Νίκος Φίλης: H Αριστερά δίνει καθημερινά εξετάσεις για το ηθικό της πλεονέκτημα

Ο Ν. Φίλης χαρακτήρισε άστοχο να επαναλαμβάνεται το 1989, εξηγώντας «Η ιστορία του «βρώμικου ’89 τι είναι ακριβώς; Είναι ιστορία καταπάτησης της θεσμικής τάξης και από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ. Για αυτό δεν είναι εύστοχο σήμερα να λέμε ότι μπορεί να επαναληφθεί το ’89.

Ο ίδιος τόνισε ότι στο ριζοσπαστικό ιδεολογικό πρόσωπο της Δεξιάς, «χρειάζεται ο δικός μας αντίλογος, το δικό μας πρόγραμμα: Παραγωγή, εργασία, δικαιοσύνη, κοινωνικά δικαιώματα, καινοτομία, στήριξη του αδύναμου».

Τάχθηκε υπερ μιας διαφορετικής θεώρησης στο θέμα των Ελληνοτουρκικών.

Εκτίμησε ότι η κυβέρνηση δεν θα φύγει, επειδή έχασε τις εκλογές- και όλα καλά, επισημαίνοντας με νόημα ότι ακόμα και να φύγει η Δεξιά αφήνει στους αρμούς της εξουσίας το αποτύπωμα της.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η ΚΕ είναι ένα βουλευόμενο όργανο. Δεν είναι θέατρο ή τηλεόραση. Δεν έχουμε ανάγκη να κάνουμε προπαγάνδα για «εαυτούς και αλλήλους»… Έχουμε υποχρέωση να σκεφτόμαστε πολιτικά, να αντιπαρατιθέμεθα για τις ιδέας μας, να συζητάμε και να συνθέτουμε.

Έτσι κι εγώ σήμερα, με άλλες απόψεις που άκουσα συμφωνώ και με άλλες -φυσικά- διαφωνώ. Το σημαντικό όμως είναι τι επιδιώκουμε. Όχι να πείσουμε τους πολίτες ότι είμαστε καλοί -«και τελεία». Αλλά να τους πείσουμε ότι μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι. Η εντολή του 32% ήταν «βελτιωθείτε για να επιστρέψετε» και η απάντησή μας σε αυτό τον κόσμο που μας ψήφισε πρέπει να είναι πειστική. Να δείξουμε ότι πήραμε το μήνυμα.

Συμφωνώ με τους συντρόφους που είπαν ότι η πανδημία αποκαλύπτει μια συνολική κρίση, μια κρίση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση και της βίαιης επέμβασής του πάνω σε αυτήν. Η κλιματική αλλαγή, η απειλή έναντι της Δημοκρατίας και των θεσμών, είναι όψεις του ίδιου νομίσματος, και οφείλονται στην επικράτηση των ιδεών του νεοφιλελεύθερου -και καταστρεπτικού- καπιταλισμού σε παγκόσμια κλίμακα.

Γιατί δεν επαναλαμβάνεται το ‘89

Είναι μια κρίση που διατρέχει και τη χώρα μας. Όλοι επικαλούνται εργαλειακά τους θεσμούς και ομνύουν στην υπεράσπισή των. Αλλά τι συμβαίνει στην πράξη; Εν ονόματι, δήθεν, υπέρτερου αγαθού, βγαίνουν στον αέρα ηχογραφημένες συνομιλίες. Αυτό συνιστά σεβασμό στους θεσμούς; Όταν ο κ. Γεωργιάδης λέει δημόσια «θα βάλω την εισαγγελέα φυλακή», δείχνει σεβασμό στη δημοκρατική θεσμική τάξη;

Βέβαια κάτι τέτοια δεν μας παραξενεύουν κιόλας. Η Δεξιά ήταν ιστορικά πρωταγωνίστρια στην χειραγώγηση της δημοκρατικής τάξης. Αλλά όχι μόνο η Δεξιά. Η ιστορία του «βρώμικου ‘89» (βάζω τα εισαγωγικά γιατί δεν με εκφράζει η φράση) τι είναι ακριβώς; Είναι ιστορία καταπάτησης της θεσμικής τάξης και από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ. Για αυτό δεν είναι εύστοχο σήμερα να λέμε ότι μπορεί να επαναληφθεί το ‘89. Είναι άλλοι οι πρωταγωνιστές, πρόσωπα και πολιτικά πράγματα, άλλα τα διακυβεύματα και βεβαίως άλλη η ιστορία της Αριστεράς. Εμείς συνομολογούμε ότι προερχόμαστε από την μεγάλη παράδοση της Αντίστασης, των μεταπολεμικών δημοκρατικών αγώνων, της δημοκρατικής έκρηξης του 1981, αλλά όχι μέσα από τα σκάνδαλα του 1989. Η Αριστερά υπήρξε δύναμη κάθαρσης τότε, όχι δύναμη συνενοχής. Έκανε πολιτικά λάθη στη συγκεκριμένη συγκυρία -καμία αντίρρηση. Αλλά, ξαναλέω, υπήρξε δύναμη κάθαρσης και όχι πολιτικής συνενοχής. Και αν σήμερα κάτι οφείλει να κάνει, δεν είναι εκπτώσεις από τις αρχές της, αλλά βαθιά και έντιμη αυτοκριτική όπου και όποτε απαιτείται.

