Σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα στον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απηύθυνε ο Πρόεδρος της ελληνικής Δημοκρατίας. Ο Προκόπης Παυλόπουλος υποδέχτηκε τον τούρκο πρόεδρο στο Προεδρικό Μέγαρο και έδωσε απάντηση στα όσα είπε ο τούρκος πρόεδρος την Τετάρτη περί επικαιροποίησης της συνθήκης της Λωζάνης ο Ερντογάν. Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας τόνισε πως η συνθήκη της Λωζάνης είναι «αδιαπραγμάτευτη».
Ο Ταγίπ Ερντογάν έφτασε στο Προεδρικό Μέγαρο στις 11:45 π.μ., όπου έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Αφού περπάτησαν στο κόκκινο χαλί και αφού επιθεώρησαν την Προεδρική Φρουρά, στη συνέχεια έγιναν οι συστάσεις των δύο αντιπροσωπειών.
Λίγο μετά, οι προγραμματισμένες δηλώσεις των δύο προέδρων μπροστά στις κάμερες πήραν απρόσμενη τροπή. Ουσιαστικά, η όλη συζήτηση (η οποία κράτησε 45 λεπτά!) εξελίχθηκε σε λογομαχία ανάμεσα σε Παυλόπουλο και Ερντογάν, με αιχμή τα κρίσιμα εθνικά θέματα. Οι αναπαντήσεις μεταξύ των δύο προέδρων ήταν εκτός πρωτοκόλλου, το κλίμα ήταν βαρύ, δεν κοιτούσαν ο ένας τον άλλο κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ενώ δεν χαιρετήθηκαν στο τέλος.
Παυλόπουλος: Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι αδιαπράγματευτη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, εκτός πρωτοκόλλου, έκανε πρώτος μια συνολική τοποθέτηση για τα εθνικά θέματα και απάντησε στις εχθρικές δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λωζάνης και τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Ο Ερντογάν φάνηκε να μην αναμένει μια τέτοια τοποθέτηση και παρακολουθούσε σιωπηλός τον Έλληνα πρόεδρο, ακούγοντας προσεκτικά.
«Σας καλωσορίζω στην Αθήνα, στην πρώτη επίσκεψη Τούρκου προέδρου μετά από 65 χρόνια, η οποία πρέπει να παραμείνει ιστορική για τις σχέσεις των δύο λαών μας και βεβαίως για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή και την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, που εμείς ευνοούμε γιατί πιστεύουμε ότι είναι προς όφελος του τουρκικού λαού. Άρα, λοιπόν, είμαστε εδώ για να σφίξουμε το χέρι, να δημιουργήσουμε γέφυρες φιλίες και όχι διχασμού και είμαστε έτοιμοι να γίνουμε το παράθυρο της Τουρκίας προς την ΕΕ. Αυτό προϋποθέτει τον πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, όπως επίσης και τον σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου, αυτονόητο για κάθε μέλος και για κάθε υποψήφιο μέλος», είπε αρχικά ο Προκόπης Παυλόπουλος.
Και συνέχισε: «Η Συνθήκη της Λωζάνης δεν χρειάζεται αναθεώρηση. Δεν αφήνει περιθώρια ούτε για γκρίζες ζώνες και ρυθμίζει τα θέματα για μειονότητες, λέγοντας ότι στην Ελλάδα υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα. Επειδή ξέρω το ενδιαφέρον σας και για το ευρωπαϊκό μέλλον των βαλκανικών χωρών, το ίδιο ισχύει και για αυτές.
Ονόματα που εκπέμπουν αλυτρωτισμό δεν γίνονται αποδεκτά. Τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά. Οπως επίσης οι χώρες της ΕΕ πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και για να έρθουμε σε ένα θέμα που δεν είναι διμερές, ξέρετε πόσο εμείς οι Ελληνες θέλουμε το Κυπριακό να λυθεί.
Η λύση οφείλει να σέβεται την κυριαρχία κράτους-μέλους της ΕΕ, κάτι που είναι γνωστό».
