Την πεποίθηση ότι δεν υπάρχουν αντικειμενικά προσκόμματα τα οποία θα εμπόδιζαν τη σταθερή ανάπτυξη των ρωσο-ελληνικών σχέσεων εκφράζει ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ με συνέντευξή του στην ΕΦ. ΣΥΝ.. Εκτιμά πως η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και οι σημερινές συναντήσεις του με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, και τον Πρόεδρο της κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ντμίτρι Μεντβέντεβ, θα δώσουν την ευκαιρία σε Ελλάδα και Ρωσία να επιστρέψει ο διμερής διάλογος στην ομαλή του πορεία.
Ο κ. Λαβρόφ θεωρεί την Ελλάδα σημαντικό εταίρο στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ευρώπη, ειδικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια. Εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο, ασκεί σκληρή κριτική στην Πρίστινα αλλά και στον ύπατο αρμοστή στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και κατηγορεί τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. για «κατακόρυφη, συνεχή παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Μακεδονίας».
Για τη Νότια Μεσόγειο, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας σημειώνει ότι η μαζική έξοδος του χριστιανικού πληθυσμού έχει διαταράξει την εθνο-θρησκευτική ισορροπία και αυτό είναι συνέπεια της έξωθεν επιβολής στους λαούς της περιοχής ξένων μοντέλων ανάπτυξης και μεταρρυθμιστικών συνταγών.
Σημειώνει πως η σταθερότητα στην περιοχή μάλλον δεν είναι εφικτή χωρίς τη δίκαιη επίλυση του Παλαιστινιακού και υπογραμμίζει ότι η Ρωσία παραμένει προσηλωμένη στην καθολική, δίκαιη, σταθερή και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
● Πώς μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τη σημερινή κατάσταση των ρωσο-ελληνικών σχέσεων;
Το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους δεν ήταν εύκολο για τις ρωσο-ελληνικές σχέσεις. Η πολιτικο-διπλωματική κρίση, την οποία προκάλεσε η απόφαση των ελληνικών αρχών για την απέλαση των εν ενεργεία και πρώην στελεχών των ρωσικών αποστολών στην Ελλάδα, οδήγησε σε μια προσωρινή παύση του διακρατικού διαλόγου. Από τη δική μας πλευρά δεν προβήκαμε σε περιοριστικές για τη συνεργασία μας πράξεις αλλά μόνο αντιδράσαμε στις κατηγορίες εναντίον μας.
Αυτή η ψύχρανση στις σχέσεις δεν μπορούσε να ικανοποιήσει καμία από τις δύο πλευρές, επειδή πήγαινε κόντρα στα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των δύο κρατών. Επομένως θεωρούμε επίκαιρη και πολύ σημαντική την επιτευχθείσα συμφωνία για τη διοργάνωση της επίσκεψης εργασίας του Πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα στις 7 Δεκεμβρίου τρέχοντος έτους. Η αφετηρία, από την οποία ξεκινάμε, είναι ότι οι συνομιλίες του με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Πρόεδρο της Κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας Ντμίτρι Μεντβέντεβ θα δώσουν την ευκαιρία να επιστρέψει ο διμερής διάλογος στην ομαλή του πορεία.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι αντικειμενικά προσκόμματα, τα οποία θα εμπόδιζαν τη σταθερή ανάπτυξη των ρωσο-ελληνικών σχέσεων, δεν υπάρχουν. Μπορούμε να αυξήσουμε τις κοινές προσπάθειες για την εμβάθυνση των σχέσεων σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του εμπορίου, της οικονομίας και των επενδύσεων. Μέσα στις προτεραιότητες πρέπει να είναι η υλοποίηση των μεγάλων κοινών έργων, κάτι που θα επιτρέψει να φτάσουμε σε νέα επίπεδα συνεργασίας. Οι συγκεκριμένες κατευθύνσεις της μπορούν να συζητηθούν κατά την 11η συνεδρίαση της Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής για την Οικονομική, Βιομηχανική, Επιστημονική και Τεχνολογική Συνεργασία.
Οπως και πριν, θεωρούμε την Ελλάδα έναν σημαντικό εταίρο στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ευρώπη, ειδικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια.
● Πώς εκτιμάτε την κατάσταση στα Βαλκάνια;
Η κατάσταση στα Βαλκάνια προκαλεί ανησυχία. Βλέπουμε ότι το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. εντείνουν τις απόπειρες να «χωνέψουν» την περιοχή. Επίμονα βάζουν τις χώρες της μπροστά σ’ ένα λανθασμένο δίλημμα: να είναι είτε με τη Μόσχα, είτε με την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες. Τέτοιες ενέργειες οδηγούν στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη, αυξάνουν την ένταση, χαράσσουν νέες διαχωριστικές γραμμές.
