ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Με τη συζήτηση να εστιάζεται όλο και περισσότερο στο κεφάλαιο των εγγυήσεων και ασφάλειας, πυρήνα του Κυπριακού για την Ελλάδα, συνεχίζονται την Πέμπτη οι συνομιλίες της πενταμερούς διάσκεψης στο Κρανς Μοντανά της Ελβετίας.
Ελληνική και κυπριακή αντιπροσωπεία, σε εξαιρετικό συντονισμό, είναι έτοιμες να λάβουν τη θέση τους στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης που τώρα πλέον μπαίνει στην ουσία των θέσεων των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, καθώς καλούνται να ανοίξουν τα χαρτιά τους και να βαδίσουν στον δρόμο της αναζήτησης κοινού τόπου.
Οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν με τις τοποθετήσεις των συμμετεχόντων, έναντι των ερωτημάτων που έχει θέσει ο βοηθός γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Τζέφρι Φέλτμαν: τι μορφή θα μπορούσε να έχει μια θεμελιώδης αλλαγή των εγγυήσεων, ποιος θα μπορούσε να είναι ο τρόπος εφαρμογής της λύσης, πώς θα λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων.
Το καλό κλίμα που επικράτησε την πρώτη ημέρα της διάσκεψης, αλλά και η υπαναχώρηση του ειδικού συμβούλου του γ. γ .των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ ‘Αιντε -ο οποίος, μετά και την αυστηρή παρέμβαση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, ξεκαθάρισε ότι το έγγραφό του δεν έχει καμία απολύτως υπόσταση και δεν αποσύρθηκε, διότι ουδέποτε, όπως δήλωσε, ήταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων- μπορούν να θεωρηθούν μόνο ως μία ήπια καλή αρχή, καθώς οι πραγματικές προθέσεις θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται από εδώ και πέρα.
Ήδη την Τετάρτη, στο πρωινό μέρος των συνομιλιών, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, πήρε την πρωτοβουλία και άνοιξε τη διαπραγμάτευση, παρουσιάζοντας την πρότασή του για ένα μηχανισμό παρακολούθησης της λύσης στη θέση των εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων.
Στην απογευματινή συνεδρίαση, η τουρκική πλευρά αναφέρθηκε στο περίγραμμα μιας πρότασης που σκοπεύει να παρουσιάσει, ως προς τα θέματα εγγυήσεων και ασφάλειας, η οποία όμως δεν άφησε να διαφανεί κάτι ουσιωδώς διαφορετικό από παλαιότερες τουρκικές προτάσεις που είχαν διατυπωθεί στο παρελθόν, ούτε δημιούργησε ατμόσφαιρα θετικής έκπληξης.
Από ελληνικής πλευράς, θεωρείται, πάντως, σημαντικό ότι έχει ξεκινήσει η συζήτηση για την ουσία του προβλήματος, ενώ κρίνεται ιδιαίτερα θετική η παρουσία και η συνεισφορά της ΕΕ, η συμμετοχή της οποίας στις διαπραγματεύσεις και βεβαίως στην εφαρμογή της λύσης και στην παρακολούθησης της υλοποίησής της θα είναι σημαντική.
Οι συζητήσεις σήμερα, θα ξεκινήσουν με τις τοποθετήσεις των πλευρών έναντι των ερωτημάτων που έχει θέσει ο Βοηθός Γεν Γραμματέας του ΟΗΕ Φέλτμαν που είναι :
Α)Τι μορφή θα μπορούσε να έχει μια θεμελιώδης αλλαγή των εγγυήσεων ;
Β)Ποιος ο τρόπος εφαρμογής της λύσης ;
Γ)Πως θα λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων
Πρόταση Κοτζιά
Πρόταση για κατάργηση της Συνθήκης των Εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων τρίτης χώρας και αντικατάστασή τους με ένα μηχανισμό παρακολούθησης και υλοποίησης των συμφωνιών παρουσίασε ο Νίκος Κοτζιάς, στη Διάσκεψη για το Κυπριακό στην Ελβετία.
Ο κ. Κοτζιάς εξήγησε ότι πρέπει να συμφωνηθεί ποιος θα συμμετάσχει σε αυτό το σχήμα, τονίζοντας το οξύμωρο της συμμετοχής στο μηχανισμό αυτό παρακολούθησης χωρών που μέχρι σήμερα ήταν εγγυήτριες δυνάμεις. Ο κριτής, πρόσθεσε χαρακτηριστικά, δεν μπορεί να είναι και κρινόμενος.
Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, ευχαρίστησε τα Ηνωμένη Εθνη για τις προσπάθειες επίλυσης του προβλήματος και ανέφερε ότι η Ιστορία δεν πρέπει να εγκλωβίσει ως φυλακή τους συμμετέχοντες αλλά να λειτουργήσει ως σχολείο.
Τόνισε ότι το κύριο ζήτημα είναι να απαντηθεί το ερώτημα «τι κράτος θέλουμε» επισημαίνοντας ότι η λύση θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα φυσιολογικό κράτος, χωρίς εγγυήσεις και παρεμβατικά δικαιώματα που είναι αποικιοκρατικά κατάλοιπα, τη στιγμή που όλα αυτά τα εγγυητικά καθεστώτα έχουν καταρρεύσει παγκοσμίως.
Ο κ. Κοτζιάς ανέφερε ότι πρέπει να αποδοθούν στους Τουρκοκύπριους τα μέγιστα δυνατά δικαιώματα και στους Ελληνοκύπριους να εξασφαλισθεί η μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
Την ανάγκη του ρόλου των ΗΕ στην εφαρμογή της λύσης, τόνισε από την πλευρά του και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, δίνοντας παράλληλα έμφαση στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει και η ΕΕ. Οι προβλέψεις της λύσης, όπως είπε, προσφέρουν πλήρη ασφάλεια και σεβασμό. Επισήμανε δε ότι τα κακά της Κύπρου οφείλονται ακριβώς στη Συνθήκη των Εγγυήσεων.
Ωστόσο, μολονότι η πρώτη συνεδρίαση της ημέρας κύλησε χωρίς εκπλήξεις και αιφνιδιασμούς από τις τοποθετήσεις όλων των μερών η απογευματινή συνεδρίαση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς οι συζητήσεις θα μπουν βαθύτερα, όπως αναμένεται, στην ουσία προτάσεων και ιδεών.
Στο μεσοδιάστημα η ελληνική αντιπροσωπεία είχε διμερή συνάντηση με τον ειδικό σύμβουλο του γγ του ΟΗΕ Έσπεν Μπάρθ ‘Αιντε, ο οποίος είχε ξεχωριστές συναντήσεις και με τις άλλες δύο εγγυήτριες δυνάμεις, πριν από το δεύτερο μέρος των συνομιλιών όλων των πλευρών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