Newsroom Τα θέματα της παγκοσμιοποίησης, των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, του φύλου, της ταυτότητας και της αστυνομικής λογοτεχνικής γραφής κυριάρχησαν στη συζήτηση που έγινε στο Ινστιτούτο Γκαίτε με θέμα «Η αστυνομική λογοτεχνία των βορείων χωρών: μυθοπλασία ή καθρέφτης της κοινωνίας τους;»
Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε (31/10) στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Αθήνα 2018: Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του δήμου Αθηναίων και του προγράμματος «Οι βόρειες χώρες αφηγούνται». Με συντονίστρια τη δημοσιογράφο και κριτικό βιβλίου, Μικέλα Χαρτουλάρη, δημοσιογράφοι, κριτικοί βιβλίου και συγγραφείς από τη Δανία, την Ισλανδία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία αντάλλαξαν απόψεις για την αστυνομική λογοτεχνία των χωρών τους, όπως και για το κατά πόσο αποτυπώνεται στις σελίδες της η κοινωνική τους πραγματικότητα.
Εισάγοντας στο θέμα, η Μ. Χαρτουλάρη παρατήρησε ότι το σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο σταθερότητας, συνοχής και κοινωνικής πρόνοιας των σκανδιναβικών χωρών άρχισε να μπαίνει σε κρίση μετά τη δολοφονία του Σουηδού πρωθυπουργού Ούλωφ Πάλμε το 1988. Είναι η εποχή που «οι αστυνομικοί συγγραφείς του Βορρά ξεκινούν να καταπιάνονται με τις παραδεισένιες κοινωνίες τους υποδεικνύοντας μέσα από την απεικόνιση του εγκλήματος τις παθογένειές τους».
Μιλώντας για την αστυνομική λογοτεχνία της Δανίας, ο Βο Tao Michaelis, δημοσιογράφος και κριτικός βιβλίου, είπε πως οι συγγραφείς παρουσιάζουν τις γυναίκες πολύ πιο σκληρές από τους άνδρες, σκιαγραφώντας με έντονα χρώματα την καταθλιπτική τους προσωπικότητα, ενώ τους απασχολούν επίσης τα ζητήματα της εργασίας και των οικογενειακών σχέσεων. Οι αστυνομικοί συγγραφείς της Ισλανδίας, επισήμανε η Κolbr?n Bergth?rsd?ttir, δημοσιογράφος και κριτικός βιβλίου, ζουν σε μια χώρα με χαμηλή εγκληματικότητα που παρόλα αυτά έζησε προ δεκαετίας μια σοβαρή οικονομική κρίση με ορατές ακόμη τις συνέπειές της. Γι’ αυτές γράφουν οι Ισλανδοί συγγραφείς, όπως και για τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες ή για τη μετανάστευση και την απληστία των μεγιστάνων, κηρύσσοντας προς πάσα κατεύθυνση την ανάγκη για επικράτηση πνεύματος ανοχής.
Ο Jοrn Lier Horst, μυθιστοριογράφος αστυνομικής λογοτεχνίας και πρώην αστυνομικός, από τη Νορβηγία, σημείωσε ότι σε όλες τις σκανδιναβικές χώρες, που έχουν παρόμοια κοινωνικά συστήματα, το ζήτημα το οποίο πρωτίστως απασχολεί τους συγγραφείς είναι το καθεστώς της δικαιοσύνης: ένα καθεστώς που έχει αρχίσει να δείχνει τα σημάδια της αποτυχίας του. Από τη μεριά του, ο Karl Berglund, καθηγητής Κοινωνιολογίας της λογοτεχνίας, παρατήρησε ότι το σουηδικό αστυνομικό μυθιστόρημα διαθέτει μεγάλη ποικιλία ειδών και στοιχείων (από αστικό θρίλερ και έγκλημα της υπαίθρου μέχρι ρομαντικές ιστορίες), αλλά κοινωνικά δεν είναι τόσο κριτικό και επικριτικό όσο πιστεύεται.
Η Jukka Petaja, δημοσιογράφος και κριτικός βιβλίου, από τη Φινλανδία, υπογράμμισε ότι οι αστυνομικοί συγγραφείς της χώρας της ασχολούνται ιδιαίτερα με την κατάργηση του κοινωνικού κράτους, αλλά και με τα στρώματα που προοδευτικά περιθωριοποιούνται. ‘Αλλα θέματά τους είναι ο αλκοολισμός, η απομόνωση και η μοναξιά. Εκπροσωπώντας την Ελλάδα, ο Νίκος Μ. Γεωργιάδης, συγγραφέας της μελέτης «Σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία: όψεις της κοινωνίας και της πολιτικής» (εκδόσεις Ηρόδοτος), συνόψισε τα χαρακτηριστικά ου αστυνομικού μυθιστορήματος των βορείων χωρών, λέγοντας ότι είναι ο ρεαλισμός, η μονίμως σκοτεινή ατμόσφαιρα, οι ισχυρές γυναικείες προσωπικότητες και οι άνδρες αστυνομικοί με κρίση συνείδησης.
Σημειώνεται ότι στο πρώτο του τεύχος, που κυκλοφορεί από το καλοκαίρι, το ελληνικό αστυνομικό περιοδικό «Πολάρ» έχει εκτενές αφιέρωμα στην αστυνομική λογοτεχνία της Βόρειας Ευρώπης. Τη συζήτηση στο Γκαίτε διοργάνωσαν οι πρεσβείες και τα ινστιτούτα της Δανίας, της Ισλανδίας, της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας σε συνεργασία με τους εκδοτικούς οίκους Διόπτρα, Καλέντης, Μεταίχμιο, Φανταστικός Κόσμος, Ψυχογιός.
ΠΗΓΗ: ΑΜΠΕ