Αναπόφευκτη δείχνει η νέα σφοδρή πολιτική σύγκρουση του πρωθυπουργού Ζάεφ με τον πρόεδρο Ιβανόφ την ώρα που είναι σε εξέλιξη οι διαδικασίες εξπρές από τη γείτονα για την επικύρωση της συμφωνίας με την Αθήνα για το ονοματολογικό. Ο Ζόραν Ζάεφ σε τηλεοπτική συνέντευξη του μίλησε για τη συμφωνία που υπέγραψε η χώρα του με την ελληνική κυβέρνηση ενώ απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση στον Ιβανόφ ακόμη και για αποπομπή εφόσον δεν επικυρώσει τη συμφωνία μετά από το δημοψήφισμα.
Ο κ.Ζάεφ εμφανίστηκε πολύ ικανοποιημένος λέγοντας πως πιστεύει πολύ στη συμφωνία. «Με τη συμφωνία», υπογράμμισε «έχουμε επιτέλους μια χώρα που θα αναγνωρίζεται από όλους, από ολόκληρο τον κόσμο. Έχουμε επιτέλους μια χώρα όπου ζει ένα αναγνωρισμένο “μακεδονικό” έθνος με μια αναγνωρισμένη “μακεδονική” γλώσσα».
«Πιστεύω ότι ο λαός μας θα λάβει μια σοφή απόφαση. Είμαι πολιτικός που υπηρετεί τους πολίτες. Έκανα μια συμφωνία, που δεν ήταν εύκολο να επιτευχθεί. Είχαν ήδη γίνει πολλές διαπραγματεύσεις πριν από μένα κι αν ήταν εύκολο θα είχε γίνει μια συμφωνία. Ήταν δύσκολο, αλλά τώρα οι πολίτες έχουν μια ευκαιρία και θα αποφανθούν οριστικά σε δημοψήφισμα. Είμαι πεπεισμένος ότι η ευρεία πλειοψηφία θα στηρίξει αυτές τις προοπτικές που είναι εφικτές για την «Μακεδονία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ στην εκπομπή «Μόνον η Αλήθεια» του σκοπιανού τηλεοπτικού δικτύου Kanal 5 TV.
«Πιστεύω πολύ στη συμφωνία», επεσήμανε, «αλλά ταυτόχρονα είμαι πολύ χαρούμενος που οι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να αποφασίσουν επί τέλους για το μέλλον μας. Για πρώτη φορά οι πολίτες γνωρίζουν όλα τα δεδομένα για να λάβουν μια απόφαση και τελικά να αποφασίσουν. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι δεσμευτικό ανεξάρτητα αν εμείς θα αποφασίσουμε να είναι τέτοιο ή συμβουλευτικό. Αυτό σημαίνει ότι αν η πλειοψηφία των πολιτών είναι «υπέρ», τότε η συμφωνία θα είναι έγκυρη, αλλά αν ταχθούν «κατά», τότε ούτε η επικύρωση της συμφωνία ούτε το συμφωνηθέν όνομα θα είναι προδιαγεγραμμένα», τόνισε.
«Η προκήρυξη του δημοψηφίσματος», είπε, «είναι η κορύφωση της δημοκρατίας αναφορικά με ένα τέτοιο σημαντικό ζήτημα κι οι πολίτες θα σκεφθούν και θα προσδιορίσουν σε ποια κατεύθυνση θα κινηθούμε. Στο παρελθόν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDSM) ήταν κατά του δημοψηφίσματος για το όνομα, τώρα είμαστε υπέρ, ενώ το VMRO-DPMNE ήταν ανέκαθεν υπέρ του δημοψηφίσματος. Ελπίζω η αντιπολίτευση να συνδράμει στην διοργάνωσή του και ο Πρόεδρος (της χώρας) Γκιόργκε Ιβάνοφ να μην εμποδίσει τη διαδικασία που θα ακολουθήσει. Πρέπει να βρει τρόπο να μην ακυρώσει το κονοβούλιο μ’ ένα βέτο, όπως έγινε με το Νόμο για την (αλβανική) γλώσσα», δήλωσε.
«Υπάρχει διάθεση για παγίωση της πλειοψηφίας της Βουλής και αν χρειαστεί να αποπεμφθεί ο Πρόεδρος. Οι πολίτες είναι αυτοί που θα αποφασίσουν αν θέλουν την αλλαγή του ονόματος», είπε ο Πρωθυπουργός της πΓΔΜ. «Όμως αν η συμφωνία γίνει αποδεκτή στο δημοψήφισμα, κανένας δε θα έχει το δικαίωμα ανατροπής της», τόνισε ο Ζάεφ.
«Αυτή η συμφωνία που επιτύχαμε», πρόσθεσε, «δίνει σε όλους την ευκαιρία να μάθουν τις λεπτομέρειες. Μέχρι τώρα έχουν γίνει μόνον συζητήσεις και προσπάθειες και οι προηγούμενες κυβερνήσεις παρείχαν ελλιπή ενημέρωση για τις συζητήσεις, έγιναν διάφορα πράγματα. Τώρα έχουμε μια διάφανη διαδικασία, μια δημόσια συμφωνία, όλοι γνωρίζουν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία της. Η κριτική στάση των δύο αντιπολιτεύσεων στην “Μακεδονία” και την Ελλάδα από μόνη της δείχνει ότι και οι δύο πλευρές έχασαν από κάτι».
