ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Επιταχύνουν οι ΗΠΑ τους ενεργειακούς σχεδιασμούς τους στη νοτιοανατολική Μεσόγειο- Αναβαθμίζεται ο γεωπολιτικός ρόλος της Ελλάδας- Συμφωνία για τα κοιτάσματα νοτίως της Κρήτης και στο Ιόνιο- Στις αρχές του 2018 οι πρώτες έρευνες- Καθηγητής Αντ. Φώσκολος: Στα 3,5 τρις $ η αξία των υδρογονανθράκων στην ελληνική ΑΟΖ.
Ολοένα και ευνοϊκότερη γίνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα η συγκυρία για την εδραίωση και ενίσχυση της γεωπολιτικής «υπεραξίας» της Ελλάδας με αιχμή του δόρατος του ενεργειακούς σχεδιασμούς των Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Και η εξέλιξη αυτή γίνεται έτι ευνοϊκότερη εάν λάβει κανείς υπόψη του ότι την ίδια ώρα οι αλλοπρόσαλλοι χειρισμοί του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχεδόν σε όλα τα μέτωπα προκαλούν απώλειες για το status quo της Τουρκίας.
Η αδιαλλαξία και προκλητικότητα της Άγκυρας, που εκφράζεται σε όλα τα ζητήματα που εμπλέκεται, Κυπριακό, Συριακό, Κατάρ, Ιερουσαλήμ, οι ταραχώδεις σχέσεις της με Ε.Ε. και ΗΠΑ και το φλερτ με τη Μόσχα, παγίωσαν την πεποίθηση ότι ο “μεγάλος ασθενής” κινείται ανερμάτιστα. Γεγονός που, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, έχει εκνευρίσει τον αμερικανικό παράγοντα που, ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ, θεωρεί πως δεν μπορεί να στηριχθεί πλέον στην Τουρκία.
Σημαντικό ρόλο σε όλα αυτά αποκτά το λεγόμενο «χρηματιστήριο των υδρογονανθράκων», ήτοι οι ανάγκες της Δύσης να αναζητήσει νέα και ικανά αποθέματα που θα μειώσουν την εξάρτησή της και από τη Ρωσία (φυσικό αέριο) και από άλλες «παραδοσιακές» πηγές στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Εδώ υπεισέρχεται ο παράγοντας Ελλάδα. Μετά από δεκαετίες συζητήσεων και αντεγκλήσεων για τα κοιτάσματα που πιθανότατα υπάρχουν στην ελληνική επικράτεια, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στην προκήρυξη δύο διεθνών διαγωνισμών για την παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και την Κρήτη.
Οι νέες προκηρύξεις έρχονται μετά τις αιτήσεις που υπέβαλαν, η κοινοπραξία Total (Γαλλία), ExxonMobil (ΗΠΑ) και ΕΛΠΕ (Ελλάδα), που ενδιαφέρεται για τις θαλάσσιες περιοχές Νοτιοδυτικά και Δυτικά της Κρήτης, και της Energean Oil & Gas, για θαλάσσια περιοχή στη Δυτική Ελλάδα (Ιόνιο). Ένα τεραστίων διαστάσεων κονσόρτσιουμ με αμερικανική και γαλλική σφραγίδα.
“Οι σχεδιασμοί προχωράνε κανονικά”, σχολιάζει διπλωματική πηγή στη Νέα Σελίδα και προσθέτει: “Όχι μόνο σε ό,τι αφορά τους υδρογονάνθρακες αλλά και την εθνική μας κυριαρχία. Με την ExxonMobil κάτω από την Κρήτη η Τουρκία λαμβάνει το δεύτερο ηχηρό μήνυμα μετά τη γεώτρηση της Total στην κυπριακή ΑΟΖ”.
“Μεταξύ των νησιών που διεκδικούν οι Τούρκοι τον τελευταίο καιρό είναι και η Γαύδος, που βρίσκεται νοτιοδυτικά της Κρήτης. Ο Νίκος Κοτζιάς τη δείχνει στον χάρτη, στους διεθνείς συνομιλητές του, για να αποδείξει τους τουρκικούς παραλογισμούς και τότε όλοι συμφωνούν μαζί του” εξηγεί η ίδια πηγή που είναι σε θέση να γνωρίζει το περιεχόμενο των επαφών του υπουργού Εξωτερικών με ομολόγους του ισχυρών χωρών.