Ριζοσπαστική δεξιά

Ακούσαμε από τον σ. Αλέξη Τσίπρα προγραμματικές θέσεις, εύστοχες και αναγκαίες. Να τις συζητήσουμε, να τις αξιοποιήσουμε και να τις εμβαθύνουμε, στο δρόμο προς το Συνέδριο. Γιατί πράγματι, είναι απαραίτητο να συντάξουμε ένα συνολικό πολιτικό, οικονομικό και παραγωγικό πρόγραμμα. Δεν θα απαντήσουμε όμως στην κρίση με οικονομισμό. Απέναντι στην μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, που είδαμε άλλη μια φορά πώς μια κρίση μπορεί να τον σαρώσει και να τον εξαϋλώσει, να μιλήσουμε για την αγροτική παραγωγή, τη βιομηχανία, την καινοτομία. Και το πρόγραμμά μας να έχει μήνυμα, κεντρικό άξονα -τον άνθρωπο- και ιδεολογία.

Διότι σήμερα αν κερδίζει η Δεξιά παντού, με ρωγμές μεν, αλλά να το παραδεχτούμε για να το αντιμετωπίσουμε, κερδίζει, είναι γιατί εμφανίζει ένα ριζοσπαστικό ιδεολογικό πρόσωπο. Λέει πράγματα αδιανόητα πριν μερικά χρόνια, και τα λέει με επιθετικότητα: Ατομισμός, κατάργηση κοινωνικού κράτους, ιδιωτική πρωτοβουλία, κέρδος, αγορά, παντού. Και σε αυτά χρειάζεται ο δικός μας αντίλογος, το δικό μας πρόγραμμα: Παραγωγή, εργασία, δικαιοσύνη, κοινωνικά δικαιώματα, καινοτομία, στήριξη του αδύναμου.

Και βέβαια στο Πρόγραμμα να προσθέσουμε την εξωτερική πολιτική. Δεν είμαστε ένα νησί στη μέση του Ατλαντικού. Είμαστε σε μια χώρα που περιοχή αντιπαραθέσεων, πολέμων, ανισοτήτων, φτώχειας και προσφυγιάς. Απέναντι σε αυτά, να πιάσουμε ξανά το νήμα της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Κι αυτό κατά τη γνώμη μου σημαίνει πρώτα από όλα μια διαφορετική θεώρηση στο θέμα των Ελληνοτουρκικών. Κι όχι μόνο αυτών: Ο Μητσοτάκης πήγε πριν 15 μέρες στο Ισραήλ, μια χώρα που είναι αιχμή του δόρατος της ιμπεριαλιστικής αμερικανικής πολιτικής στη «γειτονιά» μας. Μεθαύριο θα ανακοινωθεί η προσάρτηση κατεχόμενων εδαφών από το Ισραήλ. Αυτό μπορεί να αποτελέσει σπίθα πολέμου και προανάκρουσμα του τι μπορεί να συμβεί στην Κύπρο. Εμείς τι κάνουμε; Μένουμε δέσμιοι μιας πολιτικής που μας είχε προσδέσει στο Ισραήλ; Ασφαλώς οφείλουμε να έχουμε σχέσεις, με κάθε χώρα. Άλλο αυτό και άλλο να μην βλέπουμε τίνος τα συμφέροντα στην περιοχή εξυπηρετεί και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για τη χώρα μας και για την ειρήνη.

Κεντρώα συναίνεση;

Είναι προφανές ότι θέλουμε το κόμμα μας να φυτρώνει στο έδαφος της Αριστεράς. Η κεντρώα συναίνεση έχει καταρρεύσει σε όλο τον κόσμο, δεν θα διασωθεί στην Ελλάδα. Ούτε βέβαια θα γίνουμε κόμμα – αποτύπωμα δημοσκοπήσεων. Αλλά ένα κόμμα που απευθύνεται με απόψεις στον κόσμο της εργασίας και της διανόησης, διαμορφώνει συνειδήσεις και μετασχηματίζει την κοινωνία, στη βάση αρχών και αξιών.

Είναι προφανές ότι ο Μητσοτάκης πολιτικά αντέχει. Αλλά να δούμε πέρα από αυτό: οικοδομεί επίσης ένα καθεστώς. Δεν είναι κυβέρνηση που θα φύγει επειδή θα χάσει τις εκλογές -και όλα καλά. Γιατί ακόμα και να φύγει η Δεξιά αφήνει στους αρμούς της εξουσίας το αποτύπωμά της, όλο και πιο ισχυρό. Για να αντιμετωπιστεί αυτό χρειάζεται η Αριστερά, το κόμμα μας, να έχει πρόγραμμα, ιδεολογικό μήνυμα και ηθική και πολιτική ακεραιότητα.

Πολλά πράγματα μας ταπείνωσαν. Να συμφωνήσουμε ότι η Αριστερά για το ηθικό της πλεονέκτημα δίνει καθημερινά εξετάσεις. Ως Κεντρική Επιτροπή έχουμε κάνει αυτοκριτική στο μοντέλο διακυβέρνησης του 2015-2019. Υπήρξαν στη διάρκειά της πολλά θετικά για το λαό, υπήρξαν και αρνητικά, σε ορισμένα ζητήματα. Και τέτοια ζητήματα τα ζούμε αυτές τις μέρες.

Η κρίση που έχουμε μπροστά μας δημιουργεί μια μεγάλη κοινωνική και πολιτική πόλωση. Ποια μορφή θα προσλάβει όμως, δεν είναι δεδομένο. Τώρα δεν επαναλαμβάνεται μηχανιστικά το 2015, όπως δεν επαναλαμβάνεται ούτε το 1989. Ο αγώνας μπροστά μας είναι αγώνας αντοχής και όχι ταχύτητας.