Η ανταπάντηση Ερντογάν
Αμέσω μετά, τον λόγο πήρε ο Τούρκος πρόεδρος. «Πράγματι ιστορική η σημερινή μέρα. Είναι μεγάλη ευχαρίστηση για μένα που πραγματοποιώ αυτή την επίσκεψη. Επιθυμώ η επίσκεψη αυτή να αποτελέσει νέο σημείο καμπής για τις σχέσεις των δύο κρατών. Βέβαια, εσείς είπατε κάποιες αλήθειες ξεκάθαρα, θα κάνω το ίδιο κι εγώ», είπε αρχικά ο κ. Ερντογάν.
Και συνέχισε: «Για τη Συνθήκη της Λωζάνης υπάρχουν εκκρεμότητες που δεν κατανοούνται σωστά. Αυτή είναι μία συμφωνία που υπογράφτηκε πριν από 94 χρόνια και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, υπήρξαν 11 χώρες που εμπλέκονται. Στη Συνθήκη υπάρχει ακόμα και η Ιαπωνία! Μιλάμε για μια συμφωνία με όλες αυτές τις χώρες. Μέσα στο διάστημα των 94 ετών ξαναοικοδομείται ο πλανήτης. Αλλαξαν πολλά και εμφανίστηκαν νέα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο διάστημα αυτό. Π.χ. στη Συνθήκη χαρακτηρίζεται μουσουλμανική η μειονότητα στην Ελλάδα. Είναι σωστό, αλλά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπάρχει αναφορά στη λέξη τουρκική μειονότητα.
Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν οι μουσουλμάνοι στη Δ. Θράκη μπορούν να ζήσουν τη θρησκεία τους βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης; Υπάρχουν προσπάθειες για να διορίζεται ο αρχιμουφτής από άτομα που διορίζει το κράτος. Στην Τουρκία ο Πατριάρχης δεν είναι διορισμένος. Ο Πατριάρχης εκλέγεται από την Αγία Σύνοδο. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης, τα μέλη πρέπει να έχουν τουρκική ιθαγένεια. Τα 17 άτομα που εκλέγουν τον Πατριάρχη, στη Δ. Θράκη όμως εξακολουθούν να μην μπορούν οι ιμάμηδες να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους. Πώς λοιπόν είναι σε ισχύ η Συνθήκη της Λωζάνης; Αρα, δεν εφαρμόζετε τη Συνθήκη της Λωζάνης. Στην Τουρκία δεν υπάρχουν διακρίσεις στους χώρους προσευχής, αλλά στη Δυτική Θράκη δεν μπορούν ούτε να πουν τη λέξη τουρκική. Δεν μπορούν να γράψουν λέξη τουρκική στην πινακίδα ενός σχολείου. Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτά τα θέματα.
Αυτό εννοώ με την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης. Υπάρχουν ορισμένα προβλήματα και σε στρατιωτικά θέματα. Όταν αποχωρήσατε από το ΝΑΤΟ, εμείς σας υποστηρίξαμε και ξαναγίνατε μέλος. Αν δεν σας είχαμε υποστηρίξει, δεν θα γινόσασταν. Εμείς σας είδαμε σαν γείτονες – το ίδιο κάνουμε και σήμερα.
Το ίδιο ισχύει και για το Κυπριακό. Οπως η Ελλάδα είναι εγγυήτρια δύναμη, έτσι είναι και η Τουρκία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν τήρησε τις υποσχέσεις της. Εμείς τηρούμε τη δέσμευσή μας σε όλα αυτά τα θέματα. Στόχος μας να βρεθεί μια βιώσιμη λύση στην Κύπρο, το ίδιο και στο Αιγαίο. Υπάρχουν διάφορα θέματα που υπάρχουν στη Συνθήκη της Λωζάνης, έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα τόσα χρόνια που έχουν περάσει. Αν εξετάσουμε όλα αυτά τα θέματα, θα δούμε ότι πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα. Και το θέμα της προστασίας των δικαιωμάτων των δικών μας ανθρώπων στη Θράκη είναι ένα πρώτης προτεραιότητας θέμα».
