Newsroom Team Η Τουρκία έχει αυξήσει την στρατιωτική της επιρροή στη Λιβύη τους τελευταίους μήνες, στέλνοντας πλοία στις ακτές της χώρας αλλά και αεροπλάνα για μεταφορά οπλισμού, μισθοφόρους και drones.
Σύμφωνα με ανάλυση της Jerusalem Post πρόκειται για μια φαινομενική υποστήριξη της κυβέρνησης της Τρίπολης στη εμφύλια μάχη που δίνει με τις δυνάμεις στην ανατολική Λιβύη, αφού στην πραγματικότητα είναι μέρος της φιλοδοξίας της Άγκυρας για να αποκτήσει μεγαλύτερο ρόλο στα ενεργειακά της Μεσογείου. Ταυτόχρονα επιδιώκει την αποδυνάμωση των μαχητών που υποστηρίζονται από την Αίγυπτο, προκαλώντας την αντίδραση του Καίρου, το οποίο το Σάββατο, προειδοποίησε ότι η προέλαση δυνάμεων της ΚΕΣ στη Σύρτη, 450 χιλιόμετρα ανατολικά της Τρίπολης, θα μπορούσε να οδηγήσει σε «απευθείας» επέμβαση στη χώρα.
Η σύγκρουση της Λιβύης είναι περίπλοκη, αλλά το πιο βασικό είναι ότι πρόκειται για ένα πόλεμος δι ‘αντιπροσώπων. Έχει επίσης επιπτώσεις για ολόκληρη την περιοχή, στην οποία εμπλέκονται η Τουρκία, η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, η Ρωσία και το Κατάρ. Το Ιράν, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία επίσης παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις.
Όσον αφορά στην Τουρκία, έχει ήδη στείλει χιλιάδες φτωχούς Σύρους αντάρτες να πολεμήσουν στη Λιβύη. Η Τουρκία χρησιμοποίησε επίσης τη Λιβύη ως χώρο δοκιμών για τα drones της, ενώ πραγματοποίησε ναυτικές ασκήσεις με την Ιταλία πρόσφατα και σχεδόν συγκρούστηκε με τη Γαλλία εν πλω σε ένα περιστατικό που ερευνά το ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με την ανάλυση η Τουρκία με κάθε ευκαιρία δείχνει τις προθέσεις της, αφού εκδίδει χάρτες που δείχνουν τις αξιώσεις της για ένα τεράστιο τμήμα της Μεσογείου, το οποίο επηρεάζει την Ελλάδα και την Κύπρο. Υπερηφανεύεται για την αποστολή F-16 στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης. Έχει επίσης επιδιώξει να ενισχύσει το ΝΑΤΟ και να αναγκάσει τις ΗΠΑ να παρέμβουν στη Λιβύη.
Αυτά είναι τα μεγάλα στοιχήματα τώρα. Η Αίγυπτος υποστηρίζει τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, ο οποίος εγκατέλειψε το καθεστώς Καντάφι της Λιβύης πριν από δεκαετίες και έζησε στις ΗΠΑ. Επέστρεψε στη Λιβύη για να ηγηθεί μιας επίθεσης που πήρε τη Βεγγάζη και τα ανατολικά της χώρας, δεσμεύοντας να την απαλλάξει από τρομοκράτες. Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η Λιβύη έπεσε σε χάος μετά την παρέμβαση των ΗΠΑ, την ανέλαβε η αμερικανική κυβέρνηση να ανατρέψει τον βίαιο δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι το 2011.
Η Αίγυπτος, της οποίας ο σημερινός ηγέτης Στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι έδιωξε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα από την εξουσία το 2013 στην Αίγυπτο, δεσμεύοντας να φέρει σταθερότητα, υποστηρίζει τον Χάφταρ.
