Newsroom Team Η Διακομματική Επιτροπή κατά της Διαφθοράς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις πρόσφατες συνεδριάσεις της συζήτησε το θέμα της διαχείρισης των κοινοτικών πόρων που διατίθενται ως απάντηση στις επιπτώσεις της πανδημίας, με σκοπό την αποφυγή καταχρήσεων και κακοδιαχείρισης. Στο πλαίσιο αυτό εξέτασε και δυο περιπτώσεις που αφορούν την Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, εξέτασε την περίπτωση του σκανδαλώδους προγράμματος τηλεκατάρτισης με τα voucher στους ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και αυτή της αντισυνταγματικής πρόσληψης μετακλητού υπαλλήλου ως επικεφαλής νέας τεχνικής υπηρεσίας του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, που υπέγραψε ανάθεση έργου προς ιδιωτική εταιρεία ύψους 4,5 εκατ. Ευρώ, μια μέρα πριν την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του!
Κατόπιν τούτων, η Διακομματική Επιτροπή κάλεσε την Κομισιόν αλλά και τα κράτη-μέλη “να μην επιτρέψουν να ακολουθηθεί η πρακτική της διανομής κοινοτικών κονδυλίων μέσω ενδιάμεσων εταιρειών που συχνά είναι πηγή κακομεταχείρισης και επιρρεπείς στη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα”, όπως επίσης και “να αξιοποιήσει πλήρως η Επιτροπή τις δυνατότητές της να αναστείλει τα κεφάλαια που παρασχέθηκαν στα κράτη-μέλη ως μέρος αυτής της πρωτοβουλίας σε περίπτωση σοβαρής ή δόλιας παρατυπίας ή συστηματικής απάτης βάσει των κοινών διατάξεων”.
Επιπλέον, στην Διακομματική Επιτροπή υπήρξε ανησυχία για περιπτώσεις καταπάτησης του Κράτους Δικαίου σε χώρες, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία. Η Διακομματική Επιτροπή κατόπιν αυτών, κάλεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο “να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατό τη θέση του για τον Κανονισμό περί Έλλειψης Κράτος Δικαίου, απουσία του οποίου να μπορεί να αναστέλλεται η καταβολή πόρων σε κράτη-μέλη. Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο στη συνέχεια, με νομοθετική συνεργασία και το συντομότερο δυνατόν, ακόμη και χωριστά από το ΠΔΠ, να εγκρίνουν τον Κανονισμό με δυνατότητα αναστολής της καταβολής κονδυλίων με αντίστροφη ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο. Οι τελικοί δικαιούχοι πρέπει να προστατεύονται πλήρως και με οποιοδήποτε κόστος, όπως επίσης θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι θα διατίθενται πόροι της ΕΕ για τους στόχους του ΠΔΠ”.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της δήλωσης των ευρωβουλευτών της Διακομματικής Επιτροπής κατά της Διαφθοράς:
Τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Ένωση κινητοποίησαν πόρους άνευ προηγουμένου για να καταπολεμήσουν τον ιό COVID-19 και την οικονομική κρίση που θα επιφέρει η πανδημία. Η Διακομματική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά της διαφθοράς χαιρετίζει τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής, ακόμη και αν είναι πολλά περισσότερα αυτά που πρέπει να γίνουν. Οι χρηματοοικονομικοί πόροι που διατέθηκαν μέχρι στιγμής αντιστοιχούν σε 3,4 τρισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό το ποσό θα είναι κρίσιμο για την ανάκαμψη των οικονομιών της ΕΕ και της κοινωνίας. Πρέπει να φτάσουν σε αυτούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη όσο πιο γρήγορα και με λιγότερη γραφειοκρατία είναι δυνατόν.
Ωστόσο, η καταβολή τέτοιων επιδομάτων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, καθιστά αυτό το ποσό ευάλωτο σε πρακτικές κατάχρησης και απάτης. Θα έστελνε ένα λάθος μήνυμα και θα υπονόμευε την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα εάν τα κεφάλαια αυτά δεν έφταναν στον προορισμό τους. Επιπλέον, εάν δεν φτάσουν αυτά τα χρήματα εκεί που πρέπει, θα έχουμε πολύ σοβαρότερη και παρατεταμένη κρίση. Δεν θα πρέπει να πέσουν στα χέρια απατεώνων και κλεφτών, ούτε να χρησιμοποιηθούν με όρους ασυμβίβαστους με τους στόχους που έχουν τεθεί στην Πρωτοβουλία για Επενδυτική Απάντηση στην Πανδημία. Επομένως πρέπει να εγγυηθούμε ότι τυχόν ευρωπαϊκά κονδύλια με προορισμό κράτη-μέλη, περιφέρειες, τοπικές αρχές ή επιχειρήσεις στο πλαίσιο της πανδημίας, πρέπει να δαπανηθούν σωστά και αποτελεσματικά. Η κατάχρηση δεν πρέπει να περάσει ατιμώρητη. Επομένως, ζητούμε:
1. η Επιτροπή να απαιτήσει από τα κράτη μέλη απόλυτη διαφάνεια σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δαπανούν τα κεφάλαια και, κατά περίπτωση, σε ποιο βαθμό αποκλίνουν από τις αρχικές δαπάνες και να αναφέρει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τακτικά αυτές τις πληροφορίες, καθώς και πληροφορίες για οποιαδήποτε συνεχιζόμενες έρευνες σχετικά με την πιθανή κατάχρησή τους·
