ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Στις 10 το πρωί ορίστηκε η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ζόραν Ζάεφ στο πλαίσιο της Συνόδου της Σόφιας, σε μια προσπάθεια να διαπιστωθεί εάν οι διαπραγματεύσεις έχουν φτάσει στο κατάλληλο σημείο και είναι πλέον πρόσφορο το έδαφος για τη σύγκλιση Αθήνας και Σκοπίων σε ένα προσχέδιο συμφωνίας για το ονοματολογικό με χρήση έναντι όλων (erga omnes) και συνταγματικές αλλαγές για τα θέματα αλυτρωτισμού.
Κυβερνητικοί παράγοντες και στελέχη δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να προδικάσουν την κατάληξη των συνομιλιών των δύο πρωθυπουργών στη Σόφια. Εκτιμούν, όμως πως η πλευρά της ΠΓΔΜ λίγες ώρες πριν τα κρίσιμα ραντεβού, μέσω του Σκοπιανού πρωθυπουργού και για λόγους τακτικής κατ’ αρχάς, έσπευσε να ρίξει τον πήχη των προσδοκιών. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, που χθες δεν απέκλεισε να υπάρξει και νέος γύρος διαπραγματεύσεων, ώστε να διανυθεί η απαιτούμενη απόσταση που χωρίζει τις δυο πλευρές.
Σχεδόν τέσσερις μήνες μετά το ραντεβού στο Νταβός, οι δύο πλευρές έκριναν πως ήρθε η ώρα να αναβαθμιστεί το επίπεδο της διαπραγμάτευσης με το νέο τετ α τετ των δύο πρωθυπουργών. Αθήνα και Σκόπια, μέσω των υπουργών Εξωτερικών, έχουν ανταλλάξει το τελευταίο διάστημα πολλές απόψεις για τον τρόπο που θα μπορούσε να γίνει το επόμενο βήμα, ωστόσο η γειτονική χώρα έχει να αντιμετωπίσει και τα δικά της εσωτερικά πολιτικά προβλήματα, που δυσκολεύουν ακόμα πιο πολύ τη σύνθεση ενός τελικού κειμένου.
Το πρόγραμμα των συναντήσεων του πρωθυπουργού στη Σύνοδο Κορυφής
Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, θα μεταβεί σήμερα Τετάρτη, 16.05.2018, στη Σόφια προκειμένου να μετάσχει στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Συνόδου ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων.
Το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού έχει ως εξής:
Τετάρτη16.05.2018
17.00-18.30: Παρουσία στην προπαρασκευαστική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος PES
19.30-22.30: Δείπνο Εργασίας των ηγετών των 28 κρατών-μελών της ΕΕ
Πέμπτη 17.05.2018
10.00-13.00: Έναρξη εργασιών Συνόδου ΕΕ – Δ. Βαλκανίων για θέματα διασυνδεσιμότητας/υποδομών
10:15- 11:15 Διμερής συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ
13.15- 15.00: Γεύμα εργασίας αρχηγών κρατών με θέμα την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων σε θέματα ασφάλειας.
Η αναζωογόνηση της «ατζέντας της Θεσσαλονίκης» 15 χρόνια μετά…
Οι εργασίες της Συνόδου ΕΕ-Δ. Βαλκανίων για θέματα διασυνδεσιμότητας/υποδομών πραγματοποιούνται αύριο, Πέμπτη (10:00-13:00) και ακολουθεί (13:15-15:00) το γεύμα εργασίας αρχηγών κρατών με θέμα την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Δ. Βαλκανίων σε θέματα ασφάλειας.
Η πρωτοβουλία για αναζωογόνηση της «ατζέντας της Θεσσαλονίκης» έχει έντονο ελληνικό στοιχείο, καθώς η ιδέα της Συνόδου ΕΕ-Δ. Βαλκανίων στη βουλγαρική πρωτεύουσα είχε προκύψει από τις συναντήσεις του Έλληνα πρωθυπουργού, μέσα από διμερή και τριμερή σχήματα συνεργασίας που κατέληξαν σε τετραμερή, με τους ομολόγους του της Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Σερβίας. Η πρόταση είχε γίνει από τον κ. Τσίπρα και ο προεδρεύων της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, Μπόικο Μπορίσοφ, την έθεσε ως προτεραιότητα της βουλγαρικής Προεδρίας, με την ιδέα να ανακοινώνεται στην Τετραμερή της Βάρνας.
