ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, ανακοίνωσε σήμερα τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών μετά την άρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη βαλκανική χώρα, ένα σχέδιο που βρισκόταν στο επίκεντρο της πολιτικής του.
Η Συμφωνία των Πρεσπών επέλυσε ένα μείζον γεωπολιτικό θέμα τριακονταετίας, η αρνητική εξέλιξη, όμως, σχετικά με την ενταξιακή διαδικασία της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε και το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι (Μέρκελ, Μακρόν) εγκατέλλειψαν τον Ζόραν Ζάεφ, δημιουργούν νέα δεδομένα. Σε μερικούς μήνες η Βόρεια Μακεδονία θα οδηγηθεί σε εθνικές εκλογές με το εθνικιστικό VMRO να προηγείται ακόμα και με 12 μονάδες σε ομάδες του πληθυσμού.
Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε αντιτεθεί στη συμφωνία και την είχε χαρακτηρίσει “προδοτική” και ότι “ξεπουλάει το όνομα, την γλώσσα και την ιστορία της (δικής τους) Μακεδονίας”. Συνθήματα, δηλαδή, που με αντίστροφη χροιά και αντίθετη έννοια εκτοξεύτηκαν από το ελληνικό συντηρητικό και εθνικιστικό τόξο.
Ο Ζόραν Ζάεφ βρίσκεται πολιτικά με την πλάτη στον τοίχο καθώς η ένταξη στην ΕΕ που υποσχέθηκε για να πείσει τον λαό για την αναγκαιότητα και χρησιμότητα της συμφωνίας απομακρύνεται. Ακόμα και η Άγκελα Μέρκελ που πίεσε για την επίτευξη της συμφωνίας εγκατέλλειψε την τελευταία στιγμή τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας έναντι των ισορροπιών που έπρεπε να τηρηθούν μεταξύ της ιδίας και του Εμανουέλ Μακρόν.
Οι εξελίξεις στα Σκόπια είναι ραγδαίες και έχουν σαφή αντίκτυπο σε ολόκληρα τα δυτικά Βαλκάνια. Για πρώτη φορά, δε, η κυβέρνηση της Ν.Δ αντιλαμβάνεται πως στοχοποίησε προεκλογικά τη συμφωνία των Πρεσπών αλλά, τώρα, μία αλλαγή των πραγμάτων και η εγκαθίδρυση μιας κυβέρνησης σκληρών εθνικιστών με αλυτρωτικά συνθήματα στα Σκόπια ίσως προκαλέσουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα για ολόκληρη την περιοχή. Δεν είναι τυχαίο πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε υπέρ της απόδοσης ενταξιακής ημερομηνίας και της ευρωπαϊκής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας, αν και οι πληροφορίες τον εμφανίζουν αμήχανο και όχι ιδιαίτερα ενεργητικό κατά τη Σύνοδο Κορυφής.
«Προτείνω την ταχεία διεξαγωγή εκλογών με τις οποίες, εσείς, οι πολίτες, θα αποφασίσετε τον δρόμο που θα ακολουθήσουμε», δήλωσε ο Ζόραν Ζάεφ σε τηλεοπτικό διάγγελμα, την επομένη της ταπεινωτικής ευρωπαϊκής άρνησης.
Έπειτα από πολύωρες συζητήσεις οι Ευρωπαίοι ηγέτες, κατά τη χθεσινή δεύτερη ημέρα της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες, διαπίστωσαν ένα μπλοκάρισμα στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην ΕΕ με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία από ορισμένες χώρες μέλη. Η Γαλλία, η Ολλανδία και η Δανία αντιτέθηκαν στην έναρξη των διαπραγματεύσεων αυτών, η οποία απαιτεί ομοφωνία.
«Είμαστε θύματα ενός ιστορικού λάθους της ΕΕ», εκτίμησε ο Ζάεφ, στο διάγγελμά του απηχώντας δηλώσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων στις Βρυξέλλες που υποστήριζαν την έναρξη των διαπραγματεύσεων και εξέφρασαν λύπη για το αποτέλεσμα αυτό.
