ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η αλματώδης αύξηση ενός είδους φυκιών (spirogyra) στη λίμνη Βαϊκάλη είναι ένα ζήτημα το οποίο απασχολεί τους Ρώσους επιστήμονες, οι οποίοι προς το παρόν δεν μπορούν να αξιολογήσουν το μέγεθός της, αλλά την αποδίδουν στα λύματα τα οποία πέφτουν στη λίμνη, στους τουρίστες και στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Το ερευνητικό κέντρο «Αντιστοιχεία» αναφέρει ότι το 60% των παραλίων της λίμνης Βαϊκάλης έχει καλυφθεί από τα φύκια τους είδους σπειρογύρα, τα οποία απειλούν να μετατρέψουν την πιο καθαρή και πιο βαθιά λίμνη στον κόσμο σε βάλτο.
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου μελέτης Λιμνών που ανήκει στην Ακαδημία Επιστημών της Σιβηρίας, Αντρέι Φεντότοφ, δήλωσε στο πρακτορείο TASS ότι στην παρούσα φάση είναι αδύνατον να εκτιμηθεί το μέγεθος των επιδράσεων που έχει υποστεί η λίμνη από το είδος αυτό των φυκιών. Για να γίνει αυτό χρειάζονται ευρείας κλίμακας έρευνες.
Η αύξηση αυτού του είδους φυκιών, τα οποία δεν είναι χαρακτηριστικά για την λίμνη Βαϊκάλη αλλά συνήθη για τις βαλτώδεις περιοχές, είχε καταγραφεί αρχικά το 2011, αλλά τα τελευταία χρόνια είναι όλο και πιο αισθητή η παρουσία τους στους ανατολικούς και βόρειους κόλπους της λίμνης. Από την στιγμή που εμφανίσθηκαν τα φύκια αυτά στη Βαϊκάλη , οι επιστήμονες μελετούν την εμφάνιση τους, αλλά δεν μπορούν να καταλήξουν σε μια ενιαία άποψη ως προς τα αίτια της εμφάνισης του και ως προς τους κινδύνους που εγκυμονούν για την Βαϊκάλη
Αδιευκρίνιστες είναι επίσης οι αιτίες της εμφάνισης τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Μελέτης Λιμνών « ιδιαίτερο κίνδυνο για το οικοσύστημα της λίμνης Βαϊκάλης συνιστούν οι διεργασίες εκείνες που σχετίζονται με τις ρίψεις λυμάτων και την χρήση χημικών καθαρισμού που περιέχουν φωσφορικά άλατα».
Οι υπάρχουσες αυτή την στιγμή μονάδες καθαρισμού λυμάτων δεν διασφαλίζουν επαρκώς τον καθαρισμό τους.
Υπάρχουν υποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες η αύξηση των φυκιών σπειρογύρα οφείλεται σε φυσικούς παράγοντες, κυρίως στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην χαμηλή στάθμη των υδάτων της λίμνης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο όπως δήλωσε στο πρακτορείο Ria Novosti ο υδροβιολόγος Όλεγκ Τιμόσκιν, βασιζόμενος στα στοιχεία του εργαστηρίου υδροβιολογίας του οποίου είναι επικεφαλής, ο παράγοντας της θερμοκρασίας δεν επηρεάζει σε καμία περίπτωση τη διάδοση και την ανάπτυξη των φυκιών αυτούς του είδους.
Σε περιοχές μάλιστα που δεν είναι ευνοϊκές από οικολογικής απόψεως, όπως δηλώνει ο ίδιος, το φύκι σπειρογύρα, εντοπίζεται σε μεγάλα βάθη, στα οποία ευδοκιμεί περίφημα σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι ερευνητές κατάφεραν επίσης να προσδιορίσουν ότι από τα 14 είδη φυκιών σπειρογύρα σε μη ευνοϊκές οικολογικές συνθήκες αναπτύσσεται μαζικά μόνο ένα είδος. Το είδος αυτό φυτρώνει στις πέτρες, τυλίγοντας τες στην κυριολεξία.
Η πιο μεγάλη μάλιστα βλάστηση των φυκιών αυτών παρατηρείται σε περιοχής μαζικής προσέλευση τουριστών στους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο, όταν η μόλυνση του περιβάλλοντος λόγω της τουριστικής κίνησης φθάνει στα μέγιστα επίπεδα.
Η Βαϊκάλη είναι η βαθύτερη και παλαιότερη λίμνη στον κόσμο, καθώς επίσης και η λίμνη με τον μεγαλύτερο όγκο γλυκού νερού. Περιέχει πάνω από ένα πέμπτο του γλυκού νερού παγκοσμίως και περισσότερο από 90% του γλυκού νερού της Ρωσίας. Η έκτασή της είναι 31.468 τ. χλμ. (μία από τις μεγαλύτερες του κόσμου). Έχει μήκος 654 χλμ., πλάτος 74 χλμ. και μέγιστο βάθος 1.680 μ.
Δέχεται τα νερά περίπου 300 ποταμών με κυριότερους τους Σελίγκα και Άνω Ανγκάρα ενώ από αυτήν ξεκινά ο ποταμός Ανγκάρα, το κυριότερο υδάτινο ρεύμα από όσα σχηματίζουν τον ποταμό Γενισέι. Στο εσωτερικό της λίμνης υπάρχουν 22 νησιά, το μεγαλύτερο από τα οποία είναι το Ολχόν.
Η Βαϊκάλη αποτελεί ένα από τα πλουσιότερα λιμναία οικοσυστήματα στον κόσμο με τεράστια βιοποικιλότητα. Υπολογίζεται ότι στην περιοχή υπάρχουν πάνω από 1000 είδη φυτών και 1500 είδη ζώων, από τα οποία το 80% είναι ενδημικά. Η Φώκια της Βαϊκάλης που ζει μόνο σε αυτή τη λίμνη είναι το μόνο είδος φώκιας του γλυκού νερού στον κόσμο.