Η κύρια εστία της αποσταθεροποίησης παραμένει το Κοσσυφοπέδιο. Η Πρίστινα όχι μόνο σαμποτάρει την υλοποίηση των συμφωνιών, που επιτεύχθηκαν με τη διαμεσολάβηση της Ε.Ε. στον διάλογο με το Βελιγράδι, αλλά προχωρεί σε όλο και νέα προκλητικά βήματα. Εδώ και πεντέμισι χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα για την ίδρυση της Ενωσης των Σερβικών Δήμων του Κοσσυφοπεδίου.
Ο «πρωθυπουργός» Ραμούς Χαραντινάι έριξε στην «κοινοβουλευτική» διαδικασία μια σειρά νομοσχεδίων με στόχο να συσταθούν στο Κόσοβο μάχιμες ένοπλες δυνάμεις – κόντρα στο Ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και παρακάμπτοντας ακόμα και το «σύνταγμα» του Κοσσυφοπεδίου. Είναι κατανοητό ότι πρώτα απ’ όλα αυτές θα κατευθυνθούν ενάντια στους Σέρβους που ζουν στο Κόσοβο, ιδιαίτερα στις βόρειες περιοχές του.
Στις 22 Νοεμβρίου, παραβιάζοντας την Κεντρική Ευρωπαϊκή Συμφωνία για το Ελεύθερο Εμπόριο, η Πρίστινα επέβαλε τους δασμούς ύψους 100% στα εισαγόμενα από τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη προϊόντα. Αυτό το μέτρο επίσης στοχεύει στη δημιουργία απαράδεκτων συνθηκών διαβίωσης των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου.
Στην πραγματικότητα, αμφισβητείται το κύρος της Ε.Ε., η ικανότητά της να εξαναγκάσει τους Κοσοβάρους να εκπληρώσουν της υποχρεώσεις τους. Σ’ αυτό το φόντο η σερβική ηγεσία εφαρμόζει μια πολύ υπεύθυνη πολιτική. Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έχει υπογραμμίσει πολλές φορές ότι υπολογίζει στην αποκλιμάκωση της έντασης: το Βελιγράδι δεν θα προβεί σε συμμετρικά αντίμετρα για να μην οξύνει την κρίση.
Εναν αποσταθεροποιητικό ρόλο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη διαδραματίζει ο ύπατος αρμοστής. Το καθεστώς του προτεκτοράτου εμποδίζει την ανάπτυξη της χώρας και τη συμφιλίωση, αποπροσανατολίζει την αυστηρή υλοποίηση της ειρηνικής Συμφωνίας του Ντέιτον, αν και ο ίδιος ο ύπατος αρμοστής καλείται να είναι ο τηρητής της. Τώρα κάποιοι προσπαθούν να δυσφημήσουν τις εκλογές που διοργανώθηκαν από τους Βόσνιους στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη για να δημιουργήσουν την εικόνα ότι η νίκη του Σερβοβόσνιου ηγέτη Μίλοραντ Ντόντικ ήταν δήθεν μη νόμιμη.
Προφανής είναι η κατακόρυφη συνεχής παρέμβαση των ΗΠΑ και της Ε.Ε. στις εσωτερικές υποθέσεις της Μακεδονίας*. Σε καθημερινή βάση οι πολίτες της καλούνταν να ψηφίσουν υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών στο δημοψήφισμα στις 30 Σεπτεμβρίου τρέχοντος έτους. Το δημοψήφισμα, όπως είναι γνωστό, απέτυχε. Σ’ αυτή την κατάσταση στη Βουλή στις 19 Οκτωβρίου, με εκβιασμό και χρηματισμό βουλευτών, επιβλήθηκαν οι συνταγματικές αλλαγές, με άμεση εμπλοκή ξένων διπλωματών, συμπεριλαμβανομένου και του εκεί πρέσβη των ΗΠΑ. Τώρα γίνονται πυρετώδεις απόπειρες να πάρει η διαδικασία την τελική της μορφή στις αρχές του 2019.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μια τέτοια σπουδή εξυπηρετεί τον μοναδικό σκοπό της Ουάσινγκτον για τη βεβιασμένη ενσωμάτωση των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Οι σπέκουλες ότι η αποδοχή της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι δήθεν αναγκαία για την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής πορείας δεν αντέχουν καμία κριτική. Οι διαβουλεύσεις με τις Βρυξέλλες για το θέμα μπορούν να διαρκέσουν, όπως λέει η εμπειρία, μερικές δεκαετίες.