«Είμαι απογοητευμένος και εξοργισμένος και ξέρω πως και όλος ο λαός αισθάνεται το ίδιο», προσέθεσε ο Ζάεφ.
Είπε πως θα συναντηθεί αύριο Κυριακή με τον πρόεδρο της χώρας του Στέβο Πεντάροφκσι και άλλους πολιτικούς ηγέτες προκειμένου να συζητήσουν τα επόμενα βήματα.
Σοσιαλδημοκράτης ο οποίος ανήλθε στην εξουσία το 2017, ο Ζάεφ επένδυσε όλο το πολιτικό κεφάλαιό του στο να βάλει τη Βόρεια Μακεδονία στις ράγες της ένταξης στην ΕΕ.
Νωρίτερα
Οι πληροφορίες από τα Σκόπια ήθελαν τον Βορειομακεδόνα πολιτικό να έχει πάρει ήδη την απόφαση της παραίτησης. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώθηκε την Παρασκευή, δεν αποκλείεται όμως το Σάββατο να γίνουν τελικά οι σχετικές ανακοινώσεις αφού ενημερωθούν επισήμως και οι πολιτικοί αρχηγοί.
Οι εκλογές σ’ αυτό το χρονικό σημείο, και μετά την “πόρτα” της ευρωπαϊκής ένωσης, ισοδυναμούν με μεγάλη περιπέτεια. Εδώ και αρκετό καιρό οι δημοσκοπήσεις, κρυφές και φανερές, φέρνουν στην πρώτη θέση το VMRO και στη δεύτερη το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του Ζάεφ.
Τα πλήθη έχουν υποστεί μία πολύ μεγάλη πλύση εγκεφάλου από μερίδα μέσων ότι η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν προδοτική. Υπό αυτήν την έννοια, η αποτυχία της χώρας να πάρει το “οκ” για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ήταν για πολλούς η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της αγανάκτησης. Ο Ζάεφ, πριν το δημοψήφισμα του Σεπτέμβρη του 2018, υποσχέθηκε Ευρωπαϊκή Ενωση και ΝΑΤΟ. Ως προς το πρώτο, προς το παρόν παίρνει μόνο υποσχέσεις, φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και στο τέλος άρνηση.
Και αν εκλεγεί το VMRO;
Δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνο για υπόθεση εργασίας αλλά για την πιο πιθανή εκδοχή με βάση τις έρευνες. Πιθανή εκλογή και επιστροφή του VMRO στην εξουσία σημαίνει ότι η γειτονική χώρα γυρνά, τρόπον τινά, στις ημέρες του Νίκολα Γκρουέφσκι. Ως προς τη Συμφωνία των Πρεσπών, τα πράγματα δύσκολα μπορούν να αλλάξουν και το πιο πιθανό είναι ότι μία νέα εθνικιστική κυβέρνηση θα κάνει μία ωραιότατη κωλοτούμπα και θα αποδεχθεί τα τετελεσμένα, ωστόσο τα πράγματα τόσο στις διμερείς σχέσεις όσο και στις σχέσεις με την Ευρώπη συνολικά δεν θα είναι τα ίδια.
Ο μεγάλος κίνδυνος έχει να κάνει με τον τρόπο αντίδρασης του αλβανικού στοιχείου που,ας μην το ξεχνάμε, αποτελεί το 30% του πληθυσμού χώρας. Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι το πιο πιθανό σενάριο προβλέπει συνεργασία του VMRO με κάποιο από τα αλβανικά κόμματα, ανάλογα με το ποια από αυτά θα καταφέρουν να εισέλθουν στη νέα βουλή.