Όπως αναφέρει η JP, ο Χάφταρ σε περίπτωση επικράτησής του θα φέρει στη Λιβύη το ίδιο στρατιωτικό και συντηρητικό καθεστώς που έχουν οι μοναρχίες της Αιγύπτου και του Κόλπου. Το καθεστώς της Τουρκίας θα φέρει το είδος της αστάθειας και του εξτρεμισμού που εξήγαγε στο Idlib και σε άλλες περιοχές που εισέβαλε στη βόρεια Συρία. Και τα δύο συστήματα φαίνεται να αγνοούν τους μέσους Λιβύους που έχουν παγιδευτεί στη μέση ενός δεκαετούς πολέμου. Και οι δύο πλευρές έχουν κατηγορήσει η μία την άλλη για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, η Τουρκία έχει αποδειχθεί πιο ικανή να μεταφέρει όπλα και αμυντική τεχνολογία στη Λιβύη. Τα drones τύπου Bayraktar έχουν νικήσει τα αντιαεροπορικά συστήματα της Ρωσίας που μεταφέρθηκαν στη χώρα διά μέσου των ΗΑΕ και σταμάτησαν την προέλαση του Χάφταρ.
Τώρα ο πρόεδρος της Αιγύπτου με αυτή την κίνηση σηματοδοτεί τις κόκκινες γραμμές στη Λιβύη. Αυτές οι γραμμές θα μπορούσαν να κρατήσουν μακριά την υποστηριζόμενη από την Τουρκία Κυβέρνηση Εθνικής Συνεργασίας από τη Σύρτη και την αεροπορική βάση της Jufra. Η Αίγυπτος έχει έναν τεράστιο στρατό, αλλά είναι επίσης ένας στρατός ως επί το πλείστον μη δοκιμασμένος σε ξένα πεδία μάχης.
Η Αίγυπτος πολεμά τους τρομοκράτες στο Σινά εδώ και χρόνια και δεν τους έχει νικήσει. Ωστόσο, η Τουρκία στέλνει το στρατό της στη Συρία εδώ και χρόνια, κυρίως για να πολεμήσει τους Κούρδους. Αλλά τον Φεβρουάριο οι τουρκικές δυνάμεις συγκρούστηκαν με το συριακό καθεστώς και κατέστρεψαν τα θωρακισμένα οχήματά τους και την αεροπορική άμυνα. Η Τουρκία εισέβαλε πρόσφατα και στο βόρειο Ιράκ, σε μια νέα επιχείρηση. Επίσης, το ναυτικό της ήταν πιο επιθετικό με τους Γάλλους, οι οποίοι φέρεται να υποστηρίζουν το Χάφταρ και τους Έλληνες, που συνεργάζονται με την Αίγυπτο. Τα αεροσκάφη F-16 της Τουρκίας και του ΝΑΤΟ ήταν επίσης πιο επιθετικά. Πότε ήταν η τελευταία φορά που η Αίγυπτος έπρεπε να αντιμετωπίσει μια άλλη αεροπορία; Δεν το έχει κάνει για δεκαετίες.
Στα χαρτιά οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας και η Αίγυπτος είναι πολύ κοντά. Και οι δύο έχουν F-16 και εκατοντάδες μαχητικά αεροσκάφη. Ο στρατός της Αιγύπτου είναι ο 9ος ισχυρότερος στον κόσμο με χιλιάδες άρματα μάχης. Ο στρατός της Τουρκίας θεωρείται ότι είναι ο 11ός ισχυρότερος στον κόσμο. Και οι δύο χώρες χρησιμοποιούν δυτικά οπλικά συστήματα συνδεδεμένα με τις ΗΠΑ ή το ΝΑΤΟ. Η συνεργασία της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ πιθανώς την κάνει πιο αποτελεσματική από την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με την ανάλυση η Αίγυπτος βρίσκεται κοντά στη Λιβύη και μπορεί εύκολα να μετακινήσει μια θωρακισμένη ταξιαρχία ή στρατεύματα στην πρώτη γραμμή. Η Τουρκία θα έπρεπε να μετακινήσει τον στρατό της από αέρος και πιθανότητα προτιμά να χρησιμοποιεί Σύρους μισθοφόρους αντάρτες για να κάνει το «βρόμικο» έργο της.
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου υπαινίχθηκε ανοιχτά ότι ο στρατός θα μπορούσε να επιχειρήσει σε ξένο έδαφος. Στόχος του είναι να κάνει τις ΗΠΑ να λάβουν σοβαρά υπόψη το αίτημά τους για κατάπαυση του πυρός. Η Τουρκία δήλωσε ότι θα χτίσει νέες στρατιωτικές βάσεις στη Λιβύη και έχει καυχηθεί ότι τώρα έχει βάσεις σε εννέα χώρες.
Η Τουρκία προσπαθεί να δείξει ότι ελέγχει την ανατολική Μεσόγειο και επίσης ελέγχει την πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία, τη Λιβύη και το Ιράκ. Ζήτησε από την κυβέρνηση Τραμπ να κάνει περισσότερα στη Λιβύη και ο ρόλος της Ρωσίας έκανε τις ΗΠΑ να ανησυχούν. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια άβολη θέση. Θέλει να αντιταχθεί στη Ρωσία, αλλά η Αίγυπτος είναι στενός εταίρος τους.
Η στρατηγική της Τουρκίας βασίζεται στον εκβιασμό. Αγοράζει S-400 από τη Ρωσία και προσπαθεί να δείξει ότι εάν οι ΗΠΑ δεν ενεργήσουν στη Λιβύη, τότε θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα για τις δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στην ανατολική Συρία ή μπορεί να προκαλέσει αστάθεια στο Ιράκ, όπου βομβαρδίζει περιοχές των Κούρδων. Το μόνο που μπορεί να κάνει η Αίγυπτος είναι να πει ότι μπορεί να παρέμβει στρατιωτικά στη Λιβύη, ώστε η Ουάσιγκτον να λάβει σοβαρά υπόψη τις θέσεις της. Αλλά ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι δεν θέλει περισσότερη εμπλοκή στη Μέση Ανατολή και γενικά “μακρινά μέρη”. Έτσι κι αλλιώς η Αίγυπτος έχει επιχειρήσει και στο παρελθόν στη Λιβύη. Πραγματοποίησε αεροπορικές επιθέσεις μετά από επιθέσεις εναντίον της. Αλλά ποτέ δεν έχει στείλει τανκς και βαρύ εξοπλισμό.
Παρ ‘όλα αυτά, οι εξαγγελίες της Αιγύπτου είναι ένα σημαντικό βήμα. Στις 9 Ιουνίου ο πρόεδρος της Τουρκίας είπε ότι κατέληξε σε συμφωνία με τις ΗΠΑ για τη Λιβύη. Οι ΗΠΑ είχαν προειδοποιήσει για ξένες επεμβάσεις στη Λιβύη στις 20 Μαΐου. Η δήλωση του Μαΐου ήρθε όταν η ΚΕΣ κατέλαβε το αεροδρόμιο της Watiya στις 18 Μαΐου. Έκτοτε, η Τουρκία απέρριψε την κατάπαυση του πυρός στις 10 Ιουνίου και δεσμεύθηκε να μην συναντηθεί με τον Χάφταρ, τον οποίο η Άγκυρα αποκαλεί «πολέμαρχο». Η Τουρκία αναφέρει ότι ο Χάφταρ απέρριψε εννέα προηγούμενες συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός.
Αντ ‘αυτού, η Άγκυρα προσέγγισε την Ιταλία για να υποστηρίξει τη «διαρκή ειρήνη» της στη Λιβύη, η οποία προβλέπει η Τουρκία και η ΚΕΣ να ελέγχει τη Λιβύη. Η Ιταλία νοιάζεται γιατί θέλει η ΚΕΣ να εμποδίσει τους μετανάστες να διασχίσουν τη Μεσόγειο. Στις 20 Ιουνίου ο Αραβικός Σύνδεσμος πρότεινε συνομιλίες για να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της Λιβύης, αλλά η ΚΕΣ τις απέρριψε.
