ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ «Τι ψηφίσατε ρε;». Εμβληματική φράση για τους εκάστοτε ηττημένους των εκλογών κάθε εποχής. Ακουγόταν όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση. Ακούγεται κατά κόρον και σήμερα στα social media με κάθε αφορμή, κάθε παραπάτημα, κάθε δήλωση κυβερνητικών στελεχών και κυρίως του ίδιου του πρωθυπουργού. Φράση που εγκαλεί και ενοχοποιεί τους ψηφοφόρους του αντίπαλου κόμματος για την επιλογή τους στην κάλπη και για τις μετέπειτα επιλογές της κυβέρνησης.
Του Αντρέα Παναγόπουλου
Πέρα από αντιδημοκρατικό, το (ρητορικό) ερώτημα «τι ψηφίσατε ρε;» είναι και εξόχως ανιστόρητο σε σχέση με την παρούσα συγκυρία όπως αυτή διαμορφώθηκε με τις εκλογές του Ιουλίου του 2019. Κι αυτό διότι αυτός που ρωτάει υπονοεί ότι ένα μεγάλο ποσοστό εκείνων που είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ το 2015 μετατοπίστηκε χωρίς δεύτερη σκέψη προς τη Νέα Δημοκρατία ή έστω, ότι ένα μεγάλο ποσοστό ψηφοφόρων αμφιταλαντεύτηκε ανάμεσα στο ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ και τελικά επέλεξε τη δεύτερη ή τίποτα. Όμως ούτε το πρώτο ούτε το δεύτερο συνέβη, τουλάχιστον σε ποσοστό ικανό να κρίνει την εκλογική αναμέτρηση. Χθεσινή ή μελλοντική.
Για του λόγου το αληθές, παραθέτω ορισμένα εκλογικά στοιχεία:
- Ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 είχε πάρει 1.926.526 ψήφους και ποσοστό 35,46% έναντι 2.245.978 ψήφων και ποσοστού 36,34% στις προηγούμενες εκλογές, τον Ιανουάριο του ίδιου έτους. Εχασε δηλαδή 319.452 ψήφους, πράγμα που ως ποσοστό έφτασε το 0,88% λόγω μεγαλύτερης αποχής. Ψήφοι που ουδέποτε επέστρεψαν στον ΣΥΡΙΖΑ… Το τι έγιναν είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα…
- Αντίστοιχα, ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 έλαβε 1.781.057 ψήφους και ποσοστό 31,53% (χάνοντας 3,93% και 145.469 ψήφους από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015)
Πάμε τώρα στην Νέα Δημοκρατία:
- Ο Βσγγέλης Μεϊμαράκης στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 είχε πάρει 1.526.400 ψήφους και ποσοστό 28,09% έναντι 1.718.694 ψήφων και ποσοστού 27,81% που είχε πάρει ο Αντώνης Σαμαράς, στις προηγούμενες εκλογές, τον Ιανουάριο του ίδιου έτους. Εχασε δηλαδή 192.294 ψήφους αλλά είχε μικρή άνοδο 0,28% πάλι λόγω της αποχής.
- Αντίστοιχα, η ΝΔ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 έλαβε 2.251.618 ψήφους και ποσοστό 39,85% κερδίζοντας 11,76% και 725.218 ψήφους από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Πράγμα που σημαίνει ότι πήρε σχεδόν 600.000 ψήφους από όσους έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι οι 145.469 ψήφοι που έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ πήγαν προς τη Νέα Δημοκρατία; Όχι! Σύμφωνα με τα exit polls της εποχής υπολογίζεται ότι μόλις ένα 11% των χαμένων ψήφων του ΣΥΡΙΖΑ πήγαν προς τη Νέα Δημοκρατία. Δηλαδή 16.000 ψήφοι, βαριά-βαριά και χωρίς να υπολογίσει κανείς εκείνους τους ελάχιστους που είχαν ψηφίσει ΝΔ τον Σεπτέμβριο του 2015 και το 2019 ψήφισαν… ΣΥΡΙΖΑ!
Η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν λειτουργούν ως «συγκοινωνούντα δοχεία» όπως συμβαίνει στον παραδοσιακό δικομματισμό και όπως λίγο πολύ το ζήσαμε τις δεκαετίες ’80 και 90 με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Αρα και εντελώς άτοπο να επιχειρεί το ένα κόμμα να «κλέψει» ψηφοφόρους από το άλλο.
Αυτό γίνεται φανερό κι από ένα επιπλέον στοιχείο που προκύπτει από μία απλή σύγκριση του Δημοψηφίσματος του 2015 με τις εκλογές του 2019 όπου θα δούμε το εξής αξιοπρόσεχτο και στο οποίο δεν έχει δοθεί η αρμόζουσα (στρατηγικά) σημασία:
Η Νέα Δημοκρατία έλαβε τον Ιούλιο του 2019 μόλις 6.081 περισσότερες ψήφους σε σχέση με εκείνες που είχε λάβει το «ΝΑΙ» στο Δημοψήφισμα του 2015 (2.245.537 και 38,69%). Πράγμα που σημαίνει ότι το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο ταυτίζεται πλέον με το κίνημα «Μένουμε Ευρώπη» του 2015. Δηλαδή τα ποσοστά που είχε τότε η Νέα Δημοκρατία συν το σύνολο της δύναμης του «Ποταμιού», μέρος των ψήφων του ΚΙΝΑΛ αλλά και των ΑΝΕΛ, ενισχυμένα κι από ένα ποσοστό των ψήφων της Χρυσής Αυγής…
Άτοπο λοιπόν το ερώτημα (έστω και ρητορικό) «Τι ψηφίσατε ρε;» αφού η απάντηση είναι μάλλον απλή: Ο,τι ψηφίζουν από το 2015 (αν όχι και από το 2012) και ο,τι είναι πιθανόν να ψηφίσουν ξανά στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση…
Μία πιο σωστή ερώτηση θα ήταν: «Γιατί ΔΕΝ ψηφίσατε ρε;». Ερώτηση που θα πρέπει να απευθυνθεί σε όσους εδώ και τρεις αναμετρήσεις απέχουν από τις εκλογές.
Ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ, αν θέλει να χαράξει μία στρατηγική για το μέλλον, θα πρέπει να αναζητήσει τις 500.000 ψήφους που «χάθηκαν» από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Ιούλιο του 2019 διότι ένιωσαν «προδομένοι από την Πρώτη φορά Αριστερά» αλλά και να δει τι συμβαίνει σε μία ακόμη ευρύτερη δεξαμενή περίπου 3.500.000 πολιτών που απείχαν στις τελευταίες εκλογές και δεν εκφράζονται πολιτικά ούτε από τη ΝΔ ούτε από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά ούτε και από μικρότερα κόμματα.
Γι’ αυτούς όμως σε επόμενο σημείωμα…