ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Στην κρισιμότερη φάση του εισέρχεται την προσεχή εβδομάδα το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων καθώς η επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά στην πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ θα αποκαλύψει τις πραγματικές προθέσεις και πολιτικές αντοχές της κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ για την επίτευξη μιας αξιοπρεπούς λύσης. Η Αθήνα αναγνωρίζει στον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ τις καλές προθέσεις για έναν συμβιβασμό, διατηρεί, ωστόσο, μεγάλες αμφιβολίες σχετικά με το εάν μπορεί πράγματι να συγκροτήσει τις αναγκαίες πολιτικές συμμαχίες στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας.
Σεραφείμ Π. Κοτρώτσος
Η μεγάλη κρίση από τη συνεχιζόμενη άρνηση του προέδρου της χώρας Γκεόργκι Ιβάνόφ -ο οποίος προέρχεται από το εθνικιστικό VPRO-DPMNE- να υπογράψει την απόφαση της Βουλής για τη διεύρυνση της χρήσης της αλβανικής γλώσσας, αποτελεί ένα κρισιμότατο πολιτικό crash test που σε μεγάλο βαθμό αφορά και τη διαπραγμάτευση με την Αθήνα.
Η αναφορά που φέρεται να έκανε σε ευρωπαίους αξιωματούχους ο υπουργός Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ, σύμφωνα με την οποία “ορισμένες από τις θέσεις της Ελλάδας είναι παράλογες” προκάλεσε έντονο προβληματισμό στο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών. Η απάντηση Κοτζιά μέσω κύκλων, μάλιστα, ήταν ενδεικτική αυτού του προβληματισμού, λίγες μόνο ημέρες πριν ο τελευταίος φθάσει στο μετονομασθέν, πλέον (από “Μέγας Αλέξανδρος” σε “Διεθνής Αερολιμήν Σκοπίων”), αεροδρόμιο των Σκοπίων.
Ο Νικολά Ντιμιτρόφ προέρχεται και αυτός από τον εθνικιστικό πολιτικό χώρο, αν και σαφώς μετριοπαθέστερος του Ιβάνοφ, και η αναφορά του αυτή ίσως αποτελεί προσπάθεια να εγκλωβιστεί ο διαλλακτικότερος Ζόραν Ζάεφ. Σύμφωνα με πληροφορίες του anatropinews.gr, μάλιστα, ο Ιβάνοφ φέρεται να πιέζει για ενίσχυση της συμμαχίας της ΠΓΔΜ με την Τουρκία (πρόσφατα είχε ταξιδέψει στην Άγκυρα) και να μην προκρίνει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Είναι σαφές πως ο Ταγίπ Ερντογάν δεν επιθυμεί την πρόσδεση της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε και το ΝΑΤΟ αλλά και μια συμφωνία με την Ελλάδα, καθώς επιδιώκει να καταστήσει τα Σκόπια “δορυφόρο” της Άγκυρας στο πλαίσιο της νεοοθωμανικής πολιτικής του στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ο Νίκος Κοτζιάς θα φθάσει στα Σκόπια με μία καθαρή “κόκκινη” γραμμή που συμφωνήθηκε με τον πρωθυπουργό. Η Αθήνα θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση για οιαδήποτε συμφωνία σχετικά με την ονομασία (το θέμα αυτό θεωρείται “κλειδωμένο” με πιθανότερη εκδοχή το “Gorna Makedonija” για όλες τις χρήσεις) την αποδοχή να προχωρήσουν μέσα από τις κοινοβουλευτικές διαδικασία οι αλλαγές στο προοίμιο και δύο τουλάχιστον ακόμα άρθρα του Συντάγματος της ΠΓΔΜ.
Μάλιστα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η ελληνική πλευρά έχει ήδη θέσει υπόψη της κυβέρνησης Ζάεφ το σχέδιο των θέσεών της επί των επτά σημείων του προσχεδίου συμφωνίας, προκειμένου να δώσει χρόνο στους Ντιμιτρόφ και Ζάεφ να ετοιμάσουν τις απαντήσεις τους μέχρις ότου ο Νίκος Κοτζιάς επισκεφθεί τα Σκόπια. Με αυτό τον τρόπο η Αθήνα επιδιώκει να επισπεύσει τις διαδικασίες και να έχει άμεσα την ολοκληρωμένη θέση της γειτονικής χώρας.
“Καμία συμφωνία που θα ξεκλειδώσει την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την προώθηση αλλαγών στο Σύνταγμα”, είναι το μήνυμα που κομίζει ο κ. Κοτζιάς μαζί με το σχέδιο συμφωνίας που θα ΄παραδώσει στον Νικολά Ντιμιτρόφ και τον πρωθυπουργό Ζάεφ.