Πλέον όμως και οι άλλοι παίχτες βρίσκονται σε κίνηση. Η Ρωσία, σύμφωνα με δημοσίευμα της Voice of America στις 17 Ιουνίου, ζήτησε από τις ΗΠΑ να συνεργαστούν μαζί της στη Λιβύη. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας ακύρωσε μια συνάντηση με την Τουρκία στις 16 Ιουνίου, προφανώς αισθανόμενος ότι η Τουρκία δεν θα υποχωρήσει στη Λιβύη και θα ήταν χάσιμο χρόνου. Η Τουρκία στράφηκε κατευθείαν στον Τραμπ και τη Γερμανίδα Καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, ελπίζοντας ότι η Μέρκελ θα επηρεάσει τη Γαλλία και επίσης την Ελλάδα. Η Μέρκελ είναι βασικός υποστηρικτής του καθεστώτος της Άγκυρας, πουλά τανκς στην Τουρκία και επιδιώκει επίσης να φιλοξενήσει συνομιλίες στη Λιβύη. Η Γερμανία πληρώνει την Τουρκία, μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να εμποδίσει τους Σύρους πρόσφυγες να έρχονται στην Ευρώπη.
Αυτοί οι Σύροι αποστέλλονται τώρα στη Λιβύη από την Τουρκία, οπότε αυτό λειτουργεί υπέρ της Γερμανίας. Η Ρωσία, από την πλευρά της, μπορεί να προσπαθήσει να αυξήσει τις εντάσεις στο Idlib της Συρίας για να πιέσει την Τουρκία στη Λιβύη. Όλες αυτές οι συγκρούσεις και οι πρόσφυγες συνδέονται. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ, μέσω των στρατιωτικών διοικητών της AFRICOM, προειδοποίησαν για τα πολεμικά αεροσκάφη της Ρωσίας στη Λιβύη στις 26 Μαΐου και στις 18 Ιουνίου.
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι η στάση που θα κρατήσει το Κάιρο. Θα στείλει το στρατό ή θα ακούσουν οι ΗΠΑ τις ανησυχίες της Αιγύπτου και θα ενθαρρύνουν την κατάπαυση του πυρός. Οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να μην ακολουθήσουν τις εντολές της Άγκυρας, επειδή η Άγκυρα μπορεί να απειλήσει τις αμερικανικές δυνάμεις στην ανατολική Συρία. Επιπλέον, υπάρχει ένα καλά χρηματοδοτούμενο λόμπι της ΚΕΣ στην Ουάσιγκτον με συνδέσεις με φιλο-τουρκικές φωνές που υποστηρίζουν ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή πρέπει να βασίζεται σε ό, τι απαιτεί η Άγκυρα. Αυτό το λόμπι πιστεύει ότι η Άγκυρα θα στραφεί μια μέρα προς το Ιράν και τη Ρωσία και ότι οι ΗΠΑ πρέπει να δώσουν στην Τουρκία περισσότερες παραχωρήσεις για να την αναγκάσει να σταματήσει να συνεργάζεται με τη Μόσχα και την Τεχεράνη.
Οι ΗΠΑ και το Ιράν ενδέχεται να βρεθούν στην ίδια πλευρά στη Λιβύη μέσω της Τουρκίας. Όλα εξαρτώνται τώρα από το Κάιρο. Εάν το Κάιρο προχωρήσει σε στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, μπορεί βρεθεί στον ίδιο δρόμο με την Τουρκία, η οποία εξασφαλίζει με αυτή την στρατηγική παραχωρήσεις. Προς το παρόν η Αίγυπτος πρέπει να παρακολουθήσει και να εξετάσει το επόμενο βήμα. Τα βλέμματα επίσης είναι στραμμένα προς την Ουάσιγκτον για να κάνει κάτι περισσότερο από το να στηρίζει τόσο την πρόταση κατάπαυσης του πυρός της Αιγύπτου όσο και την προσέγγιση της Άγκυρας. Αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια θα επηρεάσει και τους άλλους συμμάχους της Ουάσιγκτον, στην Ιερουσαλήμ και το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι.