Πάνω από 60 κρατούμενοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια εξεγέρσεων που ξέσπασαν χθες Τρίτη σε τρία σωφρονιστικά καταστήματα στον Ισημερινό με οξύ πρόβλημα υπερπληθυσμού εγκλείστων, επεισόδια που οι αρχές στο Κίτο απέδωσαν σε συγκρούσεις ανάμεσα σε συμμορίες, ειδικά διακινητών ναρκωτικών.
Η χώρα είναι αντιμέτωπη με κρίση άνευ προηγουμένου στο σωφρονιστικό της σύστημα: σκοτώθηκαν τουλάχιστον 62 φυλακισμένοι, 33 στην Κουένκα (νότια), 21 στη Γουαγιακίλ (νοτιοδυτικά) και 8 στη Λατακούνγκα (νότια), διευκρίνισε ο Εδμούνδο Μονκάγιο, διευθυντής της υπηρεσίας φυλακών (SNAI).
Δεν έκανε λόγο για θανάτους στις τάξεις των μελών των υπηρεσιών επιβολής της τάξης. Είπε πως «αστυνομικοί τραυματίστηκαν», χωρίς όμως να διευκρινίσει τον αριθμό τους.
Έξω από τη φυλακή της Γουαγιακίλ, περίπου 40 απελπισμένες γυναίκες εκλιπαρούσαν να τους πουν αν οι δικοί τους είναι καλά.
Η Ντανιέλα Σόρια, 29 ετών, είπε ότι έλαβε κλήση για βοήθεια από τον σύζυγό της, τον Ρικάρδο, που εκτίει ποινή τριών ετών φυλάκισης για διακίνηση ναρκωτικών. «Θα με σκοτώσουν! Βγάλε με από ’δω! Πες τους να με μεταφέρουν σε άλλη πτέρυγα», ανέφερε ο άνδρας στο ηχητικό μήνυμα που άφησε στο κινητό της γυναίκας του και άκουσε δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου.
«Θέλουμε να μας δώσουν κατάλογο των νεκρών. Ξέρουμε ότι τα προβλήματα συνεχίζονται διότι όλοι (οι κρατούμενοι) έχουν τηλέφωνο κι ο σύζυγός μου δεν μου έχει τηλεφωνήσει», είπε η νεαρή μητέρα.
Η εισαγγελία εκτίμησε ότι τα πολυαίμακτα επεισόδια οφείλονταν σε «συγκρούσεις μεταξύ συμμοριών κακοποιών».
Ο πρόεδρος Λενίν Μορένο από την πλευρά του έκανε λόγο για ταυτόχρονη δράση «εγκληματικών οργανώσεων», διαβεβαιώνοντας μέσω Twitter ότι οι δυνάμεις επιβολής της τάξης «δρουν για να ανακτήσουν τον έλεγχο των φυλακών».
Πόλεμοι συμμοριών
Καθώς έπεφτε η νύχτα, η αστυνομία και οι φρουροί κατάφεραν να αποκαταστήσουν την τάξη, ανέφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγή προσκείμενη στη SNAI. Γύρω από τις φυλακές αναπτύχθηκαν εξάλλου μονάδες του στρατού.
Η κυβέρνηση προχώρησε στη δημιουργία κλιμακίου αντιμετώπισης της κρίσης, την ώρα που παράλληλα είναι αντιμέτωπη με μαζικές κινητοποιήσεις αυτοχθόνων, που απαιτούν να υπάρξει ανακαταμέτρηση των ψήφων στις προεδρικές εκλογές, καθώς καταγγέλλουν πως ο υποψήφιός τους, ο Γιάκου Πέρες, αποκλείστηκε από τον δεύτερο γύρο της διαδικασίας (11η Απριλίου) με νοθεία.
Σύμφωνα με τον διευθυντή της υπηρεσίας φυλακών, τα βίαια επεισόδια στα σωφρονιστικά καταστήματα οφείλονται σε πολέμους μεταξύ συμμοριών που χρηματοδοτούνται από τη διακίνηση ναρκωτικών, τα ηγετικά μέλη των οποίων διευθύνουν τη δράση τους συχνά μέσα από τις φυλακές.
Ο κ. Μονκάγιο εκτίμησε ότι οι χθεσινές ταραχές αποτελούσαν «ένδειξη αντίστασης και απόρριψης από πλευράς των φυλακισμένων» των αυξημένων ελέγχων, όπως μια έρευνα που έγινε την προηγουμένη στα κελιά της φυλακής στη Γουαγιακίλ.
Κατασχέθηκαν δύο πυροβόλα όπλα που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για να εξοντωθούν αρχηγοί μιας συμμορίας και οι εχθροί τους προφανώς διέταξαν να «δολοφονηθούν φυλακισμένοι αλλού», πρόσθεσε.
«Εκεί μέσα είναι αγορά. Υπάρχουν τα πάντα: ναρκωτικά, όπλα (…). Όλα πουλιούνται», τόνισε από την πλευρά της η Ντανιέλα Σόρια.
Η SNAI παραδέχεται την έλλειψη επαρκούς αριθμού φρουρών, που «περιπλέκει την άμεση αντίδραση» σε περιπτώσεις εξεγέρσεων.
Πριν από τα χθεσινά γεγονότα, τρεις κρατούμενοι είχαν ήδη σκοτωθεί φέτος σε επεισόδια, σύμφωνα με την αστυνομία.
Στα περίπου 60 σωφρονιστικά ιδρύματα του Ισημερινού ο αριθμός των εγκλείστων ανέρχεται σε περίπου 38.000 ανθρώπους, παρότι η ονομαστική τους χωρητικότητα δεν ξεπερνά τις 29.000 θέσεις, με άλλα λόγια ο υπερπληθυσμός των κρατουμένων βρίσκεται περί το 30%, ενώ οι φρουροί δεν ξεπερνούν τους 1.500.
Τον Δεκέμβριο του 2020, εξεγέρσεις σε διαφορετικές φυλακές, που είχαν αποδοθεί και τότε σε διενέξεις μεταξύ συμμοριών, είχαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 11 και να τραυματιστούν άλλοι 7 έγκλειστοι.
Στις φυλακές είχε εξάλλου επιβληθεί πέρυσι από τον πρόεδρο Μορένο κατάσταση εξαίρεσης διάρκειας 90 ημερών, που ολοκληρώθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου. Σκοπός ήταν να ελεγχθεί η δράση των «μαφιών» και να μειωθεί η βία, που είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 51 φυλακισμένοι την περασμένη χρονιά.
Για να μειωθεί ο υπερπληθυσμός εγκλείστων στις φυλακές εν μέσω της πανδημίας του νέου κορονοϊού – που πλήττει με σφοδρότητα τη χώρα – οι αρχές εφάρμοσαν πέρυσι μέτρα όπως οι εναλλακτικές ποινές, οι αναστολές κ.ά., με αποτέλεσμα να μειωθεί ο πλεονάζων αριθμός κρατουμένων από το 42% στο 30%.