Ως προς τούτο, οι Αλέξης Τσίπρας και Νίκος Κοτζιάς έχουν εξασφαλίσει την υποστήριξη τόσο της Κομισιόν, όσο και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ. Η Συμμαχία δεν πρόκειται να δρομολογήσει την ένταξη της ΠΓΔΜ εάν μέχρι τον Ιούλιο δεν έχει υπάρξει πλήρης αποδοχή των όρων από τα Σκόπια μαζί με το θέμα των συνταγματικών αλλαγών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του anatropinews.gr, μάλιστα, το θέμα συζητήθηκε και κατά την παρουσία της αναπληρώτριας γραμματέως του ΝΑΤΟ Ρόουζ Γκοτμέλερ στην Ελλάδα, πριν μερικές ημέρες, αλλά και στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε η τελευταία επί μία και πλέον ώρα με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο στο περιθώριο του forum των Δελφών.
Η Ρόουζ Γκοτμέλερ
Η ελληνική πλευρά έχει παρουσιάσει στον Ζόραν Ζάεφ και μία εναλλακτική προοπτική. Εφόσον κρίνει ότι είναι πολιτικά δύσκολο να υπάρξουν εκτεταμένες αλλαγές στο Σύνταγμα, θα μπορούσε να δρομολογήσει την προσάρτηση εδαφίου όπου η Βουλή των Σκοπίων θα αποδέχεται ότι το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο υπερισχύει του εθνικού συντάγματος. Επ’ αυτού, μάλιστα, υπάρχει “ευρωπαϊκό δεδικασμένο”, καθώς η Ολλανδία έχει εντάξει στο δικό της σύνταγμα μία τέτοια διάταξη. Βεβαίως, σε κάθε περίπτωση, όλα αυτά πρέπει να κυρωθούν και από διεθνή συνθήκη μεταξύ της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ υπό την “ομπρέλα” του ΟΗΕ και του Μάθιου Νίμιτς, κάτι που θα δρομολογήσει την αναγνώριση της γειτονικής χώρας με τη νέα ονομασία της από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ.
Η ελληνική κυβέρνηση κρατά πολλές επιφυλάξεις σχετικά με το εάν ο Ζόραν Ζάεφ, υπό τις παρούσες πολιτικές συνθήκες στα Σκόπια και με τον πρόεδρο Ιβάνοφ εναντίον μιας τέτοιας προοπτικής, μπορεί να υπογράψει την συμφωνία. Όμως, εφόσον δεν το πράξει αναλαμβάνει εκείνος πλήρως την ευθύνη του ναυαγίου των διαπραγματεύσεων.
“Το 2008 ο Καραμανλής είχε “όχι” στο Βουκουρέστι, όμως, οι πιέσεις του διεθνούς παράγοντα και δη του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ ήταν προς την Αθήνα. Οι συνέπειες εκείνης της απόφασης ήταν μεγάλες για την Ελλάδα. Τώρα, το κλίμα είναι εντελώς διαφορετικό. Ένα νέο ελληνικό “όχι” εάν δεν αποδεχθεί ο Ζάεφ μία τέτοια λύση θεωρείται αυτονόητο από το ΝΑΤΟ, τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους. Αυτή είναι η μεγάλη ποιοτική διαφορά”, μας έλεγε κορυφαίος παράγοντας του δημοσίου βίου με εξαιρετική γνώση των συνταγματικών και νομικών πλευρών της διαπραγμάτευσης.
Στην περίπτωση, πάντως, που τα Σκόπια αποδεχθούν το σχέδιο συμφωνίας και τις συνταγματικές αλλαγές, τότε η διαδικασία θα επιταχυνθεί και αυτό θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή της ΠΓΔΜ αλλά και στο ελληνικό κοινοβούλιο. Εκεί ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει πως δεν θα έχει τη στήριξη του Πάνου Καμμένου, διαμορφώνεται, όμως, στο προσκήνιο και το παρασκήνιο ικανή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Οι πληροφορίες θέλουν τον πρόεδρο των Αν. ΕΛ να αποσύρεται από την κυβέρνηση αλλά να συνεχίζει να την στηρίζει κοινοβουλευτικά, ενώ σύμφωνα με δημοσίευμα της “Εστίας” ένας σημαντικός αριθμός βουλευτών από το Ποτάμι, την Ένωση Κεντρώων, ίσως και από το κόμμα του Πάνου Καμμένου δηλώνουν πως θα ψηφίσουν μία τέτοια συμφωνία. Ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης, άλλωστε, έχει ήδη δηλώσει πως θα στηρίξει στη Βουλή μία τέτοια συμφωνία.