“Η Τουρκία είναι εκτός παιχνιδιού”, λέει στην εφημερίδα μας ο καθηγητής Αντώνης Φώσκολος, ένας άνθρωπος που γνωρίζει όσο κανείς άλλος τα ενεργειακά θέματα και έχει υπάρξει άτυπος σύμβουλος στα θέματα αυτά αρκετών ελληνικών κυβερνήσεων κατά το παρελθόν.
“Η ισχυρή συμμαχία στην ανατολική Μεσόγειο αποτελείται από Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ και Αίγυπτο. Από κοντά και η Ιορδανία. Δεν τα δίνει [σ.σ. τα κοιτάσματα] ο Νετανιάχου στους Τούρκους. Μπορείτε να φανταστείτε να ελέγχει ο Ερντογάν τα οικονομικά του Ισραήλ;” διερωτάται ρητορικά ο ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και ομότιμος ερευνητής της Γεωλογικής Υπηρεσίας του Καναδά και προσθέτει: “Η σημαντικότατη βάση της Σούδας αναβαθμίζεται ακόμα περισσότερο”.
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, που επιβεβαιώνει τον κ. Φώσκολο, ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, άνοιξε στις αρχές της εβδομάδας τον δρόμο για εισαγωγές φυσικού αερίου από το Ισραήλ. Κάτι τέτοιο, εκτιμούν αναλυτές, έχει τη δυναμική να λιώσει και τους τελευταίους πάγους στις σχέσεις των δύο χωρών και να προλειάνει το έδαφος για την επισημοποίηση της τετραμερούς Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου. Στην πραγματικότητα η ανατολική Μεσόγειος είναι πλέον ένας ενιαίος χώρος δυτικών ενεργειακών συμφερόντων υπό αμερικανική “ευλογία” που θα τροφοδοτεί τη διψασμένη Ευρώπη “απελευθερώνοντάς” την από τη ρωσική εξάρτηση.
Η Mauldin Economics σε πρόσφατη έκθεσή της αναφέρει ότι η Ρωσία ελέγχει ενεργειακά την Ευρώπη και ασκεί γεωπολιτική επιρροή στις χώρες των οποίων οι ενεργειακές ανάγκες καλύπτονται από αυτήν. Η Ευρώπη εισάγει το 40% της ενέργειάς της από τη Ρωσία και το 35% από τη Νορβηγία. Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος “όμηρος” της Ρωσίας. Εισάγει από τη παγωμένη στέπα το 57% του φυσικού αερίου της και το 35% του αργού πετρελαίου της.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο πρώην Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ υπήρξε για πολλά χρόνια καλά αμειβόμενο στέλεχος της ρωσικής Gazprom.
Για τους δυτικούς επείγει η απεξάρτηση και αυτή η ανάγκη επισπεύδει έρευνες και γεωτρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο. Η γεώτρηση της Total στο οικόπεδο 11 της κυπριακής ΑΟΖ θεωρείται η πρόβα που “μέτρησε” τις τουρκικές αντιδράσεις.
Τον Οκτώβριο φημολογείται ότι ετοιμάζει γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ, στο Οικόπεδο 10 που αμφισβητεί η Τουρκία, η ExxonMobil, της οποίας διευθύνων σύμβουλος ήταν μέχρι πρότινος ο νυν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον.
Την ίδια ώρα η αμερικανικών συμφερόντων Vitol έχει αγοράσει από την κυπριακή κυβέρνηση μεγάλη έκταση στην περιοχή Μαρί προκειμένου να κατασκευάσει δεξαμενές αποθήκευσης υδρογονανθράκων, στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου για προώθηση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που θα αντληθεί από την περιοχή προς τις αγορές της Δύσης.
Στις αρχές του 2018 η Exxon Mobil ξεκινά σεισμικές έρευνες στην ελληνική ΑΟΖ. “Τα κυπριακά και ελληνικά κοιτάσματα είναι πρωτίστως ευρωπαϊκά”, τονίζει ο Αντώνης Φώσκολος. “Δεν έχει νόημα να γίνεται τόσος αγώνας της Ε.Ε. για απεξάρτηση από τη Ρωσία για να καταλήξει σε συνεταιρισμό με την Τουρκία και μάλιστα σε κοιτάσματα που δεν δικαιούται.
