ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Οι υπηρεσίες φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης κοστολογήθηκαν από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν 700 εκατ. ευρώ. Αυτό θα είναι το ποσό που υποτίθεται πως θα εκταμιευτεί κάποτε για να ενισχυθεί η Ελλάδα που δέχεται αυτές τις ώρες την οργανωμένη επίθεση από την Τουρκία με την πιο ωμή και εκβιαστική εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών που γνώρισε η ανθρωπότητα στους σύγχρονους καιρούς.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Η ελληνική κυβέρνηση εκφράζει την ικανοποίηση και την ευγνωμοσύνη της για την “ευρωπαϊκή στήριξη” διαπράττοντας για ακόμα μια φορά το ίδιο λάθος που διέπραξαν και προκατοχοί της.
Να μην δοκιμάσει, δηλαδή, την αναβάθμιση των δίκαιων απαιτήσεών της από την Ε.Ε και την πλήρη ενεργοποίηση της διαδικασίας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Ο υβριδικός πόλεμος του Ερντογάν απαντήθηκε επιπόλαια με μία “βόλτα” της ευρωπαϊκής ηγεσίας με ελικόπτερο πάνω από τους πρόχειρους καταυλισμούς δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών. Απλώς τα καύσιμα για την πτήση είναι τα ακριβότερα που καταβλήθηκαν ποτέ- 700 εκατ. ευρώ!
Την ίδια ώρα, η Άγκελα Μέρκελ ενημερώνει το κόμμα της πως πρέπει να σκεφτούν σοβαρά το σχέδιο του Τούρκου προέδρου για τη δημιουργία “ασφαλούς ζώνης” στα τουρκοσυριακά σύνορα. Υπό τον έλεγχο της Άγκυρας, προφανώς, και ως αντίτιμο για την συνεισφορά των τουρκικών δυνάμεων στην ανατροπή του “διαβόλου” Μπασάαρ Αλ Άσαντ.
Ο διάβολος που δεν βλέπουμε
Ποιος είναι ο διάβολος και ποιος ο άγγελος, είναι μια άλλη συζήτηση. Και είναι μάλλον εύστοχη η παρατήρηση ευρωπαίου αξιωματούχου –όπως την μετέδωσε το Reuters– ότι “όταν κοιμάσαι με τον διάβολο, ξυπνάς στη κόλαση, σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε τώρα“. Μόνο που ο συγκεκριμένος αξιωματούχος εννοούσε τον Ερντογάν.
Με απλά λόγια, η Γερμανίδα καγκελάριος, ως ο ισχυρότερος παράγοντας (ακόμα) στην Ε.Ε, αδιαφορεί για το πόσο “διάβολος” είναι ο Ερντογάν προκειμένου να ανατρέψει τον “διάβολο” Άσαντ. Και, ως συνέπεια αυτού, αδιαφορεί για τις παρενέργειες του εκβιασμού που ασκεί ο Τούρκος πρόεδρος στην Ευρώπη, πιέζοντας (μέχρι εξαντλήσεως;) την ελληνική μεθόριο.
Την ώρα που η Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν συγχαίρει τον Κυριάκο Μητσοτάκη και εγκωμιάζει την “ελληνική aspida”, το κόμμα της (CDU) στη Γερμανία, αλλά και ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ δηλώνουν κυνικά πως δεν αποδέχονται οιαδήποτε μετακίνηση προσφύγων ή μεταναστών προς τη Γερμανία και οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Αναιρούν, δηλαδή, ακόμα κι εκείνο το “σχέδιο Ζεεχόφερ” που προβλήθηκε ως σωτήριο προ μηνών και υποτίθεται πως θα συζητηθεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς όταν το Βερολίνο θα αναλάβει την ευρωπαϊκή προεδρία, το δεύτερο εξάμηνο του 2020. Και εάν αυτή είναι η θέση του CDU είναι προφανές πως αυτή είναι και η θέση του ΕΛΚ, την πολιτική οικογένεια στην οποία ανήκει και η Ν.Δ.
