Γράφει ο έμπειρος Αλέξης Παπαχελάς στην “Καθημερινή” υπό τον τίτλο “Και το φιλότιμο θέλει το σύστημά του” : Την επόμενη φορά που θα πάτε να ψηφίσετε και να «σταυρώσετε» κάποιον για βουλευτή, καθίστε λίγο και σκεφθείτε: «Είμαι σίγουρος ότι τον θέλω αυτόν να διαχειρίζεται την τύχη τη δική μου και του τόπου σε μια μεγάλη κρίση;»· Η ευθύνη είναι δική σας, δική μας, όλων.
Ακλόνητος ορθολογισμός. Μείζον ζήτημα η ευθύνη του πολίτη- ψηφοφόρου μπρος στο δίλημμα της κάλπης. “Η ψήφος είναι σφαίρα”, έλεγαν παλιότερα.“Εάν φύγει από τη θαλάμη, δεν μπορείς να κάνεις τίποτε”.
Συνεχίζει, ο διευθυντής της έγκριτης και ιστορικής εφημερίδας: Αν διαλέγουμε τηλεμαϊντανούς, ανθρώπους που δεν έχουν δοκιμαστεί και δεν έχουν νιώσει μια στιγμή τον κίνδυνο της απόλυσης, «ομορφονιούς και ομορφονιές», άτομα που έχουν μείνει κολλημένα στα πανεπιστημιακά τους αμφιθέατρα, κακό του κεφαλιού μας κάνουμε. Γιατί όταν έλθει η ώρα της κρίσης, βρίσκονται άνθρωποι κατώτεροι των περιστάσεων σε θέσεις-κλειδιά να διαχειρίζονται τις τύχες μας.
Εδώ αρχίζουν και αποκαλύπτονται κάποιες ρωγμές στον προαναφερθέντα ακλόνητο ορθολογισμό. Αρχικώς επειδή η “φωτογραφία” είναι τόσο ευρύχωρη που θα μπορούσε να χωρά σχεδόν τους πάντες. Θα έλεγε κανείς πως η λέξη-κλειδί στον συλλογισμό είναι οι “τηλεμαϊντανοί”.
Τι είναι κυριολεκτικά και μεταφορικά ο μαϊντανός:
- φυτό (Petroselinum crispum) του οποίου τα φύλλα χρησιμοποιούνται ως μυρωδικό στη μαγειρική≈ συνώνυμα: πετροσέλινο
- ο άνθρωπος που ανακατώνεται σε όλα χωρίς να είναι αρμόδιος
- (ειρωνικά) πρόσωπο που εμφανίζεται δημοσίως πολύ συχνά και σε διάφορες περιστάσεις, ιδίως στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, και εκφέρει γνώμη για πράγματα για τα οποία δεν είναι αρμόδιος
Ο Αλέξης Παπαχελάς έχει προφανώς κατά νου την ειρωνική εκδοχή του όρου. Και στιγματίζει την επιλογή εκείνη του ψηφοφόρου να επιλέγει συχνά εκείνα τα πρόσωπα που παρελαύνουν από τα μέσα ενημέρωσης και εκφέρουν γνώμη επί παντός επιστητού.
Ουδείς, ωστόσο, αυτο-χρίζεται τηλεμαϊντανός. Εδώ παρεισφρέει ο κυρίαρχος ρόλος των μέσων ενημέρωσης και των δημοσιογράφων. Οι τηλεμαϊντανοί που ορθώς προτρέπει ο διευθυντής της “Καθημερινής” να αποφεύγουν οι πολίτες-ψηφοφόροι είναι αποτέλεσμα της μαζικής και προπαγανδιστικής προώθησής τους από τα μίντια. Ως εκ τούτου η ευθύνη ημών των δημοσιογράφων είναι τεράστια. Όχι μόνο γιατί τους προβάλλουμε, αλλά, κυρίως, διότι τους προβάλλουμε άκριτα, ανεξέλεγκτα, συχνά χωρίς διήθηση όσων επικαλούνται και εν τέλει επιβάλλουν ως αξιώματα.
Ο πολίτης επιλέγει τον τηλεμαϊντανό με μεγαλύτερη ευκολία επειδή έχουν φροντίσει τα μέσα ενημέρωσης να “νομιμοποιήσουν” στο συλλογικό υποσυνείδητο. Όταν ένας πολιτικός προσκαλείται και εμφανίζεται δυο και τρεις φορές καθημερινά στην τηλεόραση, μετατρέπεται σε ένα πρόσωπο σοβαρό –ακόμα κι όταν δεν είναι– και οικείο. Ένας πολιτικός αποδεκτός τακτικά στα τηλεοπτικά πάνελ γίνεται αποδεκτός και στο κόμμα του, αποδεκτός στα ψηφοδέλτια, αποδεκτός στον ψηφοφόρο. Κι έτσι ανοίγει διάπλατα ο δρόμος προς τους υπουργικούς θώκους και τις κομματικές ηγεσίες.
Ο Αλέξης Παπαχελάς έχει προφανώς κάποια τέτοια πρόσωπα κατά νου. Δεν τα κατονομάζει γιατί θεωρεί πως δεν πρέπει, ή, απλώς, επειδή δεν θέλει. Αποφεύγει, όμως, να μεμφθεί την εγχώρια μιντιοκρατία (όλων μας ανεξαιρέτως) που νομιμοποιεί τους τηλεμαϊντανούς.
“Είναι όμως δική μας υποχρέωση (σ.σ των ψηφοφόρων) και ευθύνη να κάνουμε τις σωστές επιλογές, όχι με βάση το ποιος είναι πιο φωτογενής ή φωνάζει περισσότερο στα πρωινάδικα”, αναφέρει ο διευθυντής της “Καθημερινής”.
Φυσικά και είναι ευθύνη των ψηφοφόρων να κάνουν τις σωστές επιλογές. Είναι, όμως, πρωτίστως ευθύνη των κομμάτων που τους επιλέγουν, και ευθύνη των μέσων ενημέρωσης που αναλαμβάνουν να μετατρέψουν τους μαϊντανούς σε τουλίπες.
Που ανακαλύπτουν χαρισματικότητα στον κυνισμό και τον λαϊκισμό, που προσδίδουν μεσσιανικά χαρακτηριστικά σε συγκεκριμένους πολιτικούς και “διαβολικές” αποχρώσεις σε κάποιους άλλους.
Σ.Κ