«Η Τουρκία συμπεριφέρεται ως ένα επιθετικό και ανάγωγο ισλαμικό κράτος που δεν εμπνέει καμία ασφάλεια στη Δύση”, συμπληρώνει πηγή μας από τις Βρυξέλλες, υπονοώντας ότι η Δύση επιλέγει Ελλάδα και Κύπρο όχι τόσο από “αλληλεγγύη” αλλά μάλλον από φόβο να μην επαναληφθεί το ιστορικό λάθος του 1453, που έφερε τους Οθωμανούς δύο φορές μπροστά στις πύλες της Βιέννης.
Ελπίδες για «χρυσά» κοιτάσματα
στην ελληνική ΑΟΖ
Δυναμική δημιουργίας νέων γεωπολιτικών δεδομένων τείνουν να δημιουργήσουν για τη χώρα μας οι έρευνες που προγραμματίζονται για πιθανά κοιτάσματα υδρογαναθράκων στην Κρήτη και στο Ιόνιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η προκήρυξη διαγωνισμού για τις δύο υποθαλάσσιες περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης στάλθηκε στις αρχές της εβδομάδας στην Κομισιόν γα δημοσίευση. Είχε προηγηθεί στις 31 Μαΐου η αίτηση της κοινοπραξίας εταιρειών Total (Γαλλία), ExxonMobil (ΗΠΑ) και ΕΛΠΕ (Ελλάδα), στην οποία και ανταποκρίθηκε το ελληνικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την προκήρυξη του διαγωνισμού.
Στόχος είναι έως το τέλος του έτους ο διαγωνισμός να έχει ολοκληρωθεί και στις αρχές του 2018 να ξεκινήσουν οι σεισμικές έρευνες. Μετά από περίπου ένα εξάμηνο και ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες θα έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες στο πεδίο και θα ακολουθήσει η επεξεργασία των στοιχείων με μοντέλα προκειμένου να βγουν πιο βέβαια συμπεράσματα για το αν όντως υπάρχουν κοιτάσματα και αν έχουν ποιότητα τέτοια που η διύλιση τους να είναι οικονομικά βιώσιμη σε σχέση με τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Δεν αποκλείεται, δε, να χρειαστεί ένας δεύτερος γύρος σεισμικών ερευνών.
Σε κάθε περίπτωση, το ενδιαφέρον δύο τόσο μεγάλων εταιρειών του τομέα της ενέργειας οφείλεται στο ότι η μορφολογία του εδάφους δημιουργεί θετικές προοπτικές. Συγκεκριμένα, στην περιοχή επαναλαμβάνεται το μοτίβο των υποθαλάσσιων λοφοσειρών, που εντοπίστηκαν τα γιγαντιαία κοιτάσματα της Αιγύπτου και του Ισραήλ (Ζορ και Λεβιάθαν αντίστοιχα).
Αν επιβεβαιωθεί ότι η περιοχή δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης κρύβει μεγάλα κοιτάσματα, η χώρα μας αναβαθμίζεται ως διαμετακομιστικός κόμβος ενέργειας και ταυτόχρονα μετατρέπεται σε παραγωγό χώρα. Για παράδειγμα, θα καταστεί σχεδόν βέβαια βιώσιμο το πρότζετκ του Αγωγού East Med για τη μεταφορά των κοιτασμάτων του Ισραήλ μέσω Κύπρου, Κρήτης και Πελοποννήσου στην Ευρώπη.
Μολονότι πολλοί μιλούν για πιθανότητα να υπάρχει κάτι πολύ μεγάλο στο ελληνικό υπέδαφος, από την κυβέρνηση προτιμούν να κρατούν χαμηλά τους τόνους. Εντούτοις, είναι σαφές ότι, αν στα συμφέροντα των ΗΠΑ στην ανατολική Μεσόγειο προστεθεί και η εκμετάλλευση υδρογοναθράκων (μέσω της ExonMobil), τότε θα ισχυροποιηθεί περαιτέρω το ενδιαφέρον για τη σταθερότητα της περιοχής. Εξάλλου, ο σταθμός LNG (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, ο TAP και ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) αποτελούν ένα πρώτο κύμα έργων μεταφοράς ενέργειας συνδεδεμένων με τα συμφέροντα των ΗΠΑ (εισαγωγή αερίου μέσω ναυσιπλοΐας).
