ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Μέσα σε τρεις μήνες 520 δημοσιογράφοι, εκδότες, σκιτσογράφοι, αρθρογράφοι, ρεπόρτερ έχουν διωχθεί ή είναι υπό έρευνα, ενώ σε 4 μήνες 62 καταδικάστηκαν με κατηγορίες για απόπειρα κατάργησης της τάξης, υποστήριξη σε τρομοκρατική οργάνωση ή ως μέλος αυτής
Οι δημοσιογράφοι στην Τουρκία έχουν τρεις επιλογές: φυλακή, αυτολογοκρισία ή να φύγουν από τη χώρα.
Η δήλωση στο ΚΥΠΕ, και στην Ραλλή Παπαγεωργίου, του Ιρφάν Ακτάν, δημοσιογράφου, κουρδικής καταγωγής που εργάζεται στην εφημερίδα Ντουβάρ.
Ο Ιρφάν Ακτάν είναι μεταξύ εκείνων που μπόρεσαν να πάνε στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχουν στο σεμινάριο που συνδιοργάνωσαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατάσταση των μέσων ενημέρωσης και της ελευθερίας της έκφρασης στην Τουρκία. Ο Ιρφάν, 37 ετών, δεν αντιμετωπίζει προς το παρόν ο ίδιος κατηγορίες, αλλά έχει φίλους που διώκονται ή τελούν υπό διωγμό ή ήδη βρίσκονται στη φυλακή ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Τουρκία. Το τελευταίο το πράττουν κυρίως Κούρδοι συνάδελφοι, είπε, που δέχονται και τη μεγαλύτερη πίεση.
«Η αυτολογοκρισία μπορεί να σας σώσει. Ή θα φύγετε στο εξωτερικό, ή θα μείνετε να συνεχίσετε τη δουλειά σας, χωρίς αυτολογοκρισία, και θα πάτε φυλακή… Είναι πολύ περιορισμένη η δημοσιογραφία που μπορεί να γίνει αυτή τη στιγμή στην Τουρκία», λέει στο ΚΥΠΕ ο Ιρφάν.
Σύμφωνα με την Τζερέν Σιοζερί, ακαδημαϊκό στο πανεπιστήμιο του Γαλατά που ασχολείται με την πολιτική για τα ΜΜΕ στην Τουρκία και μίλησε στο σεμινάριο, αυτή τη στιγμή, μετά και την τελευταία εξαγορά του ομίλου ΜΜΕ Ντογάν από φιλοκυβερνητική εταιρεία, η κυβέρνηση του ΑΚΡ ελέγχει σχεδόν το 100% των εφημερίδων (έχει μείνει μόνο η Τζουμχουριέτ) και το 90% των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, ενώ το RTÜRK, το ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο, ελέγχει πλέον και το ίντερνετ και μπορεί με οποιαδήποτε δικαιολογία που αφορά την ασφάλεια του κράτους ή τη στήριξη ή την προπαγάνδα υπέρ τρομοκρατικής οργάνωσης, να κλείσει ή να μπλοκάρει ανά πάσα στιγμή οποιαδήποτε ιστοσελίδα ή ιστότοπο. Στην Τουρκία πλέον έχει μπλοκαριστεί και το Netflix.
Ο μέσος μισθός ενός Τούρκου δημοσιογράφου, είπε ο Μουσταφά Κουλελί, μέλος του ΔΣ της Ένωσης Δημοσιογράφων της Τουρκίας, είναι περίπου 400 ευρώ, ενώ πολλοί δημοσιογράφοι για να κάνουν τη δουλειά τους φορούν αλεξίσφαιρο, πάνε για ρεπορτάζ και όταν επιστρέφουν στο γραφείο το βγάζουν για να το βάλει ο επόμενος που θα βγει έξω.
Στην Τουρκία, μετά την επικράτηση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, διώκονται ακόμα και οι υπερασπιστές ή οργανωμένα σύνολα υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δήλωσε ο Ερόλ Οντέρογλου, περισσότερα από 23 χρόνια εκπρόσωπος στην Τουρκία της οργάνωσης των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα (RSF).
Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που συνεχίζει να υπάρχει στην Τουρκία από τον Ιούλιο του 2016 και το αποτυχημένο πραξικόπημα, οδηγεί σε πολλές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων με επίκληση την ασφάλεια του κράτους, επεσήμανε στη δική του ομιλία ο Οντέρογλου, λέγοντας ότι μέσα σε τρεις μήνες 520 δημοσιογράφοι, εκδότες, σκιτσογράφοι, αρθρογράφοι, ρεπόρτερ έχουν διωχθεί ή είναι υπό έρευνα, ενώ σε 4 μήνες 62 καταδικάστηκαν με κατηγορίες για απόπειρα κατάργησης της τάξης, υποστήριξη σε τρομοκρατική οργάνωση ή ως μέλος αυτής, προσβολής του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ.ά. Και αναμένεται, είπε, στο προσεχές διάστημα να αντιμετωπίσουν άλλα τόσα περιστατικά.
Τα ΜΜΕ στην Τουρκία δεν είναι επικερδής επιχείρηση, όμως οι ιδιοκτήτες παράλληλα είναι μεγάλοι κατασκευαστές δημοσίων έργων, υποβάλλουν προσφορές σε διαγωνισμούς, είναι διαχειριστές του μετρό στην Κωνσταντινούπολη, μέρος της σύμπραξης στην κατασκευή του νέου αεροδρομίου στην Κωνσταντινούπολη και χρειάζονται καλές σχέσεις με την κυβέρνηση.
Όλα τα φιλοκουρδικά ΜΜΕ έχουν κλείσει στην Τουρκία, δήλωσε η Μεχβές Εβίν, που εργάζεται ως ανεξάρτητη δημοσιογράφος σε διαδικτυακό μέσο ενημέρωσης. «Η ποιοτική δουλειά δεν είναι προτεραιότητα. Προτεραιότητα είναι να επιβιώσεις, δεν έχεις χρόνο να σκεφτείς νέες ιδέες». Τα ΜΜΕ στην Τουρκία, συνέχισε, γίνονται όλο και περισσότερο πολωμένα και οι δημοσιογράφοι έχουν πρόβλημα στο να είναι αλληλέγγυοι και να υπερασπιστούν ο ένας τον άλλον.
Δεν είναι το ίδιο για έναν ξένο δημοσιογράφο που εργάζεται στην Τουρκία ως ανταποκριτής ξένου ΜΜΕ, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Πιότρ Ζαλέβσκι, ανταποκριτής του The Economist στην περιοχή με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Ζει στην Τουρκία εδώ και 10 χρόνια. «Είναι πιο δύσκολες οι συνθήκες για τους Τούρκους συναδέλφους, δεν είναι το ίδιο για μας. Η πίεση είναι εκεί, αλλά επιλέγω να μην την αισθάνομαι, να την αγνοώ».
«Ορθά επικεντρώνουμε την πολιτική μας στην αξία της ελευθεροτυπίας ως βασικό συστατικό των ελεύθερων και ανοιχτών κοινωνιών, με ιδιαίτερη έμφαση στην Τουρκία», δήλωσε ο Επίτροπος για την Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν, εκφράζοντας λύπη γιατί πολλοί Τούρκοι δημοσιογράφοι δεν μπόρεσαν να αποδεχθούν την πρόσκληση να παραστούν στο σεμινάριο για την κατάσταση των ΜΜΕ και της ελευθερίας της έκφρασης στην Τουρκία, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα.
Στην ομιλία του στο κλείσιμο του διήμερου σεμιναρίου στις Βρυξέλλες, ο κ. Χαν είπε πως οι πολίτες στην Τουρκία έχουν δικαίωμα στην ανεξάρτητη ενημέρωση, που είναι ένα κρίσιμο στοιχείο σε σχέση με τη συμμετοχή στο δημοκρατικό γίγνεσθαι.
Είναι απαράδεκτο, σημείωσε, τόσοι δημοσιογράφοι και εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του τουρκικού λαού να είναι στη φυλακή και αναφέρθηκε σε «σοβαρή οπισθοδρόμηση στα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία».