Newsroom Team Απάντηση έδωσε η Κομισιόν δια της Μαρίγια Γκάμπριελ, αρμόδιας Επιτρόπου για την Καινοτομία, την Έρευνα, τον Πολιτισμό, την Εκπαίδευση και τη Νεολαία, στην ερώτηση του Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Παπαδημούλη, σχετικά με την πορεία των ευρωπαϊκών επενδύσεων στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης.
Στην απάντησή της, η Κομισιόν δεν διαφωνεί με τα στοιχεία της Eurostat που επικαλείται ο Δημήτρης Παπαδημούλης και τα οποία επιβεβαιώνουν ότι η ΕΕ υπολείπεται των στόχων της στον τομέα Έρευνας και Ανάπτυξης, στο πλαίσιο της στρατηγικής “Ευρώπη 2020”, αλλά και σε σχέση με διεθνείς οικονομίες, όπως των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει στην απάντησή της η κα Γκάμπριελ «η ΕΕ σημείωσε πρόοδο κατά την τελευταία δεκαετία (έναντι 1,77 % το 2007), αλλά απέχει πολύ από τον στόχο του 3% της στρατηγικής ‘Ευρώπη 2020’».
Επιπλέον, απαντώντας στην ερώτηση του Δημ. Παπαδημούλη για τα μέσα με τα οποία η Κομισιόν θα συμβάλει ώστε να ανταποκριθεί στους στόχους για την επόμενη δεκαετία (2020-2030), «με έμφαση στα κράτη που δεν κατάφεραν να προσεγγίσουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπως η Ελλάδα», η Επίτροπος Γκάμπριελ απαντά ότι «η Επιτροπή προτείνει την αύξηση των επενδύσεων Ε&Α, με τη διάθεση 100 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα ‘Ορίζων Ευρώπη’», σημειώνοντας ότι «το πρόγραμμα εμφανίζει μια άνευ προηγουμένου ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και θα δώσει ώθηση στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στα κράτη μέλη και θα στηρίξει τις εθνικές μεταρρυθμίσεις».Μάλιστα, σημειώνει πως «αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,08% έως 0,19% κατά μέσο όρο, σε βάθος 25 ετών, το οποίο σημαίνει ότι κάθε επενδυόμενο ευρώ μπορεί δυνητικά να εξασφαλίσει απόδοση έως 11 ευρώ για το ΑΕΠ κατά την ίδια περίοδο».
Ακολουθούν πλήρεις η ερώτηση και η απάντηση:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης προς την Επιτροπή
Θέμα: Επενδύσεις της ΕΕ στον τομέα «Έρευνα και Ανάπτυξη»
Πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για την πρόοδο της ΕΕ στον τομέα «Έρευνα και Ανάπτυξη» επιβεβαιώνουν ότι η ΕΕ:
α) υπολείπεται των στόχων της ως το 2020 [1] και
β) υπολείπεται ως προς τις επενδύσεις, σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, σε βάθος δεκαετίας, υποβαθμίζοντας έτσι τις δυνατότητες ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας της κοινοτικής οικονομίας [2] .
Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» προβλέπει τη διάθεση του 3 % του εγχώριου ΑΕΠ στην «Έρευνα και Ανάπτυξη». Όμως, μεταξύ 2007 και 2017, καταγράφονται ανισότητες ως προς την ένταση των επενδύσεων ανά κράτος, ενώ λίγες χώρες προσεγγίζουν τον στόχο αυτό.