Η ανταπάντηση Παυλόπουλου
Ο κ. Παυλόπουλος, με αφορμή τη δήλωση Ερντογάν, είπε ότι «η απάντηση θα δοθεί από την κυβέρνηση, τη σχέση μας να τη στηρίξουμε στη φιλία. Μία μόνο παρατήρηση: Ως καθηγητής, επειδή μιλάτε για επικαιροποίηση, οι Συνθήκες δεν χρειάζονται αναθεώρηση και επικαιροποίηση. Αυτό λέγεται ερμηνεία, οι μέθοδοι ερμηνείας υπάρχουν, αν κάποιοι όροι δεν ταιριάζουν, κάποιες παρεξηγήσεις θα είχαν λήξει ήδη».
Η ανταπάντηση Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος δεν άφησε αναπάντητο αυτό το σχόλιο του κ. Παυλόπουλου. «Ωραία τα είπατε, αλλά θα ήτα ασέβεια προς τον ίδιο μου τον εαυτό αν δεν απαντούσα. Δεν είμαι καθηγητής Νομικής αλλά ξέρω πολύ καλά το πολιτικό δίκαιο. Στο δίκαιο της πολιτικής υπάρχει ένας όρος που κάνει λόγο για επικαιροποίηση και εμείς το κάνουμε αυτό, αρκεί να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών», είπε.
Και συνέχισε: «Εγώ αναφέρθηκα στα θέματα αυτά γιατί αναφερθήκατε εσείς σήμερα. Αν δεν τα λέγατε εσείς, θα συζητούσα τα θέματα αυτά στη συνάντηση με τον κ. Τσίπρα. Όπως και να συμβαίνει όμως, συζητήσαμε τα θέματα αυτά, εσείς εκ μέρους της Ελλάδας και εγώ εκ μέρους της Τουρκίας. Θέλω να σας ευχαριστήσω κι εγώ για τον χρόνο σας. Στην Τουρκία υπήρχαν διάφορα προβλήματα, γι’ αυτό θα προχωρήσουμε σε αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης στις επόμενες εκλογές, το 2019».
Η κυβέρνηση στηρίζει τον Παυλόπουλο: Επανέλαβε τις θέσεις της ελληνικής πλευράς
Κυβερνητικός αξιωματούχος σχολίασε τον καβγά Ερντογάν-Παυλόπουλου, για την Συνθήκη της Λωζάνης και την μειονότητα της Δυτικής Θράκης, στηρίζοντας απόλυτα τον Ελληνα πρόεδρο της Δημοκρατίας.
«Ο κ. Παυλόπουλος επανέλαβε τις θέσεις της ελληνικής πλευράς και δεν περιμέναμε να αλλάξει η Τουρκία τις θέσεις της.
Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να πάρει γενναίες πρωτοβουλίες για αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών, μένει να φανεί αν η Τουρκία θα τις αξιοποιήσει. Το τανγκό θέλει δύο».
Ανταπάντηση Ερντογάν: Ωραία όσα είπατε, αλλά πρέπει να δώσω απάντηση γιατί αλλιώς θα ήταν ασέβεια απέναντι στον εαυτό μου.
Δεν είμαι καθηγητής νομικής αλλά ξέρω καλά το πολιτικό δικαιο. Εκεί υπάρχει αναφορά σε επικαιροποίηση, αρκεί να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των χωρών στο θέμα αυτό.
Εγώ βέβαια αναφέρθηκα στα θέματα αυτά επειδή εσείς αναφερθήκατε σε αυτά. Αλλιώς θα τα συζητούσα αυτά τα ζήτηματα με τον κ. Τσίπρα.
Απάντηση Παυλόπουλου: Δεν είναι ότι δεν μπορώ να σας δώσω μια απάντηση στα θέματα στα οποία αναφερθήκατε, αλλά η απάντηση θα δοθεί από την κυβέρνηση, διότι δεν είμαι εκτελεστικός πρόεδρος.