Ο Ζάεφ υπογράμμισε ότι η ΠΓΔΜ δεν είναι η πρώτη που αποδέχεται το erga omnes. Αυτό, είπε, είχε συμβεί και όταν δεν ετίθετο υπό διαπραγμάτευση το θέμα της [“μακεδονικής”] ταυτότητας, επειδή δεν ήθελε να την αναγνωρίσει η ελληνική κυβέρνηση. Το 2012 και το 2013 ο Νίκολα Γκρούεφσκι αποδέχθηκε για συνολική χρήση το όνομα
Άνω και Βόρεια Μακεδονία, αλλά η Ελλάδα δεν το αποδέχθηκε ενοχλημένη σφόδρα από τη μετονομασία του αεροδρομίου και της εθνικής οδού.
Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός τόνισε ότι η συμφωνία είναι πολύ επωφελής για τη χώρα του. «Με τη συμφωνία», υπογράμμισε. «έχουμε επιτέλους μια χώρα που θα αναγνωρίζεται από όλους, από ολόκληρο τον κόσμο. Έχουμε επιτέλους μια χώρα όπου ζει ένα αναγνωρισμένο “μακεδονικό” έθνος με μια αναγνωρισμένη “μακεδονική” γλώσσα. (…)
Επιτέλους μπορούμε να βγούμε στην επιφάνεια και να είμαστε μια φυσιολογική χώρα, οι πολίτες μπορούν να ελπίζουν για τις προοπτικές εδώ στη “Μακεδονία”, μπορούμε να παρέχουμε ένα μέλλον στα παιδιά μας και στα παιδιά των μελλοντικών γενεών. Πιστεύω σ’ αυτή τη συμφωνία, γνωρίζω ότι δεν είναι και τόσο εύκολο, πονά και αγγίζει την ψυχή γιατί θα έχουμε συνταγματική αλλαγή του ονόματος και μου είναι ξεκάθαρο αυτό, αλλά σε τελική ανάλυση είναι γεγονός ότι εμείς είμαστε το βόρειο τμήμα της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας.
Την ίδια ώρα η Ελλάδα μας αναγνωρίζει ως λαό, αναγνωρίζει τη γλώσσα μας, έχουμε έναν “μακεδονικό” λαό, μια “μακεδονική” γλώσσα. Επιτέλους υλοποιείται η μακραίωνη φιλοδοξία των προγόνων μας να έχουμε μια δική μας χώρα, αναγνωρισμένη από όλους», είπε.
Επεσήμανε δε ότι η συνταγματική αλλαγή του ονόματος ήταν αναγκαία επειδή «μόνον έτσι θα το αποδεχόταν η Ελλάδα και θα οικοδομούσαμε μια φιλία με τη γειτονική χώρα. (…) Ο γείτονας μας είναι σοβαρό εμπόδιο στην ενταξιακή διαδικασία. Δεν θα υπάρχει [για μας] ούτε ΝΑΤΟ ούτε ΕΕ χωρίς επίλυση αυτού του προβλήματος.
Απευθύνω έκκληση στους πολίτες να διαβάσουν προσεκτικά τη συμφωνία και να δουν ότι έχουμε μια δίκαιη και έξυπνη λύση», είπε ο Ζάεφ. Και καταδίκασε τις βίαιες διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης έξω από τη βουλή των Σκοπίων. «Η βία δεν είναι λύση για ο,τιδήποτε. Το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης της γνώμης, της διαμαρτυρίας είναι δημοκρατικό και δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς. Πιστεύω, όμως, απολύτως ότι η αντίδραση της αστυνομίας είναι δικαιολογημένη, ειδικά αφού κινήθηκε πολύ προσεκτικά», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς δε αν θα διεξαχθούν εκλογές παράλληλα με το δημοψήφισμα ο Ζάεφ απάντησε ότι οι δημοσκοπήσεις είναι ευνοϊκές για το κόμμα του προσθέτοντας, πάντως, ότι για το καλό της οικονομίας της χώρας δεν επιθυμεί μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Η σκληρή απάντηση του Ιβάνοφ
«Καλώ τον Ζάεφ μαζί με τα 2/3 των βουλευτών που απαιτούνται για την αλλαγή του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, να προχωρήσει άμεσα στη διαδικασία καθαίρεσης του προέδρου της χώρας. Η θέση μου όσον αφορά την επιζήμια συμφωνία είναι οριστική και δεν αλλάζει παρά τις απειλές και τις πιέσεις» αναφέρεται σε δήλωση που εκδόθηκε από το προεδρικό μέγαρο.
Για να καθαιρεθεί, πάντως, από το αξιώμά του ο Ιβάνοφ, θα πρέπει ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ να εξασφαλίσει πλειοψηφία 2/3 τόσο στη Βουλή, όσο και στο Συνταγματικό Δικαστήριο, κάτι που θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο.