Newsroom Team Και το όνομα αυτού «Δίμορφος». Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης τέλεσε …βαφτίσια. Τον τιμητικό ρόλο του αναδόχου ανέλαβε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Κλεομένης Τσιγάνης, με την έγκριση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης, επιλέγοντας το όνομα «Δίμορφος» για τον αστεροειδή- στόχο της πρώτης αποστολής πλανητικής άμυνας, στην οποία συμμετέχει και το ΑΠΘ.
Ο δορυφόρος του παραγήινου αστεροειδούς «Δίδυμος» αποτελεί τον στόχο της πρώτης ιστορικά διαστημικής αποστολής πλανητικής άμυνας. Τον Ιούλιο του 2021 η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) θα εκτοξεύσει το 600 κιλών σκάφος DART (Double Asteroid Redirection Test) με προορισμό το ζεύγος Δίδυμου- Δίμορφου, προκειμένου έναν χρόνο αργότερα, το 2022, να συγκρουστεί με τον Δίμορφο, με ταχύτητα περίπου 25.000 χλμ./ώρα! Έτσι, με το πείραμα αυτό θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά στην πράξη η εκτροπή από την τροχιά του ενός δυνητικά επικίνδυνου για τη Γη αστεροειδούς. Η επίσημη ονομασία του δορυφόρου του παραγήινου αστεροειδούς «Δίδυμος» και η ανακοίνωση του ονόματος έγινε στις 23 Ιουνίου 2020, με ταυτόχρονα δελτία τύπου από την IAU, τη NASA και την ESA.
Το σύστημα Δίδυμος- Δίμορφος δεν αποτελεί πραγματικό κίνδυνο για τη Γη, αλλά θα διέλθει σε αρκετά κοντινή απόσταση από τον πλανήτη μας το 2022, έτσι ώστε το πείραμα να καταστεί εφικτό. Η ύπαρξη δορυφόρου στο σύστημα (Δίμορφος) καθιστά τον στόχο ιδανικό, καθώς η μεταβολή που θα υποστεί η τροχιά του Διμόρφου γύρω από τον Δίδυμο, λόγω της πρόσκρουσης του DART, θα είναι παρατηρήσιμη από μεγάλα επίγεια τηλεσκόπια. Την αποστολή DART στον Δίμορφο θα ακολουθήσει το 2024 η αποστολή Hera (Ήρα) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που θα μελετήσει λεπτομερώς τα αποτελέσματα της σύγκρουσης τόσο μορφολογικά όσο και κινητικά. Η συνεργατική αυτή αποστολή των NASA και ESA είναι γνωστή και ως «AIDA» (Asteroid Impact and Deflection Assessment).
«Το όνομα Δίμορφος μαρτυρά τις μορφολογικές μεταβολές που θα υποστεί ο στόχος μας με την πρόσκρουση του DART», δήλωσε ο κ. Τσιγάνης για την επιλογή του ονόματος, εξηγώντας ότι «ο Δίμορφος θα γίνει το πρώτο ουράνιο σώμα στην ιστορία που θα είναι γνωστό στον άνθρωπο με δύο διαφορετικές μορφές: αυτή που θα αντικρίσει η αποστολή DART, πριν από την πρόσκρουσή της σε αυτό, και η μεταγενέστερη, την οποία θα “δει” η Hera, μερικά χρόνια αργότερα».
Ο Δίδυμος ανακαλύφθηκε το 1996, αλλά ο δορυφόρος του -που μέχρι πρότινος δεν είχε επίσημη ονομασία- ανακαλύφθηκε το 2003. Μετά την έγκριση των αποστολών DART (2016) και Hera (2019), αποφασίστηκε ότι ο πρώτος ιστορικά στόχος μιας αποστολής πλανητικής άμυνας δικαιούται να έχει δικό του όνομα. Οι επιστημονικά υπεύθυνοι των δύο αποστολών συγκέντρωσαν προτάσεις από την επιστημονική κοινότητα, τις οποίες προώθησαν στους ερευνητές που είχαν ανακαλύψει το σύστημα των δύο σωμάτων. Οι ερευνητές επέλεξαν την καλύτερη, κατά τη γνώμη τους, ονομασία για τον δορυφόρο, την οποία και πρότειναν στη Διεθνή Αστρονομική Ένωση.
Ο κ. Τσιγάνης είναι μέλος της Ερευνητικής Ομάδας των δύο αποστολών (DART και Hera) και Πρόεδρος της κοινής Ομάδας Εργασίας της AIDA για τη δυναμική συμπεριφορά του Διδύμου. Από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο στην Ερευνητική Ομάδα των δύο αποστολών συμμετέχουν ακόμη ο Καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Γεώργιος Βουγιατζής, και ο Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Ιωάννης Γκόλιας.