Τις σχέσεις μας πρέπει να τις στηρίζουμε στην ειλικρινή φιλία και η επίλυση του όποιου ζητήματος πρέπει να γίνει με ειρηνικά μέσα.
Μια μόνο παρατήσηση. Επειδή μιλάτε για επικαιροποίηση της Συνθήκης.
Οι Συνθήκες δεν χρειάζονται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση. Υπάρχουν μεθοδοι ερμηνείας του Δικαίου ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται ο κανόνας Δικαίου που περιέχει η Συνθήκη στα υπάρχοντα δεδομένα. Αν αποφεύγαμε ορισμένους όρους που δεν ταιριάζουν και νομικά, ορισμένες παρεξηγήσεις θα είχαν λήξει την ώρα που έπρεπε.
Ερντογάν προς Παυλόπουλο: Η σημερινή μέρα είναι ιστορική και για τις δύο χώρες.
Είναι μεγάλη ευχαρίστηση που πραγματοποιώ την πρώτη επίσκεψη σε επίπεδο προέδρου μετά από 65 χρόνια – Επιθυμώ να αποτελέσει η επίσκεψη ένα νέο σημείο καμπής στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών – Διατυπώσατε αλήθειες και πραγματικότητες ανοιχτά και ξεκάθαρα, θα κάνω το ίδιο κι εγώ. Κυρίως στο θέμα της Συνθήκης της Λωζάνης νομίζω ότι υπάρχουν ακόμη κάποιες εκκρεμότητες και κάποια θέματα που δεν κατανοούνται σωστά.
Αυτή είναι μια συμφωνία που υπογράφτηκε πριν 94 χρόνια και δεν υπογράφτηκε μόνο ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα. Υπογράφτηκε ανάμεσα σε 11 χώρες. Και συμπεριλαμβάνει όλες τις χώρες.
Στο διάστημα των 94 χρόνων ξαναοικοδομείται ο πλανήτης μας, άλλαξαν πολλά πράγματα σε Τουρκία και Ελλάδα.
Είπατε ότι στη Συνθήκη της Λωζάνης χαρακτηρίζεται μουσουλμανική η μειονότητα στην Ελλάδα, αλλά ταυτοχρονα στο ευρωπαικό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπάρχει αναφορά στη λέξη τουρκική. Πρέπει να αξιολογήσουμε τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων εκεί. Μπορουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν μπορούν να ασκήσουν τη θρησκεία τους βάσει της συνθήκες της Λωζάνης;
Στην Τουρκία ο πατριάρχης δεν είναι διορισμένος Εκλέγεται από την Αγια Σύνοδο. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης η επιτροπή αποτελείται από συγκεκριμένο αριθμό μελών και πρέπει να έχουν τουρκική ιθαγένεια.
Στη Δ. Θράκη εξακουλουθούν οι ιμάμηδες να μην μπορούν να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους, άρα δεν εφαρμόζεται η Συνθήκη της Λωζάννης.
Όταν μιλάω για επικαιροποίηση εννοώ αυτά ακριβώς τα θέματα, βέβαια υπάρχουν και ορισμένα προβλήματα σε στρατιωτικά θέματα. Όταν αποχωρήσατε από το ΝΑΤΟ εμείς σας στηρίξαμε για να γίνεται μέλος του ΝΑΤΟ.
Στη Δυτική Θράκη το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι πολύ πιο χαμηλό από τον μ.ο. της Ελλάδας. Δεν υπάρχει στήριξη επιχειρηματιών. Στην Τουρκία δεν θα δείτε τέτοια μεταχείριση των ρωμιών πολιτών, ή την παραμικρή διάκριση
Εχουν αλλάξει πολλά πράγματα στον κόσμο από τότε που υπογράφτηκε η Συνθήκη της Λωζάννης.
Και το θέμα των ομογενών μας στην Δ. Θράκη είναι προτεραιότητα για εμάς.