Όλα αυτά δημιουργούν μια προοπτική αναβάθμισης του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας, αλλά θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και στην πράξη. Πάντως, το πρόσφατο παράδειγμα της αντιμετώπισης των τουρκικών προκλήσεων στην Κύπρο, κατά της έναρξη της γεώτρησης από την κοινοπραξία από την Ιταλική Eni και τη Γαλλική Total (λίγο μετά το νέο ναυάγιο για την επίλυση του κυπριακού), αντικατοπτρίζει την αυξημένη σημασία που θα είχε και για τα συμφέροντα της Ελλάδας η σύνδεση της με τόσο μεγάλες εταιρείες για την αξιοποίηση σημαντικών κοιτασμάτων υδρογαναθράκων.
440λ
Α. ΦΩΣΚΟΛΟΣ: 3,5 τρις $ η αξία των ελληνικών υδρογονανθράκων
Την σοβαρή επιστημονική πιθανότητα ότι δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης η κοινοπραξία Total, ExxonMobil και ΕΛΠΕ έχει βρει κάτι “μεγάλο” εκφράζει στη Νέα Σελίδα ο καθηγητής Αντώνης Φώσκολος. “Ενώ έχουν πει την περιοχή δεν έδωσαν ακριβείς συντεταγμένες. Αυτό σημαίνει κάτι μεγάλο. Ζητάνε μια τεράστια θαλάσσια έκταση ίση με τα 3/4 της Κρήτης. Τέτοιες εταιρείες δεν κινητοποιούνται για ένα κοίτασμα μεγέθους Πρίνου”.
Ο καθηγητής εκτιμά ότι τα ελληνικά κοιτάσματα ανέρχονται συνολικά σε 70 δισ. βαρέλια. “50 δισ. είναι το φυσικό αέριο και 20 δισ. το πετρέλαιο”, εξηγεί και συνεχίζει: “Η αξία αυτών των κοιτασμάτων με σημερινές τιμές κυμαίνεται μεταξύ 3 και 3,5 τρισ. δολάρια”. Από αυτά το ελληνικό Δημόσιο δικαιούται το 20%, δηλαδή 600 δισ., και ένα ακόμα 5% οι Περιφέρειες (Τοπική Αυτοδιοίκηση). “Δεν είναι όμως αυτά τα μοναδικά έσοδα για το ελληνικό κράτος. Υπολογίζω ότι θα δημιουργηθούν περισσότερες από 400.000 νέες θέσεις εργασίας. Ένας μέσος μισθός σε πετρελαϊκή εταιρεία είναι 4.000 ευρώ τον μήνα. Το κράτος φορολογεί τους μισθούς, άρα έχει να εισπράττει και από εκεί”. Ο καθηγητής Φώσκολος υπολογίζει το συνολικό όφελος του ελληνικού Δημοσίου στο 1,1 τρισ. δολάρια. Τα κοιτάσματα αυτά αρκούν για 40 χρόνια και σημειώνει ότι δεν είναι τα μόνα.
Το ελληνικό υπέδαφος είναι πλούσιο και σε υδρίτες. Οι υδρίτες είναι στερεοποιημένο φυσικό αέριο “και η Ελλάδα διαθέτει τρεις φορές τα κοιτάσματα της Ρωσίας. Μόνο οι Κινέζοι έχουν την τεχνολογία να τους εξορύξουν, ενώ τώρα την αναπτύσσουν και οι Ιάπωνες. Εκεί οφείλεται το μεγάλο ενδιαφέρον της Κίνας για τη χώρα μας”. Ο καθηγητής Φώσκολος υπολογίζει ότι τα κοιτάσματα υδριτών αρκούν για 150 χρόνια. “Εάν όλα κυλήσουν ομαλά η Ελλάδα θα αρχίσει εξορύξεις μετά το 2020 και το 2025 θα παράγει κανονικά τροφοδοτώντας, με τη σημερινή τεχνολογία, την Ευρώπη μέχρι το 2070. Εάν όμως προχωρήσουμε και στους υδρίτες, τότε η Ελλάδα θα τροφοδοτεί με ενέργεια μέχρι το 2200”. Στα τρισεκατομμύρια δολάρια που υπολογίζει ο ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και ομότιμος ερευνητής της Γεωλογικής Υπηρεσίας του Καναδά δεν συμπεριλαμβάνονται τα έσοδα από τους υδρίτες. “Θα ζήσουμε ένα νέο χρυσό αιώνα του Περικλή αρκεί οι πολιτικοί μας να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων”, καταλήγει.
Πηγή: Νέα Σελίδα