● Ποια είναι η εκτίμηση της Ρωσίας για την κατάσταση στη Νότια Μεσόγειο;
Δυστυχώς, σήμερα η Νότια Μεσόγειος παραμένει μια μεγάλη εστία διεθνούς έντασης και πηγή τέτοιων επικίνδυνων απειλών όπως η τρομοκρατία, η παράνομη μετανάστευση, το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, το οργανωμένο έγκλημα. Ως αποτέλεσμα της μαζικής εξόδου του χριστιανικού πληθυσμού έχει διαταραχθεί η εθνικο-θρησκευτική ισορροπία. Εμείς έχουμε αναφέρει επανειλημμένα ότι αυτή η θλιβερή κατάσταση είναι η άμεση συνέπεια της «γεωπολιτικής μηχανικής» (geopolitical engineering), της παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των κυρίαρχων κρατών της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, της επιβολής στους λαούς ξένων μοντέλων ανάπτυξης και μεταρρυθμιστικών συνταγών.
Η Ρωσία καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια με στόχο την εξυγίανση της κατάστασης στην περιοχή. Χάρη στις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις και στα ενεργά διπλωματικά βήματα καταφέραμε να συντρίψουμε τους τρομοκράτες στη Συρία, να ξεκινήσουμε τις πολιτικές διεργασίες, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για επαναπατρισμό των προσφύγων.
Μαζί με τις άλλες χώρες-εγγυήτριες «του σχήματος της Αστάνα» –το Ιράν και την Τουρκία– δουλεύουμε πάνω στη διαμόρφωση της Συνταγματικής Επιτροπής, σε συνέχεια του Κογκρέσου του Συριακού Εθνικού Διαλόγου που έγινε στο Σότσι.
Τώρα στην ατζέντα βρίσκονται μεγάλα ζητήματα της αποκατάστασης των υποδομών στη Συρία, κάτι που απαιτεί κοινές ενέργειες της παγκόσμιας κοινότητας και διεθνών ανθρωπιστικών δομών – χωρίς προκαταρκτικούς όρους, χωρίς δυο μέτρα και δυο σταθμά. Η επιτυχής επίλυση αυτών των ζητημάτων θα συμβάλει στη μείωση της μεταναστευτικής πίεσης στην Ευρώπη.
Η Ρωσία συνεχίζει να συντρέχει στις κοινές προσπάθειες για την αποκατάσταση των κρατικών θεσμών, της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Λιβύης. Ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας Ντμίτρι Μεντβέντεβ πήρε μέρος στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λιβύη στο Παλέρμο στις 12-13 Νοεμβρίου τρέχοντος έτους. Θεωρούμε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στον δια-λιβυκό διάλογο με συμμετοχή όλων με βάση την πολιτική Συμφωνία του Μαρόκου του 2015. Θα συνεισφέρουμε και στο εξής στις αντίστοιχες πρωτοβουλίες του ΟΗΕ.
Η σταθερότητα στην περιοχή της Μεσογείου μάλλον δεν είναι εφικτή χωρίς τη δίκαιη επίλυση του χρόνιου παλαιστινιακού προβλήματος βάσει των γνωστών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της Αραβικής Ειρηνικής Πρωτοβουλίας. Μονομερή βήματα, που στοχεύουν στην αναθεώρηση του διεθνούς νομικού πλαισίου διευθέτησης του προβλήματος, δεν είναι προς όφελος της ειρήνης. Η Ρωσία θα συνεχίζει να βοηθά τη δια-παλαιστινιακή συμφιλίωση και την επανέναρξη του διαλόγου μεταξύ των πλευρών. Μεταξύ άλλων, προτείναμε να διοργανώσουμε στη Μόσχα τη συνάντηση ηγετών του Ισραήλ και της Παλαιστίνης.
Παραμένουμε προσηλωμένοι στην καθολική, δίκαιη, σταθερή και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η τελική επίλυση διάφορων πτυχών του πρέπει να βρεθεί από τις ίδιες τις κυπριακές κοινότητες στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, βάσει των γνωστών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Καταδικάζουμε ως απαράδεκτες οποιεσδήποτε απόπειρες της έξωθεν επιβολής προπαρασκευασμένων συνταγών και τεχνητών χρονικών ορίων. Εν ισχύι παραμένει η πρότασή μας για τη συμμετοχή όλων των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στην εκπόνηση της τελικής διευθέτησης των εξωτερικών πτυχών του ζητήματος.
Είμαι πεπεισμένος ότι μόνο με βάση το διεθνές δίκαιο, τις αξίες του αλληλοσεβασμού, του διαλόγου και της διπλωματίας θα καταφέρουμε να ενδυναμώσουμε την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε όλη τη Μεσόγειο, να εξασφαλίσουμε την ειρήνη και την ευημερία στους λαούς της περιοχής.