panos_drivas Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι διαβεβαίωσε το βράδυ της Δευτέρας ότι εξασφάλισε «νομικά δεσμευτικές» τροποποιήσεις της Συμφωνίας Αποχώρησης από την Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις της τελευταίας στιγμής με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Ο συμβιβασμός προβλέπει ότι το Λονδίνο θα έχει τη δυνατότητα να τερματίσει την εφαρμογή του λεγόμενου backstop, του μηχανισμού ασφαλείας με σκοπό την αποτροπή των σκληρών συνόρων με την Ιρλανδία, σε περίπτωση που τεθεί σε ισχύ, εάν οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σχέση δεν ευοδωθούν.
Η νέα αυτή πρόνοια θα προστεθεί στη συμφωνία που τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων είχαν απορρίψει με συντριπτική πλειοψηφία τον Ιανουάριο. Θα κληθούν να ψηφίσουν ξανά σήμερα, ενώ απομένουν πλέον λιγότερες από τρεις εβδομάδες ως την ημέρα που θεωρητικά το Brexit θα γίνει πραγματικότητα.
Το νέο κείμενο εγγυάται «ότι η Ε.Ε. δεν θα μπορεί να ενεργήσει με σκοπό να εφαρμόσει το backstop επ’ αόριστον», τόνισε η Μέι στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν με τον Γιούνκερ στο Στρασβούργο, όπου συνεδριάζει αυτή την εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ακόμη, επέμεινε πως η όποια διευθέτηση αντικαταστήσει τον μηχανισμό ασφαλείας για τα σύνορα αποκλείεται εξ ορισμού να αποτελεί αντίγραφό του.
Ο Γιούνκερ από την πλευρά του ανέφερε ότι ο συμβιβασμός των δύο πλευρών ξεκαθαρίζει πως το backstop δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι μόνιμη λύση κι εξέφρασε αισιοδοξία για την έγκαιρη έγκριση της συμφωνίας από τη Βουλή των Κοινοτήτων ώστε το ΗΒ να αποχωρήσει από την ΕΕ όπως προβλέπεται βάσει της διαδικασίας του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, την 29η Μαρτίου.
Όμως, προειδοποίησε ο Γιούνκερ, εάν ο εφαρμοστικός νόμος απορριφθεί ξανά «δεν θα υπάρξει τρίτη ευκαιρία». «Δεν θα υπάρξουν περαιτέρω ερμηνείες των ερμηνειών, ούτε περαιτέρω εγγυήσεις των εγγυήσεων», είπε.
Λίγη ώρα πριν από τη συνέντευξη Τύπου, ο Ντέιβιντ Λίντινγκτον, υπουργός και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Μέι, αποκάλυψε τι συμφωνήθηκε στους βρετανούς κοινοβουλευτικούς. Το κείμενο «μας προσφέρει την επιβεβαίωση ότι η ΕΕ δεν μπορεί να προσπαθήσει να παγιδεύσει το ΗΒ στο backstop επ’ αόριστον», σημείωσε.
Ο συμβιβασμός που κλείστηκε χθες συμπεριλαμβάνει επίσης μια κοινή δήλωση, που θα προστεθεί στην πολιτική διακήρυξη για τη μελλοντική σχέση Βρετανίας- ΕΕ. Θα εξηγεί πως οι συνομιλίες θα επιταχυνθούν προκειμένου το backstop, ο μηχανισμός ασφαλείας για την περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία για το εμπόριο, να μη χρειαστεί να τεθεί σε εφαρμογή.
Επιπλέον, στο πακέτο συμπεριλαμβάνεται μια μονομερής διακήρυξη του Λονδίνου, που αναφέρει ότι το ΗΒ θα μπορεί να τερματίσει την εφαρμογή του μηχανισμού ασφαλείας εάν οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σχέση καταρρεύσουν.
Η Μέι ανέφερε ότι ο γενικός εισαγγελέας, που επέχει ρόλο νομικού συμβούλου της κυβέρνησης, θα εξετάσει σήμερα το κείμενο πριν αποφανθεί εάν θα αλλάξει την πρότερη θέση του πως το backstop θα μπορούσε να παγιδεύσει το ΗΒ μόνιμα.
Πάντως το εάν οι αλλαγές αυτές θα αρκέσουν για να πειστούν τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων είναι κάθε άλλο παρά σαφές.
Ο ηγέτης των Εργατικών (αξιωματική αντιπολίτευση) Τζέρεμι Κόρμπιν προέτρεψε τους βουλευτές να απορρίψουν ξανά τη συμφωνία.
«Οι διαπραγματεύσεις της πρωθυπουργού απέτυχαν. Η αποψινή (σ.σ. χθεσινή) συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν περιέχει τίποτε που να προσεγγίζει τις αλλαγές που είχε υποσχεθεί η Τερέζα Μέι στο κοινοβούλιο», τόνισε.
«Αφότου η συμφωνία της για το Μπρέξιτ απορρίφθηκε με τόσο συντριπτική πλειοψηφία, η πρωθυπουργός έπαιξε ριψοκίνδυνα με το ρολόι, απέτυχε να διαπραγματευθεί αποτελεσματικά με την ΕΕ και αρνήθηκε να αναζητήσει κοινό τόπο, μια συμφωνία που το κοινοβούλιο θα μπορούσε να υποστηρίξει», στηλίτευσε.
Ταυτόχρονα με τις συνομιλίες στο Στρασβούργο, το υπουργικό συμβούλιο της Ιρλανδίας διεξήγαγε έκτακτη συνεδρίαση, με τον πρωθυπουργό Λίο Βαράντκαρ να αποφασίζει να καθυστερήσει το προγραμματισμένο ταξίδι του στις ΗΠΑ.
