Newsroom Team Η 20η Ιουλίου του 1969 είναι ημερομηνία ορόσημο για την ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς για πρώτη φορά ανθρώπινο ον πάτησε το πόδι του σε άλλο πλανήτη και συγκεκριμένα στη Σελήνη.
Η 20η Ιουλίου 1969 είναι ημερομηνία ορόσημο για την ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς για πρώτη φορά ανθρώπινο ον πάτησε το πόδι του σε άλλο πλανήτη και συγκεκριμένα στη Σελήνη. Ήταν δύο από τα μέλη της αμερικανικής διαστημικής αποστολής «Απόλλων 11», οι αστροναύτες Νιλ Άρμστρονγκ και Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν.
Υπάρχουν, βεβαίως, και αυτοί που αντιλέγουν, ισχυριζόμενοι ότι αποστολή ανθρώπου στη Σελήνη δεν έγινε ποτέ και ότι όλα ήταν μια καλοστημένη χολιγουντιανή παράσταση, προκειμένου να αναστηλωθεί το πεσμένο γόητρο της NASA, που είχε τρωθεί από τις διαστημικές επιτυχίες των Σοβιετικών. Οι θεωρίες αυτές βασίζονται σε κάποιες ενδείξεις, αλλά εξακολουθούν να παραμένουν σε επίπεδο συνωμοσιολογίας, είδος που ανθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με το Sansimera, το διαστημικό πρόγραμμα «Απόλλων» της NASA ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1967 με στόχο την αποστολή ανθρώπου στη Σελήνη έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, όπως είχε προϊδεάσει τον κόσμο ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κένεντι. Στις 16 Ιουλίου 1969 όλα ήταν έτοιμα για το μεγάλο κατόρθωμα. Στο ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλώριντας είχε συγκεντρωθεί πάνω από 1.000.000 κόσμου για να παρακολουθήσει την εκτόξευση, ενώ σε 700.000.000 υπολογίζονται όσοι «καρφώθηκαν» μπροστά στους δέκτες των τηλεοράσεων. Η αγωνία είχε φθάσει στο κατακόρυφο.
Ο πύραυλος – φορέας «Κρόνος 5» μετέφερε το διαστημόπλοιο «Κολούμπια» και τη σεληνάκατο «Αετός». Το πλήρωμα της διαστημικής αποστολής ήταν τριμελές και αποτελείτο από τους αστροναύτες Νηλ Άρμστρονγκ (αρχηγός της αποστολής), Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν (κυβερνήτης της σεληνακάτου) και Μάικλ Κόλινς (κυβερνήτης του διαστημοπλοίου). Και οι τρεις τους ήταν 39 ετών, έμπειροι πιλότοι μαχητικών αεροσκαφών και δοκιμασμένοι αστροναύτες.
Η εκτόξευση έγινε στις 17:32 ώρα Ελλάδας. Όλα εξελίχθηκαν ομαλά, σύμφωνα με το πρόγραμμα, έως τις 20 Ιουλίου, όταν άρχισε το δυσκολότερο σκέλος της αποστολής. Η σεληνάκατος θα έπρεπε να αποκολληθεί από το διαστημόπλοιο και να πάρει πορεία προς τη Σελήνη και συγκεκριμένα προς τη Θάλασσα της Ηρεμίας, το μέρος που είχε επιλέξει η NASA για την προσελήνωση. Η διαδικασία ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς και παραλίγο να καταλήξει σε τραγωδία. Κατά τη διάρκεια της πορείας της σεληνακάτου προς τη Σελήνη το αυτόματο σύστημα πλοήγησης υπέστη βλάβη και ο κυβερνήτης Άρμστρονγκ ανέλαβε να πιλοτάρει το σκάφος με το χειροκίνητο σύστημα. Κατόρθωσε να το προσεληνώσει οριακά στις 22:17:30 ώρα Ελλάδας, έχοντας καύσιμα μόνο για 30 δευτερόλεπτα.
Το πλήρωμα του Apollo 11
Λίγες ώρες αργότερα ήλθε η μεγάλη στιγμή. Ο Νιλ Άρμοστρονγκ άνοιξε την πόρτα της σεληνακάτου στις 4:56 ώρα Ελλάδας της 21 Ιουλίου (9:56 της 20ης Ιουλίου ώρα Αμερικής), κατέβηκε τη μικρή σκάλα και πάτησε το πόδι του στη Σελήνη. «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα» είπε στο Κέντρο Ελέγχου του Χιούστον. Ο Όλντριν τον ακολούθησε αναφωνώντας: «Υπέροχη… Υπέροχη Μοναξιά!». Πρώτο τους μέλημα ήταν να συνηθίσουν να περπατούν σαν τα καγκουρό, εξαιτίας της έλλειψης της βαρύτητας.