Ακόμα πιο κυνικός, ήταν, εξάλλου ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας στη συνάντηση που είχε με τον Νίκο Δένδια. Την ώρα που ο καγκελάριος Σεμπάστιαν Κούρτς στέλνει ένθερμα μηνύματα συμπαράστασης στον Έλληνα πρωθυπουργό για την “γραμμή Μαζινό” στον Έβρο, ο Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ εκτοξεύει στα ύψη τον πολιτικό αμοραλισμό και την υποκρισία:
“Αντιμετωπίζουμε μία κατάσταση όπου οι άνθρωποι εργαλειοποιούνται και πιστεύω ότι θα ήταν λάθος η προσέγγιση να ξεκινήσουμε τώρα μία συζήτηση για κατανομή και ποσοστώσεις. Όσοι βρίσκονται στα σύνορα δεν είναι όλοι από τη Συρία, είναι άνθρωποι που χρόνια κατοικούν στην Τουρκία”
Και για να μην αφήσει την παραμικρή πιθανότητα να μην γίνει κατανοητός από τον συνομιλητή του, τόνισε:
“Η κατανομή αυτών των ανθρώπων μέσα στην Ευρώπη για εμάς θα σήμαινε ότι τους προσκαλούμε, με αποτέλεσμα την επόμενη στιγμή της κατανομής να βλέπαμε άλλους 20-30.000 στα σύνορα (σ.σ το γνωστό σύνδρομο της πολιτικής των “ανοιχτών συνόρων” της Μέρκελ το 2015) . Η πολιτική μας είναι να εμποδίσουμε αυτούς τους ανθρώπους να μπουν παράνομα στην Ελλάδα, να περάσουν τα σύνορα της ΕΕ. Αυτή πρέπει να είναι η πολιτική μας και σε αυτή σας υποστηρίζουμε πλήρως”.
Για την Ελλάδα, δηλαδή, αυτό που επιφυλάσσεται είναι να αναλάβει πλήρως –πιθανότατα έναντι κάποιου ανταλλάγματος- υπηρεσίες…συνόρων. Για τους πρόσφυγες και μετανάστες που είναι ήδη εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα και όσους θα εισέλθουν από τα νησιά κατά την συνεχιζόμενη οργανωμένη επιχείρηση του Ερντογάν δεν προβλέπεται παρά μόνο η εσαεί παραμονή τους στη χώρα μας.
Οι άλλες φωνές
Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε, άλλωστε, στο Βερολίνο –όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ της Deusche Welle–, η εκπρόσωπος του SPD (που συγκυβερνά με το CDU) δήλωσε ότι το σημαντικότερο αυτή τη στιγμή είναι η παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες που έχουν συγκεντρωθεί στα ελληνοτουρκικά σύνορα από την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες του ΟΗΕ. Και τάχθηκε υπέρ της κατανομής προσφύγων στις ευρωπαϊκές χώρες.
Σε ανάλογο κλίμα κινήθηκε και η πρόεδρος των “Πρασίνων” Ανναλένα Μπέρμποκ: “...να καταγραφούν σύντομα οι πρόσφυγες και μετανάστες και να διαπιστωθεί η ιδιότητα τους. Κατόπιν θα πρέπει να διασφαλιστεί η κατανομή των καταγεγραμμένων προσφύγων σε κράτη-μέλη της ΕΕ”. Πρότεινε, μάλιστα, και την αξιοποίηση υπαρχόντων καταυλισμών στη γερμανική επικράτεια.
Ωστόσο, στο εσωτερικό της Γερμανίας φαίνεται πως ανοίγει μια συζήτηση σχετικά με τον ψηφισμένο νόμο Skilled Immigration Act που επιτρέπει την μετακίνηση αλλοδαπών (και προσφύγων), ανάλογα με τις ανάγκες της γερμανικής οικονομίας και την αντιμετώπιση του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος.
Η σχετική ανάλυση (εδώ) έχει μεγάλο ενδιαφέρον και αποδεικνύει πως το Βερολίνο επιδιώκει να ελέγξει πιθανές προσφυγικές ροές με τρόπο που να ευνοεί τις ανάγκες της οικονομίας της χώρας (εργατικά χέρια) και όχι να αντιμετωπίσει το φαραωνικό πρόβλημα της ανθρωπιστικής καταστροφής στη Μόρια, τη Χίο, τη Σάμο, ή, πλέον, την πιθανή “νέα Ειδομένη” δίπλα στον Έβρο.
Στα καθ΄ ημάς τώρα
Οφείλει κανείς να αναγνωρίσει πως η επιχείρηση σφράγισης των συνόρων έναντι της μαζικής και οργανωμένης από τον μηχανισμό του Ερντογάν μετακίνησης μεταναστευτικών πληθυσμών ήταν, έως τώρα, επιτυχημένη. Οι ελληνικές αρχές έπραξαν τα δέοντα.
Είναι σαφές, όμως, πως ο Έβρος είναι το μικρότερο πρόβλημα και μπορεί εύκολα να ισχυριστεί κανείς πως ο Ερντογάν δεν ήλπιζε πραγματικά ότι θα συνέβαινε κάτι διαφορετικό σε μια συνοριογραμμή που και φράχτη διαθέτει αλλά και ισχυρή φύλαξη. Το μεγάλο πρόβλημα ήταν και παραμένει η θαλάσσια περιοχή των νησιών του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου. Εκεί τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά και εξαιρετικά δύσκολα διαχειρίσιμα.
Η χαμένη ευκαιρία;
Η κυβέρνηση έπρεπε να εστιάσει από την πρώτη στιγμή στη σύγκληση έκτακτης συνόδου κορυφής της Ε.Ε, όχι μόνο για πολιτικούς και συμβολικούς λόγους αλλά διότι αυτό θα της έδινε τη δυνατότητα να θέσει την Ευρώπη προ των τεραστίων ευθυνών της για τους δεκάδες χιλιάδες ή εγκλωβισμένους στα ελληνικά νησιά και για όσους θα σταλλούν από το κράτος-διακινητή –όπως ορθώς είπε ο πρωθυπουργός.
Αντ’ αυτού φαίνεται πως επαναπαυόμαστε στις “δάφνες” που εναπόθεσαν στον Έβρο οι ντερ Λάϊεν, Μισέλ και Σασόλι, διευκολύνοντας την Μέρκελ να μην δυσαρεστήσει τον Ερντογάν και να υποβοηθήσει τη “δουλειά” που έχει αναλάβει να κάνει στη Συρία.
Η κυβέρνηση εγκαταλείπει, απ΄ ότι φαίνεται, την γεωπολιτική και ευρωπαϊκή διάσταση του μεταναστευτικού- προσφυγικού προβλήματος και το περιορίζει σε μια κλιμάκωση της ελληνοτουρκικής διένεξης. Και επιχειρεί να εισπράξει πολιτικά οφέλη από τις “ηρωϊκές” διαστάσεις του αφηγήματος της “αποτροπής”. Γι αυτό και φλερτάρει με τις πιο ακραίες απόψεις περί “πολέμου” και “εθνικής αντίστασης”.
Είναι σαφές πως πολιτικά θα εισπράξει καλές δημοσκοπήσεις και άνοδο δημοτικότητας. Η σκληρή δεξιά της πτέρυγα θα οχυρωθεί ακόμα περισσότερο και η “τάση Βελόπουλου” δεν θα βρίσκει εύκολα ακροατήριο εκτός του πλαισίου της εκλογικής βάσης της Ν.Δ. Η συναινετική στάση του Αλέξη Τσίπρα –θεσμικά και πρακτικά σωστή- θα ενισχύσει, πιθανώς, την επιρροή του Κυριάκου Μητσοτάκη σε σημαντικό τμήμα του πληθυσμού που διψά για μικρές “νίκες”. Έναντι των Τούρκων, ή των μεταναστών, μικρή αξία έχει και ποιος νοιάζεται.
Οι εξελίξεις αυτές, βεβαίως, μετατοπίζουν προς τα δεξιά το πολιτικό σκηνικό. Γι’ αυτό, άλλωστε, κρίθηκε αναγκαία η σαφής τοποθέτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ υπέρ των “κλειστών συνόρων”. Είναι σαφές πως αυτό μπορεί να προκαλέσει κάποιες μικρές εσωτερικές αναταράξεις στην πορεία προς το συνέδριο. Ευφυώς, ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ –με ήπια έως και φιλική στάση προς τα τεκταινόμενα περί την διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ– Χάρης Καστανίδης “επιβράβευσε” τον Αλέξη Τσίπρα για τον “επαναπροσανατολισμό του κόμματός του”.
Όλα αυτά, όμως, οδηγούν σε έναν εξαιρετικά επικίνδυνο αποπροσανατολισμό από το πραγματικό πρόβλημα και υπονομεύουν, εν τέλει, την γεωπολιτική και την ευρωπαϊκή του διάσταση.
Οι Ευρωπαίοι θα ανακουφίζονται επειδή οι μεταναστευτικές ροές θα παραμένουν στα κλειστά κέντρα των νησιών και δεν θα χτυπούν την πόρτα τους, ο Ερντογάν θα κάνει τη “δουλειά” του στη Συρία, το Αιγαίο, τη Θράκη και την Κύπρο, και στην Αθήνα θα χαζεύουν τις δημοσκοπήσεις χαμογελώντας.
Κοντή θωριά που δεν μπορεί να δει το τέρας που έρχεται από μακριά…