Η Ιρλανδία, με την υποστήριξη των υπολοίπων 26 κρατών της Ε.Ε., έχει απορρίψει κάθε πρόταση να τεθεί χρονικός περιορισμός στο backstop, ή να χαλαρώσουν οι πρόνοιές του.
Πάντως ο Γιούνκερ διαβεβαίωσε στη συνέντευξη Τύπου πως η ομάδα του βρίσκεται «σε μόνιμη επαφή με τους ιρλανδούς φίλους μας τις τελευταίες ημέρες και τις τελευταίες ώρες» και ότι ο Βαράντκαρ είναι διατεθειμένος «να υποστηρίξει αυτή την προσέγγιση ώστε να υπάρξει συνολική συμφωνία».
Ο Βαράντκαρ θα κάνει νωρίς σήμερα μια δήλωση για τον συμβιβασμό, ανακοίνωσε ο ιρλανδός υπουργός Μεταφορών Σέιν Ρος. «Όλοι θέλουμε η συμφωνία να εγκριθεί από τη Βουλή των Κοινοτήτων», σημείωσε ο Ρος.
Εάν η Μέι ηττηθεί ξανά στη νέα ψηφοφορία σήμερα, η Βουλή των Κοινοτήτων θα εξετάσει άλλες δύο προτάσεις, αύριο Τετάρτη και μεθαύριο Πέμπτη, για το εάν το ΗΒ πρέπει να αποχωρήσει από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία και για το εάν θα πρέπει να παραταθούν οι διαπραγματεύσεις.
Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος (DUP), της μικρής, πιστής στο στέμμα βορειοϊρλανδικής παράταξης την υποστήριξη της οποίας χρειάζεται οπωσδήποτε η Μέι για να εγκριθεί η συμφωνία, υποδέχθηκε τις ανακοινώσεις επιφυλακτικά. «Ασφαλώς θα αναλύσουμε» τον συμβιβασμό «με πάρα πολλή προσοχή», τόνισε ο Νάιτζελ Ντοντς.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι -ο θεσμός θα πρέπει επίσης να επικυρώσει τη συμφωνία- έχει διαμηνύσει πως δεν θα εγκρίνει την επανέναρξη διαπραγματεύσεων γι’ αυτήν και συναντήθηκε επίσης με τη Μέι χθες βράδυ.
«Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε για να καθησυχάσουμε το ΗΒ. Αναμένουμε με ανυπομονησία μια θετική ψήφο από τη Βουλή των Κοινοτήτων», ανέφερε ο Ταγιάνι μέσω Twitter.
Ο Γιούνκερ απηύθυνε επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, που εκπροσωπεί τους ηγέτες των 27, προτείνοντάς του να υποστηρίξει το σύνολο των εγγράφων που βρίσκονται πλέον πάνω στο τραπέζι.
Τι είναι το backstop…
Το backstop είναι στην ουσία μία νομικά δεσμευτική πολιτική ασφαλείας, που διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξουν «σκληρά» σύνορα μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας, οποιοδήποτε και αν είναι το αποτέλεσμα των μελλοντικών συνομιλιών ανάμεσα σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν τελωνεία ή κανονιστικοί έλεγχοι για τα προϊόντα που περνούν από τη Βόρεια Ιρλανδία, η οποία είναι μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου, και την Ιρλανδία.
Κι αυτό επειδή η ενιαία αγορά της ΕΕ και η τελωνειακή ένωση διευκολύνουν τη διασυνοριακή διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών, με τα δύο κράτη να ακολουθούν παρόμοιους κανόνες και ρυθμίσεις.
Ωστόσο, υπάρχουν φόβοι από όλες τις πλευρές ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ τον επόμενο Μάρτιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενισχυμένους ελέγχους ασφαλείας και καθυστερήσεις στα σημεία διέλευσης στο νησί.
Η συμφωνία αποχώρησης που συμφώνησε η Βρετανίδα πρωθυπουργός με την ΕΕ -που είναι εν αναμονή έγκρισης από το βρετανικό κοινοβούλιο- περιλαμβάνει μία διετή μεταβατική περίοδο, με τις δύο πλευρές να ελπίζουν ότι θα εξασφαλίσουν ένα περιεκτικό εμπορικό σύμφωνο μετά από αυτή.
Σύμφωνα με το backstop, το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ από τον Δεκέμβριο του 2020, μέχρι να κλειστεί μία εμπορική συμφωνία. Βρετανία και ΕΕ υπέγραψαν την ιδέα του backstop τον Δεκέμβριο του 2017.
Και οι δύο πλευρές έχουν επίσης συμφωνήσει τι πρέπει να επιτυγχάνει το «δίχτυ ασφαλείας» (backstop), συμπεριλαμβανομένων της διατήρησης της διασυνοριακής συνεργασίας, της υποστήριξης των οικονομιών της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ιρλανδίας και της προστασίας της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής.
Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, που υπεγράφη στις 10 Απριλίου 1998, δημιουργήθηκε για τη διασφάλιση της ειρήνης μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας.
Υπάρχει ένα σαφές consensus στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην ΕΕ ότι τα ιρλανδικά σύνορα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά. Κι αυτό γιατί πολλοί φοβούνται ότι οι συζητήσεις του Brexit θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν εντάσεις σχετικά με την παραμονή της Βόρειας Ιρλανδίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι υποστηρικτές του Brexit ανησυχούν ότι το προτεινόμενο σχέδιο backstop θα αφήσει το Ηνωμένο Βασίλειο δεμένο επ’ αόριστον με πολλούς νόμους της ΕΕ.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ, DPA, REUTERS