Ομως, υπάρχουν και οι απαισιόδοξοι που φοβούνται για ενεργοποίηση του αλβανικού εθνικισμού και εν τέλει αποσταθεροποίηση της χώρας η οποία στις αρχές του αιώνα βρέθηκε προ του φάσματος του εμφυλίου πολέμου. Σ΄αυτό το απαισιόδοξο σενάριο θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψιν του και το δεδομένο ότι σε αρκετές πόλεις της επαρχίας (Τέτοβο για παράδειγμα) οι Αλβανοί είναι πλειοψηφία.
Το τι μπορεί να γίνει σε περίπτωση που μία χώρα που βρίσκεται στην πίσω αυλή μας μπει σε μία τέτοια δίνη, όλοι μπορούν να το κατανοήσουν. Και φανταστείτε, ότι σε μία εποχή κατά την οποία υπάρχει έτσι και αλλιώς έξαρση του προσφυγικού η Ελλάδα να υποδέχεται και πρόσφυγες από τη γειτονική χώρα που θα σπεύδουν προς νότο για να γλιτώσουν τη μανία των όπλων.
Ετσι και αλλιώς η εν γένει κατάσταση των Βαλκανίων μόνο αισιόδοξη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Το ζήτημα του Κοσόβου είναι ακόμη ανοιχτό, στη Σερβία η κυβέρνηση αμφισβητείται ανοιχτά και σχεδόν καθημερινά, στην Αλβανία, η οποία εισέπραξε επίσης το Νο του Μακρόν, ο Ράμα επιδίδεται σε …πολιτειακό πόλεμο με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εχει διαμορφωθεί, κοντολογίς, μία έκρυθμη κατάσταση στην οποία και η παραμικρή σπίθα μπορεί να προκαλέσει φωτιά.
Η ανωριμότητα των Ευρωπαίων ηγετών πάντως είναι παροιμιώδης. Διότι την ώρα που την Ευρώπη την απασχολούν τρεις κολοσσιαίας σημασίας υποθέσεις (Brexit, Συρία-προσφυγικό, Καταλονία) οι τάσεις επίδειξης πυγμής (σε ποιους άραγε;) του Μακρόν ανοίγουν μία ακόμη μεγάλη πληγή, αυτή τη φορά στην πυριταποθήκη της ηπείρου.
Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ο Ζάεφ είνα σε θέση να αγοράσει λίγο ακόμη χρόνο παραμένοντας στην εξουσία μέχρι να λήξει και τυπικά η θητεία του. Οσοι όμως γνωρίζουν καλά τις συνήθειες του Πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας, ξέρουν ότι πολλές φορές λαμβάνει παρορμητικές αποφάσεις, βασιζόμενος στο συναίσθημα.
Πέρυσι, μετά το φιάσκο του δημοψηφίσματος, έφτασε και πάλι κοντά στην παραίτηση αλλά τότε πείστηκε ότι δεν άξιζε τον κόπο να ρισκάρει την πορεία της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για έναν συναισθηματισμό και μία απογοήτευση. Στο χρόνο που κύλισε όμως, η δημοφιλία του κάθε άλλο παρά ενισχύθηκε. Για τους συντηρητικού γείτονες θα είναι πάντα ο Πρωθυπουργός που έβαλε την υπογραφή του σε μία συμφωνία που άλλαξε για πάντα το όνομα και το Σύνταγμα της χώρας.
Η Συνθήκη των Πρεσπών πάντως είναι από τα λίγα πράγματα που διασφαλίζουν, κατά το δυνατόν, την Ελλάδα σ’ αυτήν την κρίσιμη συγκυρία. Σε διαφορετική ροή των πραγμάτων δεν αποκλείεται τώρα να είχε αναλάβει η τουρκική αεροπορία τον έλεγχο του εναερίου χώρου της γείτονος και ο τουρκικός στρατός την εκπαίδευση των στελεχών του βορειομακεδονικού στρατού. Με την Τουρκία να έχει “ψηλώσει” απότομα με το ρόλο της στο συριακό, ένα τέτοιο σενάριο φέρνει ανατριχίλα μόνο και μόνο στη σκέψη του.
Με πληροφορίες από το news247.gr