panos_drivas Δρόμος χωρίς γυρισμό αποτελεί πλέον η ρήξη όσον αφορά στην προμήθεια στρατιωτικό υλικού μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας με αφορμή το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400. Η Άγκυρα δια του υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ ανακοίνωσε ότι η εγκατάσταση θα γίνει τον Οκτώβριο, ενώ λίγο αργότερα ήρθε η απάντηση από το αμερικανικό Πεντάγωνο, σύμφωνα με την οποία κλιμακώνονται ακόμη περισσότερο οι κυρώσεις.
Ο εκπρόσωπος τύπου του Πενταγώνου, Τσαρλς Σάμερς προειδοποίησε πώς Τουρκία κινδυνεύει με «σοβαρές συνέπειες», εάν προχωρήσει, όπως έχει προγραμματίσει, στην αγορά των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων S-400 και εξειδίκευσε επισημαίνοντας:
«Εάν η Τουρκία πάρει τους S-400, θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες στις σχέσεις μας, τις στρατιωτικές σχέσεις μας» απάντησε ο Σάμερς, ερωτηθείς, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης τύπου στο Πεντάγωνο, σχετικά με την πρόθεση του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αγοράσει το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα.
«Δεν θα μπορούν να έχουν τα F-35 και τους (πυραύλους) Πάτριοτ» συμπλήρωσε ο εκπρόσωπος τύπου, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες.
Η κυβέρνηση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν έχασε την «ελαστική προθεσμία» που είχε τεθεί από την Ουάσινγκτον για να αποφασίσει αν θα αγοράσει τους Patriot της Raytheon Co. που κοστίζει 3,5 δισεκ. δολάρια.
Οι δηλώσεις Ακάρ
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ κατά την διάρκεια συνάντησης του με δημοσιογράφους του τουρκικού ειδησεογραφικού πρακτορείου Anadolu είπε πώς η διαδικασία ανάπτυξης των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων S-400 επί τουρκικού εδάφους θα ξεκινήσει στον Οκτώβριο επισημαίνοντας ότι η αγορά των S-400 ήταν «αναγκαστικό μέτρο».
«Η ανάπτυξη των S-400 θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο, η πολεμική αεροπορία μελετάει σε ποιες περιοχές είναι καλύτερο να εγκατασταθούν» δήλωσε ο Ακάρ.
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας υπογράμμισε για μια ακόμη φορά ότι η απόκτηση συγκεκριμένα των ρωσικών αμυντικών συστημάτων «δεν ήταν προτίμηση της Τουρκίας, αλλά αναγκαστικό μέτρο», προσθέτοντας ότι οι S-400 χρειάζονται «για να διασφαλίσουν την προστασία του πληθυσμού της χώρας»
Ο Ακάρ δήλωσε επίσης ότι η Άγκυρα και η Ουάσιγκτον «συνεχίζουν τις συνομιλίες για τις ενδεχόμενες πωλήσεις στην Τουρκία των αμερικανικών συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας Patriot».
Πάντως αν αναλογιστεί κάποιος τις δηλώσεις του εκπροσώπου του Πενταγώνου ακόμη και αυτές οι συζητήσεις όσον αφορά δηλ. την προμήθεια Patriot μάλλον καθίστανται έωλες…
Η τουρκική οικονομία στα… όρια
Η τελευταία διπλωματική κρίση ανάμεσα στις δύο χώρες συνέβαλε στο χαμηλό ρεκόρ που κατέγραψε τον περασμένο Αύγουστο η ισοτιμία της τουρκικής λίρας. Οι διενέξεις για τη στρατηγική στη Συρία, τις κυρώσεις στο Ιράν και τη φυλάκιση αμερικανικού προξενικού προσωπικού δεν έχουν επιλυθεί και το ζήτημα της πυραυλικής άμυνας απειλεί να διευρύνει και πάλι το ρήγμα.
Αυτή την εβδομάδα, παρά το γεγονός ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα διατηρεί τα επιτόκια πολύ πάνω από τον πληθωρισμό, το νόμισμα της Τουρκίας σημείωσε πτώση 1,5% — σε μεγάλο βαθμό λόγω των νέων ανησυχιών για της σχέσεις με την Ουάσινγκτον, λένε χρηματιστές.
Αν προχωρήσει στη συμφωνία με τη Ρωσία, η Τουρκία κινδυνεύει επίσης να χάσει την παράδοση των «αόρατων» μαχητικών αεριωθουμένων F-35 της Lockheed Martin και μπορεί να αντιμετωπίσει κυρώσεις βάσει ενός αμερικανικού νόμου που είναι γνωστός ως Νόμος Περί Αντιμετώπισης Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων (CAATSA).