2. η Επιτροπή να παρουσιάσει έναν καθορισμένο μηχανισμό παρακολούθησης των πόρων που έχουν διατεθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19, καθώς και για την παροχή καθοδήγησης σχετικά με τα κριτήρια και διαδικασίες διασφάλισης για την επιλογή μεμονωμένων δικαιούχων προκειμένου να εγγυηθεί ότι παρέχεται βοήθεια σε εταιρείες, ιδίως ΜΜΕ, που χρειάζονται πραγματικά βοήθεια προκειμένου να προστατευθούν οι θέσεις εργασίας και τα προϊόντα τους στην εσωτερική αγορά της ΕΕ·
3. η Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα χρήματα που καταβάλλονται από τα προγράμματα ανάκαμψης της ΕΕ δεν παρέχονται αποκλειστικά στις κυβερνήσεις, αλλά ένα σημαντικό μέρος διανέμεται απευθείας από την Επιτροπή στις πληγείσες τοπικές αρχές, περιφέρειες, κοινωνία των πολιτών και επιχειρήσεις·
4. η Επιτροπή να διασφαλίσει ότι δεν παρέχονται χρήματα, σε κάθε περίπτωση, άμεσα ή πό τις εθνικές κυβερνήσεις, σε υπεράκτιες εταιρείες και εταιρείες με ασαφή ιδιοκτησία ·
5. η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μην επιτρέψουν να ακολουθηθεί η πρακτική της διανομής κοινοτικών κονδυλίων μέσω ενδιάμεσων εταιρειών που συχνά είναι πηγή κακομεταχείρισης και επιρρεπείς στη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα·
6. η Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της να αναστείλει τα κεφάλαια που παρασχέθηκαν στα κράτη μέλη ως μέρος αυτής της πρωτοβουλίας σε περίπτωση σοβαρής ή δόλιας παρατυπίας ή συστηματικής απάτης βάσει των κοινών διατάξεων·
7. η Επιτροπή και το Συμβούλιο να παρέχουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, στην OLAF, και σε άλλους φορείς που συμμετέχουν στην καταπολέμηση της διαφθοράς και της απάτης επαρκείς πόρους, ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν πλήρως και να καταπολεμήσουν την διαφθορά που σχετίζεται με τα ταμεία έκτακτης ανάγκης. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εγγυηθεί ότι η χρήση των πόρων μπορούν να ελεγχθεί διεξοδικά και αποτελεσματικά και, κατά περίπτωση, να επιβληθούν κυρώσεις για κατάχρηση·
8. Η Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο να λάβουν μέτρα σχετικά με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία αντί μιας βελτιωμένης συνεργασίας και, ως εκ τούτου, να την καταστήσουν νομικά δεσμευτική για όλα τα κράτη μέλη·
9. Το Συμβούλιο να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατό τη θέση του για τον Κανονισμό περί Έλλειψης Κράτος Δικαίου, ελλείψει του οποίου να μπορεί να αναστέλλεται η καταβολή πόρων σε κράτη μέλη. Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο στη συνέχεια, με νομοθετική συνεργασία και το συντομότερο δυνατόν, ακόμη και χωριστά από το ΠΔΠ, να εγκρίνουν τον Κανονισμό με δυνατότητα αναστολής της καταβολής κονδυλίων με αντίστροφη ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο. Οι τελικοί δικαιούχοι πρέπει να προστατεύονται πλήρως και με οποιοδήποτε κόστος, όπως επίσης θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι θα διατίθενται πόροι της ΕΕ για τους στόχους του ΠΔΠ·
10. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι οδηγίες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες έχουν ενσωματωθεί πλήρως και σωστά και ιδίως ότι εφαρμόζονται οι διατάξεις σχετικά με την διαφάνεια της πραγματικής ιδιοκτησίας·
11. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την διανομή των κονδυλίων της ΕΕ με βάσει τον δημοσιονομικό κανονισμό και με μηδενική ανοχή σε περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν καταλήγουν στα χέρια των ολιγαρχών.
Οι υπογράφοντες:
Daniel Freund, MEP, Greens/EFA, co-chair of the Anti-Corruption Intergroup
Roberta Metsola, MEP, EPP, co-chair of the Anti-Corruption Intergroup
Lara Wolters, MEP, S&D
Katalin Cseh, MEP, Renew Europe
Stelios Kouloglou, MEP, GUE/NGL
Petri Sarvamaa, MEP, EPP
Ramona Strugariu, MEP, Renew Europe
Mikuláš Peksa, MEP, Greens/EFA
Fabio Massimo Castaldo, MEP, Movimento 5 Stelle
Radan Kanev, MEP, EPP
Elena Yoncheva, MEP, S&D
Danuta Hübner, MEP, EPP
Karen Melchior, MEP, Renew Europe
Eleonora Evi, MEP, Movimento 5 Stelle
Tanja Fajon, MEP, S&D
Javier Nart, MEP, Renew Europe
Alice Kuhnke, MEP, Greens/EFA
Sylvie Guillaume, MEP, S&D
Damien Carême, MEP, Greens/EFA
Anna Cavazzini, MEP, Greens/EFA
Petar Vitanov, MEP, S&D
Heidi Hautala, MEP, Greens/EFA