Στη συνέχεια και για τις επόμενες δυόμιση ώρες στρώθηκαν στη δουλειά: συνέλεξαν υλικό, τράβηξαν φωτογραφίες, κράτησαν σημειώσεις και εγκατέστησαν μηχανήματα για παρατηρήσεις. Τοποθέτησαν την αμερικανική σημαία και μια πλακέτα εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας, που απεικόνιζε τα δύο ημισφαίρια και έγραφε: «Είμαστε άνθρωποι από τον Πλανήτη Γη, οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη. Ήρθαμε με ειρηνικό σκοπό εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας. Ιούλιος 1969 μ.Χ.».
Η αποστολή τους σε αυτό το σημείο είχε λήξει. Οι δύο αστροναύτες επέστρεψαν στη σεληνάκατο με φορτίο 22 κιλών από το υλικό που συνέλεξαν. Ξεκουράστηκαν για επτά ώρες και αφού ξεπέρασαν κάποια μικροπροβλήματα, πυροδότησαν τον «Αετό» για το ταξίδι της επανόδου στο διαστημόπλοιο «Κολούμπια», που κινούταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη με τον αστροναύτη Κόλινς. Η πρόσδεση ήταν επιτυχημένη και οι τρεις αστροναύτες με το «Κολούμπια» ξεκίνησαν το ταξίδι της επιστροφής στη Γη, που διάρκεσε τρεις μέρες.
Στις 18:50:35 ώρα Ελλάδος της 24ης Ιουλίου 1969 ο θαλαμίσκος προσθαλασσώθηκε 210 ναυτικά μίλια νότια της Ατόλης Τζόνσον στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η πρώτη επίσκεψη του ανθρώπου στη Σελήνη είχε αίσιο τέλος. «Ήταν η πιο σημαντική εβδομάδα της παγκόσμιας ιστορίας από την εποχή της Δημιουργίας» δήλωσε συνεπαρμένος ο Πρόεδρος Νίξον.
Οι τρεις αστροναύτες περισυνελέγησαν από το πολεμικό πλοίο «Χόρνετ» και τέθηκαν αμέσως υπό αυστηρή καραντίνα. Πήραν εξιτήριο στις 13 Αυγούστου κι έγιναν δεκτοί με τιμές από τον Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον και από τον συμπατριώτη μας Αντιπρόεδρο Σπύρο Άγκνιου. Την ίδια μέρα έγιναν παρελάσεις προς τιμήν τους σε Νέα Υόρκη, Σικάγο και Λος Άντζελες.
Το πρόγραμμα «Απόλλων» συνεχίστηκε έως το 1972 με πέντε επιτυχημένες αποστολές στη Σελήνη (Απόλλων 12, 14, 15, 16, 17) και μία αποτυχημένη (Απόλλων 13).
Στις 20 Ιουλίου 1969 ο κόσμος στήθηκε μπροστά στις τηλεοράσεις για να παρακολουθήσει τον 38χρονο Αμερικανό αστροναύτη Νιλ Ο. Άρμστρονγκ να κάνει το πρώτο βήμα της ανθρωπότητας στη Σελήνη. Τα λόγια του Νιλ καθώς πατούσε για πρώτη φορά στο φεγγάρι έγιναν ίσως η πιο γνωστή φράση στην ανθρώπινη ιστορία. Στη μοναδική επίσημη βιογραφία του, στην οποία βασίζεται και η ταινία Πρώτος Άνθρωπος, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ροπή σε μετάφραση Μαριάννας Τσάτσου, επιχειρείται μια διεισδυτική εξερεύνηση της πολυσύνθετης ζωής του απόλυτου Αμερικανού ήρωα —από ένα αγόρι που ονειρευόταν ότι πετάει, σε πιλότο της Ναυτικής Αεροπορίας στον πόλεμο της Κορέας έως και τις πτήσεις του ως πρωτοπόρου αστροναύτη στο διάστημα καθώς και τα ευτράπελα, τις τραγωδίες και τις περιπέτειες της προσωπικής του ζωής μετά την επιστροφή του στη Γη.
… «Όπως και αν αναλύσει κανείς τον ήσυχο και ταπεινό τρόπο που έζησε τη ζωή του μετά το Apollo 11, αλλά και την επιλογή του ν’ αποφεύγει τη δημόσια προβολή και τα ΜΜΕ όλα τα επόμενα χρόνια, αποδεικνύεται ότι ο Νιλ διέθετε ιδιαίτερη ευαισθησία ως πυρήνα του χαρακτήρα του: ήταν λες και είχε προβλέψει πως αυτό που είχε βοηθήσει τη χώρα του να επιτύχει εκείνο το καλοκαίρι του 1969 –την επική προσεδάφιση των πρώτων ανθρώπων στη Σελήνη και την ασφαλή επιστροφή τους στη Γη– θα καταστρεφόταν ολοσχερώς από τη μαζική εμπορευματοποίηση του σύγχρονου κόσμου, τις ανούσιες ερωτήσεις και τις επιφανειακές συζητήσεις. Σ’ ένα βαθύτερο, προσωπικό επίπεδο, ο Νιλ αντιλήφθηκε και εκτίμησε όχι μόνο τη δόξα που επεφύλασσε για εκείνον η από κοινού με τον Μπαζ προσσελήνωση, όσο ο Μάικ Κόλινς αιωρούνταν από πάνω τους, αλλά και τη σημασία που είχε αυτή η στιγμή για ολόκληρο τον κόσμο, για όλους εμάς», λέει ο συγγραφέας της βιογραφίας Τζέιμς Ρ. Χάνσεν.