Ερωτάται η Επιτροπή:
Με ποια μέσα θα συμβάλει ώστε να ανταποκριθεί στους στόχους για την επόμενη δεκαετία (2020-2030) στον τομέα Ε&Α, με έμφαση στα κράτη που δεν κατάφεραν να προσεγγίσουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπως η Ελλάδα;
2. Δεδομένου ότι πανευρωπαϊκά οι επενδύσεις στην Ε&Α χρηματοδοτήθηκαν την περασμένη δεκαετία από τον ιδιωτικό τομέα και τους εγχώριους προϋπολογισμούς, σκοπεύει να ενθαρρύνει την ενίσχυση των σχετικών ευρωπαϊκών κονδυλίων; Αν ναι, σε ποιο ύψος-στόχο και με ποια κριτήρια;
3. Πώς μπορεί τα επόμενα χρόνια να συνδεθεί η πρόοδος του τομέα Ε&Α με την πρόοδο του δεύτερου τομέα (φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός), στον οποίο η ΕΕ υπολείπεται;
Απάντηση της κας Gabriel εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Επιτροπή παρακολουθεί την πρόοδο των κρατών μελών μέσω του ετήσιου κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και στηρίζει μεταρρυθμίσεις πολιτικής για την ενίσχυση του αντικτύπου των επενδύσεων έρευνας και ανάπτυξης που πραγματοποιούνται μέσω του μηχανισμού στήριξης πολιτικής του προγράμματος Ορίζων. Στο πρόγραμμα «Ορίζων 2020» και στην πρόταση «Ορίζων Ευρώπη» έχει προστεθεί ένα ειδικό σύνολο δραστηριοτήτων διεύρυνσης για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των κρατών μελών με τις χαμηλότερες επιδόσεις. Με ένταση Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) 2,12 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το 2018, η ΕΕ σημείωσε πρόοδο κατά την τελευταία δεκαετία (έναντι 1,77 % το 2007), αλλά απέχει πολύ από τον στόχο του 3 % της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».
Τα τρέχοντα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) επενδύουν πάνω από 68 δισ. ευρώ στην Έρευνα και την Καινοτομία (Ε&Κ), κινητοποιώντας περισσότερα από 10 δισ. ευρώ ιδιωτικής ισόποσης χρηματοδότησης[3]. Το ποσό αυτό αντιπροσώπευε σε έξι κράτη μέλη μεταξύ 20 % και 50 % των δημόσιων επενδύσεων στους τομείς της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας.
Η Επιτροπή προτείνει την αύξηση των επενδύσεων Ε&Α με τη διάθεση 100 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Ένας φιλόδοξος προϋπολογισμός του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»[4] θα μας επιτρέψει να ανταποκριθούμε στις βασικές φιλοδοξίες της προέδρου von der Leyen, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Παρότι το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» αντιστοιχεί σε μόλις 8-10 % των συνολικών δημόσιων επενδύσεων Ε&Κ στην Ευρώπη, το πρόγραμμα εμφανίζει μια άνευ προηγουμένου ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και θα δώσει ώθηση στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις Ε&Κ στα κράτη μέλη και θα στηρίξει τις εθνικές μεταρρυθμίσεις. Το πρόγραμμα αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,08 % έως 0,19 % κατά μέσο όρο σε βάθος 25 ετών, το οποίο σημαίνει ότι κάθε επενδυόμενο ευρώ μπορεί δυνητικά να εξασφαλίσει απόδοση έως 11 ευρώ για το ΑΕΠ κατά την ίδια περίοδο.
Η Επιτροπή πρότεινε ελαφρά μειωμένο προϋπολογισμό για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης μετά το 2020, αλλά αυξημένη θεματική συγκέντρωση για επενδύσεις στον καινοτόμο και έξυπνο οικονομικό μετασχηματισμό.
Καθώς οι ανισότητες αυξάνονται κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της ομάδας «Πολιτισμός, δημιουργικότητα και κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς» του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Οι ανισότητες αυτές αφορούν ολοένα και περισσότερο την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση, η στέγαση και η υγεία. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, θα συμπεριληφθούν προσκλήσεις στο επικείμενο πρόγραμμα εργασίας του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Η έρευνα στο πλαίσιο αυτής της ομάδας θα συμβάλει άμεσα στην ανάπτυξη και την εφαρμογή πολιτικών της ΕΕ για τη «φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό».
[1] http://www.sepe.gr/gr/research-studies/article/14412253/apehei-i-europi-…
[2] https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/R_%26_D_exp…
[3] Βλ: https://cohesiondata.ec.europa.eu/themes/1#
[4] Προσεχές πρόγραμμα-πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία (2021-2027)