Ο 54χρονος καθηγητής Νομικής, Τζουζέπε Κόντε, είναι ο “εκλεκτός” του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας για να αναλάβει την πρωθυπουργία της χώρας στον κυβερνητικό συνασπισμό έντονων ευρωσκεπτικιστικών, εθνικιστικών, λαϊκίστικων αντισυστημικών και ακροδεξιών “αποχρώσεων” που αναλαμβάνει τα ηνία στη Ρώμη.
Το έργο του Κόντε είναι διττό και ιδιαίτερα δύσκολο. Αφενός, πρέπει να ικανοποιήσει τους Ιταλούς ψηφοφόρους που στήριξαν στις κάλπες τα δύο κόμματα εμφανώς δυσαρεστημένοι από την πολιτική των Βρυξελλών και να οδηγήσει την οικονομία σε μία υγιή και βιώσιμη ανάπτυξη. Αφετέρου, θα πρέπει να κατευνάσει τις ανησυχίες των Βρυξελλών ύστερα από την έντονη αντιευρωπαϊκή προεκλογική ρητορική των δύο κομμάτων που τον στηρίζουν, αλλά και των αγορών, που πλέον κάνουν όλο και λιγότερα τα “στραβά ματιά” στις δομικές αδυναμίες της ιταλικής οικονομίας, που δεν “κρύβονται” πίσω από τους αριθμούς. Άλλωστε η Ιταλία, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, παραμένει η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην ευρωζώνη και κάθε κίνησή της θα μπορούσε να προκαλέσει επικίνδυνες αναταράξεις.
Σε κάθε περίπτωση, η διεθνής κοινότητα – και δη η ευρωπαϊκή “οικογένεια” – παρακολουθούν με ενδιαφέρον, αγωνία και ανησυχία τις εξελίξεις στη Ρώμη, προσπαθώντας να “αποκρυπτογραφήσουν” τις προθέσεις Λέγκας και Κινήματος των Πέντε Αστέρων, που, προεκλογικά τουλάχιστον, φαίνονταν κάθε άλλο παρά φιλικές.
Το μόνο βέβαιο μέχρι στιγμής, είναι ότι φαίνεται να εγκαταλείπεται η προεκλογική ρητορική των δύο κομμάτων για έξοδο από το ευρώ. Στο κυβερνητικό πρόγραμμα στο οποίο κατέληξαν τα δύο κόμματα υπάρχει παντελής έλλειψη αναφοράς σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων έχει εγκαταλείψει οριστικά την ιδέα δημοψηφίσματος για έξοδο από το ευρώ, ενώ η Λέγκα που έχει αποκαλέσει το ευρώ “ένα αποτυχημένο οικονομικό και κοινωνικό πείραμα” εμφανίζεται τώρα πιο μετριοπαθής, στηρίζοντας την ιδέα μεταρρυθμίσεων και μακροπρόθεσμων αλλαγών στην ευρωζώνη.
Οι επενδυτές από την πλευρά τους, μοιάζουν να “περιμένουν στη γωνία” τη νέα κυβέρνηση. Χαρακτηριστικό είναι χθεσινό δημοσίευμα των Times του Λονδίνου που χαρακτηρίζει την Ιταλία ως “πραγματικό κίνδυνο” για την ευρωζώνη, συνιστώντας στις Βρυξέλλες “να κάνουν κάτι” γι αυτό. Σχεδόν ταυτόχρονα, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών εξόργιζε τα δύο κυβερνητικά κόμματα στην Ιταλία, δηλώνοντας ότι η στάση του από εδώ και εμπρός “μπορεί να απειλήσει τη σταθερότητα στην ευρωζώνη”. Και όλα αυτά, την ίδια στιγμή που η ανεργία αυξάνεται, η βιομηχανική παραγωγή καταρρέει, το χρέος διογκώνεται και τα σπρεντ των ομολόγων “πιέζουν” επικίνδυνα.
Η κατάσταση δεν μοιάζει καλύτερη ούτε σε πολιτικό επίπεδο. Το πρόγραμμα για μαζικές απελάσεις χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών που συμπεριέλαβαν τα δύο κόμματα στο κυβερνητικό μανιφέστο τους, θα μπορούσε να πυροδοτήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε επίπεδο ΕΕ. Το ίδιο ισχύει και για την πρόθεση προσέγγισης με τη Ρωσία του Βλάντιμιρ Πούτιν, κάτι που οι Βρυξέλλες δεν επιθυμούν να γίνεται αυτόνομα από κανένα κράτος – μέλος. Πολύπλοκα ζητήματα σε μία Ευρώπη που δεν έχει ακόμη συνέλθει από την οικονομική και μεταναστευτική κρίση και βρίσκεται εν μέσω της διαχείρισης του “Brexit”, θέλοντας πάση θυσία να αποφύγει νέους τριγμούς και προβλήματα.
Τόσο ο ηγέτης του Κινήματος Πέντε Αστέρων, Λουίτζι ντι Μάιο, όσο και ο γραμματέας της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι, προσπαθούν προς το παρόν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις, να καθησυχάσουν την Ευρώπη και βεβαίως να ικανοποιήσουν τους ψηφοφόρους στο εσωτερικό, με δεσμεύσεις για δημόσιο νερό, εγγυημένο κατώτατο εισόδημα, αξιοκρατία, κατάργηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του Ματέο Ρέντσι, δημιουργία θέσεων εργασίας και μείωση των φόρων. Προϊδεάζουν ωστόσο ότι θα είναι “μια κυβέρνηση της ελπίδας και του μέλλοντος, αλλά όχι υποχωρητική”.