«Όλοι ρωτάνε πώς είναι να είμαι παντρεμένη μ’ έναν αστροναύτη, αλλά η σωστή ερώτηση είναι πώς είναι να είμαι η σύζυγος του Νιλ Άρμστρονγκ. Παντρεύτηκα τον Νιλ και εκείνος τυχαίνει να είναι αστροναύτης. Για εμένα, τα παιδιά μας, τους συγγενείς και τους φίλους μας θα είναι πάντοτε ο Νιλ Άρμστρονγκ, ο σύζυγος και πατέρας δύο παιδιών, που έχει τα ίδια προβλήματα με όλους σε ό,τι αφορά την καθημερινότητα, το σπίτι, την οικογένεια», ανέφερε η Τζάνετ στις συνεντεύξεις που έδωσε στο περιοδικό Life μεταξύ των ετών 1966 έως 1969.
Η Τζάνετ και ο Νιλ πάσχιζαν να κρατούν προσγειωμένα τα δυο παιδιά τους: «Δεν θέλει κανείς μας να έχει παιδιά που θα περιφέρονται και θα κοκορεύονται με κάθε ευκαιρία ότι είναι παιδιά αστροναύτη. Γι’ αυτό προσπαθούμε να τηρούμε μια τυπική καθημερινότητα. Θεωρούμε πολύ σημαντικό να μην χαίρουν προνομιακής αντιμετώπισης από τους συμμαθητές τους. Θέλουμε να έχουν μια συνηθισμένη και κανονική ζωή. Τα παιδιά είναι παιδιά και θέλουμε να ζουν ως παιδιά, παρόλο που το εν λόγω πρόγραμμα έχει μεγάλο αντίκτυπο και σ’ αυτά. Όταν τα παιδιά σου κάνουν μια δημόσια εμφάνιση, πρέπει να μάθουν να φέρονται αξιοπρεπώς».
Το μότο της Τζάνετ ήταν το εξής: «Αυτό που μετράει είναι το παρόν. Η ζωή μας αλλάζει συνεχώς. Είναι πολύ δύσκολο να οργανώσεις ή να σχεδιάσεις οτιδήποτε μακροπρόθεσμο. Έχω έναν σύζυγο, το πρόγραμμα του οποίου αλλάζει συνεχώς, μέρα με τη μέρα, μέχρι και λεπτό με το λεπτό κάποιες φορές. Δεν ξέρω πότε θα έρθει ή θα φύγει, ειδικά σε περιόδους που συμμετέχει ως πλήρωμα σε κάποια αποστολή».
Η πίεση ήταν πολύ μεγάλη για όλες τις συζύγους των αστροναυτών. Η καθεμιά τους επωμιζόταν μεγάλο φορτίο, αφού έπρεπε να εμφανίζονται δημόσια και να αντιμετωπίζονται ως η κυρία Αστροναύτη ή η Μητέρα της Αμερικής. Γνώριζαν πολύ καλά τι ανέμεναν από εκείνες η NASA και ο Λευκός Οίκος. Για μια σύζυγο αστροναύτη, οι στιλιστικές επιλογές ήταν θέμα πολύ πιο περίπλοκο από τις τάσεις της μόδας και το προσωπικό τους γούστο. Έπρεπε να εκπέμπουν την εικόνα της ηθικής και αγίας συζύγου, την εικόνα που άρμοζε στο αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα και σε ολόκληρη τη χώρα.
«Οι ζωές μας είχαν αφιερωθεί σ’ έναν στόχο, να επιτευχθεί η προσσελήνωση έως τα τέλη του 1969. Ο στόχος αυτός απαιτούσε θυσίες απ’ όλους μας. Δεν ήταν μόνο οι ζωές των οικογενειών των αστροναυτών που είχαν μπει σε αναμονή, αλλά χιλιάδων ακόμα οικογενειών».
Η Τζάνετ δεν συμμετείχε ποτέ ενεργά στις συγκεντρώσεις των συζύγων, προτιμούσε τη μοναξιά, όπως και ο Νιλ. Τα επόμενα χρόνια, ο αγώνας της Τζάνετ για αναζήτηση της προσωπικής της ταυτότητας θα γινόταν πιο έντονος, αφού δεν θα ήταν πλέον μία από τις συζύγους των αστροναυτών, αλλά θα έφερε επιπλέον ευθύνες όντας η σύζυγος του πρώτου ανθρώπου που πάτησε στη Σελήνη».