Θα πραγματοποιήσω επίσκεψη και στη Δ. Θράκη. Όμως κάποιοι ενοχλούνται με αυτό.
Μπορούμε να συζητήσουμε όλα αυτά τα θέματα πιο αναλυτικά.
Επιθυμία μου είναι η επίσκεψη να έχει πολλά θετικά αποτελέσματα. Πρέπει να εντατικοποιησουμε τις σχέσεις σε όλους τους τομείς.
Προκόπης Παυλόπουλος προς Ταγίπ Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο: Σας καλωσορίζω στην Αθήνα σε μια επίσκεψη 65 χρόνια μετά την επίσκεψη Τούρκου προέδρου και η οποία μπορεί και πρέπει να παραμείνει ιστορική και για τις σχέσεις και την ειρήνη και την ασφάλεια στην ευρώτερη περιοχή και την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας που εμείς οι Ελληνες ευνοούμε που είναι προς όφελος του τουρκικού λαού.
Είμαστε εδώ για να σφίξουμε το χέρι να δημιουργήσουμε γέφυρες φιλίας, είμαστε έτοιμοι να είμαστε η πόρτα και το παράθυρο της Τουρκίας στην ΕΕ
Είναι αυτονόητο ότι για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους λόγω της ιστορίας της Ελλάδας που είναι μέλος της ΕΕ προϋποθέτει τον πλήρη σεβασμό των αρχών του διεθνούς δικαίου και των αρχών της ΕΕ
Για να μείνω στο διεθνές δίκαιο γυρίζω πίσω στην εποχή που έγινε μια άλλη ιστορική επίσκεψη που οργανώθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Εμεινε ιστορική γιατί σεβάστηκε το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η φιλία μας τη Συνθήκη της Λωζάνης. Για μας τους Ελληνες αυτή η συνθήκη είναι αδιαπραγμάτευτη. Δεν χρειάζεται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση. Ανάμεσα στα άλλα δεν αφήνει περιθώρια ούτε για γκρίζες ζώνες και ρυθμίζει και θέματα που αφορούν τις μειονότητες.
Τα ίδια που είπα για το μέλλον της Τουρκίας ισχύει και για τις άλλες χώρες που θέλουν να γίνουν μέλη της ΕΕ. Ευνοούμε την ευρωπαϊκή προοπτική και της Αλβανίας και της πΓΔΜ όμως υπάρχουν προϋποθέσεις που αφορούν τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Αυτές οι χώρες πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ξέρετε πόσο εμείς οι Ελληνες θέλουμε να λυθεί το Κυπριακό. Να βρεθεί μια λύση δίκαιη και βιώσιμη που οφείλει να σέβεται την κυριαρχία ενός κράτους μέλους της ΕΕ. Εδώ είμαστε όλοι για να φτάσουμε σε μια λύση που αρμόζει σε χώρα-κράτος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Τέλος είναι ανάγκη και για τις σχέσεις μας και τον πολιτισμό μας αλλά και τις κοινές αρχές που έχουμε να υπάρξουν λύσεις για το θέμα των προσφύγων. Εφαρμόζοντας αυτή τη συνθήκη θα αποδείξουμε ότι και τα δύο κράτη μας μπορούν να αναδείξουν τα ιδεώδη που τα διαπνέουν. Γιατί κάθε λαός δείχνει ότι βασική αξία είναι ο ανθρωπισμός.
Σας διαβεβαιώ ότι θέλω αυτή η επίσκεψη να μείνει ιστορική. Προσυπογράφω ότι όποια διαφορά κι αν έχουμε μεταξύ μας θα λυθεί με το διεθνές δίκαιο και ειρηνικά.
Δείχνουν πόσο ειλικρινείς είμαστε εμείς οι Ελληνες. Πρώτο χαρακτηριστικό κάθε φιλίας είναι η ειλικρίνεια. Κοινό ρητό ανάμεσα στους δύο λαούς μας ότι «οι καλοί λογοαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους».
Πηγή: tovima.gr, iefimerida.gr