Ακολούθησαν οι τετραμερείς σε Βελιγράδι και Βουκουρέστι, όπου είχε γίνει συντονισμός και προετοιμασία των τεσσάρων χωρών, ενόψει της αυριανής Συνόδου. Με δεδομένη τη θέση της Αθήνας υπέρ της στήριξης της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δ. Βαλκανίων, τα τριμερή και διμερή σχήματα συνεργασιών που εξελίχθηκαν σε τετραμερές, απέδιδαν σε έμπρακτο επίπεδο αυτή τη βούληση, με τις πρωτοβουλίες να προσανατολίζονται σαφώς προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την ευρωπαϊκή προοπτική αυτών των χωρών.
Ενόψει της αυριανής Συνόδου, ο κ. Τσίπρας είχε επισημάνει από το Βουκουρέστι (24 Απριλίου), τη διαχρονικότητα του «οράματος της συνεργασίας και της συνανάπτυξης των βαλκανικών χωρών», με σύγχρονους όρους, διάλογο, χωρίς αποκλεισμούς και μονομερείς ενέργειες. Στις δηλώσεις του υπογράμμιζε, επίσης, ότι «είναι ανάγκη για να οικοδομήσουμε ένα ευρωπαϊκό όραμα για το μέλλον αυτής της περιοχής πάντα, βέβαια, με αιρεσιμότητα ως προς την πλήρωση των κριτηρίων που θέτει η ΕΕ για μεταρρυθμίσεις και διασφάλιση της καλής γειτονίας».
Οι στόχοι και η ατζέντα της Συνόδου
Σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ, επιδίωξη της Συνόδου είναι να επιβεβαιώσει την προσήλωση της έναντι των εταίρων της στα Δυτικά Βαλκάνια και να επαναλάβει ότι η περιοχή ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Ζητούμενο, επίσης, η ενίσχυση των δεσμών ΕΕ και Δυτικών Βαλακανίων με τη διασύνδεση υποδομών, ψηφιακών μέσων και ανθρώπων να ενισχύσει τη συνεργασία για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων, όπως η ασφάλεια, η μετανάστευση, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι σχέσεις καλής γειτονίας. Κεντρικό θέμα θα αποτελέσει η διασύνδεση με στόχο τη βελτίωση των δεσμών με τα Δυτικά Βαλκάνια αλλά και εντός της περιοχής.
Στη Σύνοδο θα συμμετάσχουν εκτός από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ και οι ηγέτες των 6 εταίρων της ΕΕ στα Βαλκάνια, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και Κοσσυφοπέδιο. Επιπλέον, αναμένεται να παραστούν η ύπατη εκπρόσωπος για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ο επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν.
Όπως προκύπτει, από πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, η δήλωση που θα υιοθετηθεί από τους 28 είναι αποδεκτή και από τους εταίρους στην περιοχή, τα μηνύματά της αναμένεται να αφορούν κυρίως στην επαναβεβαίωση της ευρωπαϊκής προοπτικής των εν λόγω χωρών, ενώ το σημείο όπου θα επικεντρώνει θα αφορά στη συνδεσιμότητα (connectivity) μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής, αλλά και μεταξύ των χωρών των Δ. Βαλακανίων, την ενίσχυση της συνεργασίας σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος σε επίπεδο υποδομών, αλλά και ανθρώπινης διάστασης.
Το αποψινό δείπνο
Απόψε στο Sofia Tech Park, πραγματοποιείται ανεπίσημο δείπνο των ηγετών της ΕΕ πριν από τη Σύνοδο (δεν θα προκύψουν συμπεράσματα). Στο μενού των συζητήσεων συμπεριλαμβάνονται τρία θέματα: η ψηφιακή καινοτομία, οι εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και η συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά, σε συνέχεια της ανακοίνωσης αποχώρησης των ΗΠΑ. Ως προς αυτό, αναμένεται να ζητηθεί από Μακρόν και Μέι, μια εκτίμηση της κατάστασης, ενώ, όπως μετέφερε ανώτατος κοινοτικός αξιωματούχος, το βασικό μήνυμα αναμένεται να είναι ότι όσο το Ιράν σέβεται τη συμφωνία η ΕΕ θα κάνει το ίδιο. Αναφορικά με το ζήτημα των εμπορικών σχέσεων με τις ΗΠΑ, η Κομισιόν προσδοκά να σταλεί το μήνυμα ενότητας των 28 ως προς τη στήριξη της στρατηγικής της.