραψε χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου ο κ. Κοτζιάς απάντησε: «Όπως, είπα, κινείται γύρω από αυτά που έκαναν στη διαδικασία του Σχεδίου Ανάν. Αν δεν τα είχαμε μελετήσει από τότε, θα ήμασταν αδιάβαστοι».
Ελληνική και κυπριακή αντιπροσωπεία, σε εξαιρετικό συντονισμό, είναι έτοιμες να λάβουν τη θέση τους στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης που τώρα πλέον μπαίνει στην ουσία των θέσεων των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, καθώς καλούνται να ανοίξουν τα χαρτιά τους και να βαδίσουν στον δρόμο της αναζήτησης κοινού τόπου.
Οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν με τις τοποθετήσεις των συμμετεχόντων, έναντι των ερωτημάτων που έχει θέσει ο βοηθός γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Τζέφρι Φέλτμαν: τι μορφή θα μπορούσε να έχει μια θεμελιώδης αλλαγή των εγγυήσεων, ποιος θα μπορούσε να είναι ο τρόπος εφαρμογής της λύσης, πώς θα λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων.
Πρόταση Κοτζιά
Πρόταση για κατάργηση της Συνθήκης των Εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων τρίτης χώρας και αντικατάστασή τους με ένα μηχανισμό παρακολούθησης και υλοποίησης των συμφωνιών παρουσίασε ο Νίκος Κοτζιάς, στη Διάσκεψη για το Κυπριακό στην Ελβετία.
Ο κ. Κοτζιάς εξήγησε ότι πρέπει να συμφωνηθεί ποιος θα συμμετάσχει σε αυτό το σχήμα, τονίζοντας το οξύμωρο της συμμετοχής στο μηχανισμό αυτό παρακολούθησης χωρών που μέχρι σήμερα ήταν εγγυήτριες δυνάμεις. Ο κριτής, πρόσθεσε χαρακτηριστικά, δεν μπορεί να είναι και κρινόμενος.
Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, ευχαρίστησε τα Ηνωμένη Εθνη για τις προσπάθειες επίλυσης του προβλήματος και ανέφερε ότι η Ιστορία δεν πρέπει να εγκλωβίσει ως φυλακή τους συμμετέχοντες αλλά να λειτουργήσει ως σχολείο.
Τόνισε ότι το κύριο ζήτημα είναι να απαντηθεί το ερώτημα «τι κράτος θέλουμε» επισημαίνοντας ότι η λύση θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα φυσιολογικό κράτος, χωρίς εγγυήσεις και παρεμβατικά δικαιώματα που είναι αποικιοκρατικά κατάλοιπα, τη στιγμή που όλα αυτά τα εγγυητικά καθεστώτα έχουν καταρρεύσει παγκοσμίως.
Ο κ. Κοτζιάς ανέφερε ότι πρέπει να αποδοθούν στους Τουρκοκύπριους τα μέγιστα δυνατά δικαιώματα και στους Ελληνοκύπριους να εξασφαλισθεί η μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
Την ανάγκη του ρόλου των ΗΕ στην εφαρμογή της λύσης, τόνισε από την πλευρά του και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, δίνοντας παράλληλα έμφαση στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει και η ΕΕ. Οι προβλέψεις της λύσης, όπως είπε, προσφέρουν πλήρη ασφάλεια και σεβασμό. Επισήμανε δε ότι τα κακά της Κύπρου οφείλονται ακριβώς στη Συνθήκη των Εγγυήσεων.
Ωστόσο, μολονότι η πρώτη συνεδρίαση της ημέρας κύλησε χωρίς εκπλήξεις και αιφνιδιασμούς από τις τοποθετήσεις όλων των μερών η απογευματινή συνεδρίαση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς οι συζητήσεις θα μπουν βαθύτερα, όπως αναμένεται, στην ουσία προτάσεων και ιδεών.
Στο μεσοδιάστημα η ελληνική αντιπροσωπεία είχε διμερή συνάντηση με τον ειδικό σύμβουλο του γγ του ΟΗΕ Έσπεν Μπάρθ ‘Αιντε, ο οποίος είχε ξεχωριστές συναντήσεις και με τις άλλες δύο εγγυήτριες δυνάμεις, πριν από το δεύτερο μέρος των συνομιλιών όλων των πλευρών.
Τι έγινε σήμερα
Στις 12.30 ολοκληρώθηκε η πρωινή συνάντηση της Διάσκεψης.
Όπως ανέφερε και ο Υπουργός Εξωτερικών, κατά την άφιξη του σήμερα, ακόμα «δεν έχουν ανοίξει όλα τα χαρτιά. Εμείς προσπαθούμε να ανοίξουμε τη συζήτηση και να δείξουν όλοι τις πραγματικές τους προθέσεις και αυτές να είναι όσο το δυνατόν καλύτερες».
Εν συνεχεία, κατά την πρωινή διάσκεψη οι πλευρές παρουσίασαν τις θέσεις τους στα τρία ερωτήματα του Feltman.
Κατά τη διάρκεια της πρωινής συνάντησης η βρετανική αντιπροσωπεία παρουσίασε προτάσεις που προσπάθησαν συγκεράσουν μέχρι στιγμής απόψεις. Βρετανικές απόψεις περιείχαν απόψεις ως προς καταμερισμό εργασιών σε πλαίσιο εφαρμογής λύσης (ποιος θα κάνει τι σε τομείς όπως επαλήθευση αποχώρησης και ρόλο ΟΑΣΕ, εδαφικά ζητήματα και ρόλο ΟΗΕ και εφαρμογή λύσης στον τομέα διακυβέρνησης)
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στην παρέμβαση του παρέθεσε συνολική του πρόταση και έδωσε απαντήσεις σε τρία ερωτήματα Φελτμαν. Εξήγησε γιατί δεν χρειάζονται εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα στην Κύπρο και αναφέρθηκε σε κομβικό ρόλο που ΕΕ μπορεί διαδραματίσει ως προς θέματα ασφάλειας λόγω του ότι ΚΔ είναι κράτος-μέλος της. Συμφώνησε απολύτως με πρόταση Ελλάδας για τον μηχανισμό παρακολούθησης.
Η πλευρά της ΕΕ επίσης παρέθεσε συγκεκριμένα άρθρα συνθηκών που αφορούν θέματα εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβσούτ Τσαβούσογλου επανέλαβε θέσεις που παρουσίασε χθες ως προς προσαρμογή καθεστώτος εγγυήσεων και ασφαλείας, υπογραμμίζοντας ότι όποια βήματα από πλευράς Τουρκίας πρόοδος στο κεφάλαιο εγγυήσεων και ασφάλειας εξαρτώνται από πρόοδο σε παράλληλες δικοινοτικές διαπραγματεύσεις. Τόνισε, όπως και στη Γενεύη τον Ιανουάριο, ότι είναι κατηγορηματικά αρνητικός ως προς οποιοδήποτε ρόλο της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις πέραν των θεμάτων που άπτονται της εφαρμογής του κοινοτικού κεκτημένου στο νησί, ενώ τόνισε ότι μόνο με την Τουρκία οι Τουρκοκύπριοι αισθάνονται ασφαλείς.
Ως προς τουρκικές θέσεις για θέματα εγγυήσεων και ασφάλειας επισημαίνονται σημερινές δηλώσεις Ν. Κοτζιά που σημείωσε ότι τουρκική πρόταση «κινείται γύρω από αυτά που έκαναν στη διαδικασία του Σχεδίου Ανάν. Όλοι λένε ότι η Τουρκία ίσως μας πει αύριο κάτι καινούριο. Οι Τούρκοι επαναλαμβάνουν θέσεις που είχαν αναπτύξει την τελευταία δεκαετία και νομίζουν ότι είναι καινούριες».
Κατά την παρέμβασή του ο Έλληνας ΥΠΕΞ αποδόμησε τις δύο Συνθήκες Εγγυήσεων και Συμμαχίας. Επισημαίνεται σημερινή δήλωσή του : «Κουβεντιάσαμε με βάση τα τρία ερωτήματα που υπέβαλε ο Βοηθός Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο κ. Φέλντμαν, και δώσαμε τις απαντήσεις μας. Εγώ στάθηκα πάρα πολύ στο να εξηγήσω ότι οι δύο Συνθήκες που υπήρχαν, των Εγγυήσεων και των Συμμαχιών, ουδέποτε ουσιαστικά εφαρμόστηκαν. Η Τουρκία τις παραβίασε από όλες τις πλευρές, και, κατά συνέπεια, δεν υπάρχει λόγος να ζητά τη διατήρηση Συνθηκών που παραβίασε και έμειναν εκτός οποιασδήποτε πρακτικής».
Στην απογευματινή συνεδρίαση, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν αναλυτικότερα τις θέσεις τους ως προς τα ερωτήματα του βοηθού ΓΓ Φέλμαν.
Οι θέσεις της Ελλάδας ως προς τα ερωτήματα του Φελτμαν συνοψίζονται ως εξής :
1)Στο πρώτο ερώτημα ως το πώς βλέπουμε το καθεστώς εγγυήσεων θέση μας είναι ότι πρέπει να τερματιστεί το καθεστώς των εγγυήσεων γιατί είναι αναχρονιστικό.
2)Ως προς τον μηχανισμό επιτήρησης της εφαρμογής, η ελληνική θέση είναι ότι χρειάζεται ένα monitoring mechanism (μηχανισμός παρακολούθησης εφαρμογής συμφωνηθέντων) το οποίο θα αναφέρεται στον Γενικό Γραμματέα ΟΗΕ και θα κάνει τακτικές εκθέσεις.
3)Ως προς το ερώτημα για τις ανησυχίες Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων που πρέπει να αντιμετωπίζει η λύση του Κυπριακού, η Ελλάδα έχει αναφέρει ότι πρέπει να υπάρχει, μεταξύ άλλων, μία εσωτερική αστυνομική δύναμη και μια ομοσπονδιακή δύναμη, καθώς και ένα τριμερές σύμφωνο φιλίας. Αυτά τα εργαλεία, μεταξυ άλλων, θεωρούμε ότι μπορούν να καθησυχάσουν επαρκώς τις ανησυχίες των πλευρών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