ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Κρίσιμες προεδρικές εκλογές διεξάγονται αύριο στη Βόρεια Μακεδονία, από το αποτέλεσμα των οποίων θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η πορεία που θα ακολουθήσει η χώρα το επόμενο διάστημα όσον αφορά την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική της προοπτική και το πώς θα διαμορφωθούν οι πολιτικοί συσχετισμοί στο εσωτερικό.
Πάντως, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, για την εκλογή Προέδρου της χώρας θα χρειαστεί δεύτερος γύρος, δύο εβδομάδες αργότερα.
Τρεις είναι οι υποψήφιοι στις εκλογές αυτές:
-ο Στέβο Πεντάροφσκι, εθνικός συντονιστής της Βόρειας Μακεδονίας για το ΝΑΤΟ, ο οποίος είναι ο υποψήφιος των συγκυβερνώντων κομμάτων «Σοσιαλδημοκρατική Ένωση» (SDSM) του Ζόραν Ζάεφ και DUI του Αλί Αχμέτι, καθώς και μικρότερων κομμάτων που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό,
-η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων, η οποία είναι η υποψήφια του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, VMRO-DPMNE, από το οποίο προέρχεται ο απερχόμενος πρόεδρος της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ και
-ο Μπλέριμ Ρέκα, καθηγητής Πανεπιστημίου στο Τέτοβο, ο οποίος υποστηρίζεται από τα αντιπολιτευόμενα αλβανικά κόμματα «BESA» και «Συμμαχία για τους Αλβανούς».
Για να εκλεγεί κάποιος πρόεδρος από τον πρώτο γύρο απαιτείται να λάβει ποσοστό άνω του 50% επί του συνόλου των ψηφοφόρων της χώρας, κάτι που θεωρείται σχεδόν αδύνατο και έτσι, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα ακολουθήσει δεύτερος γύρος, στις 5 Μαΐου, στον οποίο θα συμμετέχουν οι δύο που θα συγκεντρώσουν τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο.
Σύμφωνα με δύο δημοσκοπήσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν αξιόπιστες, ο Στέβο Πεντάροφσκι προηγείται ενόψει του πρώτου γύρου με ποσοστό περίπου 28%, έναντι 24% που συγκεντρώνει η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, ενώ ο Μπλέριμ Ρέκα αποσπά ποσοστό 12%. Ωστόσο, μεγάλο είναι το ποσοστό της αδιευκρίνιστης ψήφου, το οποίο ξεπερνά το 30%. Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, στον δεύτερο γύρο θα αναμετρηθούν ο 56χρονος Στέβο Πεντάροφσκι και η 65χρονη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, με τον πρώτο να θεωρείται «φαβορί», λόγω της απήχησης που έχει και σε Αλβανούς ψηφοφόρους, καθώς αυτός στηρίζεται και από το αλβανικό κόμμα DUI, το οποίο, παρά τα σημάδια φθοράς που παρουσιάζει, παραμένει το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία. Αντίθετα, η απήχηση που έχει η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα στους Αλβανούς ψηφοφόρους της χώρας είναι σχεδόν μηδαμινή. Οι Αλβανοί αποτελούν το 25% του πληθυσμού της Βόρειας Μακεδονίας.
Ο απερχόμενος πρόεδρος Γκιόργκε Ιβανόφ, η δεύτερη πενταετής θητεία του οποίου λήγει στις 12 Μαϊου, είχε προσπαθήσει να εκτροχιάσει ή να καθυστερήσει τη συμφωνία με την Ελλάδα και τις απόψεις του απηχεί η υποψήφια του εθνικιστικού VMRO-DMPNE Γκορντάνα Σιλιανόφσκα Ντάφκοβα, η πρώτη γυναίκα που διεκδικεί την προεδρία της Βόρειας Μακεδονίας.
O Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ ήταν στο πλευρό του υποψηφίου του, Στέβο Πενταρόφσκι σ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, όπως εδώ, στην κοινή εμφάνισή τους στην Αχρίδα.
Η 63χρονη Ντάφκοβα -δεύτερη σε πρόσφατη δημοσκόπηση με ποσοστό 26,8%, χαρακτηρίζει «οδυνηρή και αντισυνταγματική» την αλλαγή του ονόματος, καθώς όπως λέει η Συμφωνία των Πρεσπών στερείται νομιμότητας λόγω της χαμηλής προσέλευσης στο δημοψήφισμα του περασμένου Σεπτεμβρίου. «Η νίκη μας θα σημάνει την ήττα των “αντιμακεδονικών” και αντεθνικών πολιτικών», λέει.
Ο αντίπαλός της, ο 56χρονος κεντροαριστερός Στέβο Πενταρόφσκι, που υποστηρίζεται από τους κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες του Ζόραν Ζάεφ και τον ελάσσονα κυβερνητικό εταίρο τους, το αλβανικό DUI, υπεραμύνεται της αλλαγής του ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας. «Η εκλογή αυτή θα είναι αποφασιστικής σημασίας για το αν η Βόρεια Μακεδονία θα προχωρήσει προς ένα ασφαλές μέλλον στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ ή θα πισωγυρίσει», είπε σε πρόσφατη προεκλογική του συγκέντρωση ο Πενταρόσφκι, που είχε ηττηθεί με αντίπαλο τον Ιβανόφ στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές πριν από πέντε χρόνια. Και σε άλλη ομιλία του συμπλήρωσε: «Καταφέραμε να γκρεμίσουμε τα εμπόδια του [προηγούμενου] καθεστώτος και τώρα ακολουθούμε το δρόμο της ενσωμάτωσης, της οικονομικής ανάπτυξης και κυρίως της κοινωνικής προόδου. Ο δημοκρατικός κόσμος μας αναγνωρίζει πλέον ως σοβαρό εταίρο», είπε σε πρόσφατη προεκλογική του συγκέντρωση στα Σκόπια ο Πενταρόφσκι.
Ο Μπλερίμ Ρέκα, ο υποψήφιος του Besa, του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος της αλβανικής μειονότητας της χώρας, αναμένεται να έρθει τρίτος με ποσοστό γύρω στο 7% αν επιβεβαιωθούν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Ανησυχία για την αποχή
Η προσέλευση στις κάλπες μπορεί να είναι χαμηλή λόγω της κόπωσης του εκλογικού σώματος, τις διαφωνίες για τις λίστες των ψηφοφόρων και τη δυσαρέσκεια για την διαφθορά, τις πελατειακές σχέσεις και την αποτυχία της κυβέρνησης να υλοποιήσει τη δέσμευσή της για προσέλκυση περισσότερων ξένων επενδύσεων και μείωση της υψηλής ανεργίας. «Ο κόσμος είναι απογοητευμένος από τους πολιτικούς», λέει η Σουζάνα Ντόμπρεφσκα, κάτοικος Σκοπίων. «Δεν τους εμπιστεύονται και γι’ αυτό δεν θέλουν να πάνε να ψηφίσουν».
Η ανησυχία για το ποσοστό της αποχής είναι δικαιολογημένη αφού για να κριθεί έγκυρο το αποτέλεσμα των εκλογών στη Βόρεια Μακεδονία η συμμετοχή θα πρέπει να ξεπεράσει το 40% κι αυτό είναι αμφίβολο καθώς πολλοί από τους έχοντες δικαίωμα ψήφου έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Μία ήττα ή προσέλευση σε ποσοστό κάτω του 40% θα ήταν χαστούκι για τον Ζόραν Ζάεφ, αφού θα άφηνε ανοικτό το παράθυρο για να ακολουθήσουν βουλευτικές εκλογές, με σοβαρές συνέπειες για την σταθερότητα της Βόρειας Μακεδονίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, iefimerida.gr