Όμως ο Ερντογάν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να ακυρωθεί η συμφωνία με τη Ρωσία, η οποία κατασκευάζει έναν πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας στην Τουρκία και έναν αγωγό εξαγωγής αερίου μέσω της Τουρκίας προς την Ευρώπη.
«Έχει τελειώσει. Δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω», απάντησε ο Ερντογάν αυτή την εβδομάδα όταν ερωτήθηκε σχετικά με το συμβόλαιο για τους S-400. «Θα ήταν ανήθικο. Κανένας δεν πρέπει να μας ζητάει να γλείψουμε εκεί που φτύσαμε».
Η Άγκυρα μπορεί ακόμη και να ζητήσει να προμηθευθεί την επόμενη γενιά του ρωσικού συστήματος, το S-500, δήλωσε.
Οι εκτιμήσεις Τούρκων αναλυτών
«Δεν έχουν πει ούτε μια φορά πως θα μπορούσαν να αλλάξουν γνώμη», λέει ο Οζγκούρ Ουνλουχισαρτσικλί του German Marshal Fund στην Άγκυρα.
Η Τουρκία δεν θέλει να θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες να συνεννοηθεί με τη Ρωσία σε ό,τι αφορά τη Συρία και δεν της μένει πολύς χρόνος για δεύτερες σκέψεις, καθώς η ημερομηνία παράδοσης των S-400 πλησιάζει, προσθέτει.
Αυτό σημαίνει πως η πιθανότητα να επιβληθούν αμερικανικές κυρώσεις αυξάνεται, λέει ο αναλυτής αμυντικών θεμάτων Τζαν Κασάπογλου προσθέτοντας πως «ο χώρος για διπλωματικούς ελιγμούς είναι στενός».
Το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα πως προτίθεται να τερματίσει το προτιμησιακό εμπορικό σύστημα που ίσχυε για την Τουρκία. Επικαλέσθηκε την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, υποστηρίζοντας πως η απόφαση δεν είναι πολιτική, όμως η πρώτη φορά που ανακοίνωσε πως θα επανεξετάσει αυτό το καθεστώς της Τουρκίας ήταν αφού η Άγκυρα επέβαλε ανταποδοτικούς δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, όταν η διένεξη είχε ενταθεί πέρυσι.
Αν η Ουάσινγκτον επιβάλει κυρώσεις βάσει του CAATSA, μπορεί να επηρεάσουν την πολεμική ετοιμότητα του στόλου των F-16 που διαθέτει η Τουρκία, έγραψε σε έκθεσή του τον Ιανουάριο ο Κασπάρογλου. Τα μαχητικά αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί ευρύτατα σε τουρκικές αεροπορικές επιχειρήσεις εναντίον κούρδων μαχητών στο Ιράκ και τη Συρία.
Ενώ οι διμερείς εντάσεις επικεντρώνονται προς το παρόν στην πυραυλική άμυνα, άλλες ανεπίλυτες διενέξεις συνεχίζουν να διαβρώνουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Εκτός από τις διαφωνίες τους που επικεντρώνονται στη Μέση Ανατολή, οι δύο χώρες διαφωνούν και στο θέμα της Βενεζουέλας. Η Ουάσινγκτον υποστηρίζει τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Χουάν Γκουαϊδό ενώ η Άγκυρα υποστηρίζει τον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο.
Στο κλίμα αυτό, ακόμη και φαινομενικά αθώες πρωτοβουλίες μπορούν να προκαλέσουν ένταση.
Μια επίσκεψη αυτή την εβδομάδα της Πρώτης Κυρίας των ΗΠΑ Μελάνια Τραμπ σε παιδικό σταθμό στην Οκλαχόμα προκάλεσε αντιδράσεις στην Τουρκία. Οι Τούρκοι πιστεύουν πως το σχολείο που επισκέφθηκε η Μελάνια Τραμπ συνδέεται με υποστηρικτές του Φετουλάχ Γκιουλέν, του μουσουλμάνου ιερωμένου που έχει την έδρα του στις ΗΠΑ και τον οποίο η Άγκυρα κατηγορεί για την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Ο Γκιουλέν αρνείται οποιαδήποτε ανάμιξη.
Ο συνταξιούχος τούρκος διπλωμάτης Ουλούτς Οζουλκέρ υπογραμμίζει πως η Τουρκία είναι τώρα στριμωγμένη στη γωνία.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες από τη μια πλευρά, η Ρωσία από την άλλη … Βρισκόμαστε χωμένοι ανάμεσα στους δύο», δήλωσε. «Η Τουρκία δεν μπορεί να βγει απ’ αυτή την κρίση».