Βαριές διπλωματικές κουβέντες ακούστηκαν στην συνέντευξη τύπου που έγινε μετά τις συναντήσεις του Νίκου Δένδια με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Μ. Τσαβούσογλου. Αν και η εκκίνηση έγινε με αναφορές σε θετική ατζέντα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ αντέδρασε στις δηλώσεις του Νίκου Δένδια με αποτέλεσμα να ακολουθήσει ένα σερί ερωτήσεων και απαντήσεων.
Οι κοινές δηλώσεις εξελίχθηκαν ως εξής:
Ικανοποίηση για τη συνάντηση με τον Νίκο Δένδια εξέφρασε ο Μ. Τσαβούσογλου. Τα προβλήματα μεταξύ μας μπορούν να επιλυθούν με διάλογο, τόνισε και παραδέχτηκε ότι υπάρχει διαφορά στο θέμα του Αιγαίου. Είναι σημαντική η επανέναρξη της διαδικασίας του διαλόγου. Ο Ταγίπ Ερντογάν προτείνει σύνοδο για το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου, σημείωσε και υπενθύμισε την πενταμερή συνάντηση που θα γίνει για το Κυπριακό. Τόνισε ότι όλοι πρέπει να προσέλθουν με επικοδομητική διάθεση και να σκεφτόμαστε με ανοικτό τρόπο.
Ο υπουργός της Τουρκίας μίλησε για την ανάγκη να διευρυνθούν οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις και έκανε λόγο για ένα «οδικό χάρτη» προς αυτή την κατεύθυνση. Αναφέρθηκε στην ανάγκη να επαναλειτουργήσουν οι διασυνοριακές διαβάσεις και δήλωσε ότι πρέπει να γίνει κάθε τι δυνατό σε ότι αφορά στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, αναφέροντας μεταξύ άλλων το PKK.
Για την παράνομη μετανάστευση δήλωσε ότι η μεταξύ μας συνεργασία πρέπει να γίνει με αντίληψη συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού. Μια θετική προσέγγιση στο θέμα θα βοηθήσει και τους δυο.
Αναφορά έκανε στο θέμα των μειονοτήτων και την «τουρκική μειονότητα που ζει στη Θράκη». Για την ελληνική μειονότητα στην Τουρκία υποστήριξε ότι υιοθετήθηκαν «βέλτιστες πρακτικές» και υπήρξε διάλογος με τα μέλη της μειονότητας.
Εκανε λόγο για διάλογο άνευ όρων και προϋποθέσεων. Σε ότι αφορά τη διευθέτηση των διαφορών είπε πως η Τουρκία θεωρεί πως πρέπει να συνεχιστεί ο διάλογος που ξεκίνησε σήμερα.
Δένδιας: Ανοικτές και ειλικρινείς οι συζητήσεις
Από την πλευρά του, ο Νίκος Δένδιας ευχαρίστησε τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Τούρκο ΥΠΕΞ που χαρακτήρισε «φίλο από τα παλιά» (γνωρίζονται από το 2003). Μετέφερε τις ευχές του Κ. Μητσοτάκη για την έναρξη του Ραμαζανιού καθώς η Ελλάδα αποδίδει σημασία στις θρησκευτικές ελευθερίες.
Σε ότι αφορά τις συνομιλίες τις χαρακτήρισε «ανοικτές και ειλικρινείς». Συζητήσαμε ότι δημιουργεί συγκλίσεις και ότι δημιουργεί τριβές. Μέλημα η ειρηνική συνύπαρξη βάση των διεθνών κανόνων.
Χαιρετίζω την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών και των πολιτικών διαβουλεύσεων καθώς και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα ακολουθήσει. Υπάρχει περιθώριο για ανάπτυξη των σχέσεων, ειδικά στο εμπόριο, τόνισε. Υποβάλλαμε προτάσεις για να αναβιώσουν πρωτοβουλίες που αναλήφθησαν τις περασμένες δυο δεκαετίες και δεν έχουν προχωρήσει. Συμφωνήσαμε σε θετική ατζέντα, ώστε να αλλάξουμε το κλίμα στις ελληνοτουρκικές θέσεις.
Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων είναι η αποκλιμάκωση και η αποφυγή δηλώσεων που δυναμιτίζουν το κλίμα. Όπως είπε τους προηγούμενους μήνες οι προκλήσεις είχαν αυξηθεί δραματικά.
Για εμάς υπάρχει στην Ελλάδα «μουσουλμανική μειονότητα», αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους, τόνισε και ζήτησε να μην υπάρχουν προβολές ψευδών ειδήσεων.
Σε ότι αφορά τα περιφερειακά θέματα, ο Νίκος Δένδιας είπε ότι ευελπιστεί να προσέλθουν όλοι στη πενταμερή με «ανοικτό πνεύμα». Η διζωνική-δικοινοτική λύση είναι η μόνη που αποδέχονται όλοι στο εξωτερικό, τόνισε.
Κάλεσε σε αποχή από ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αναφέρθηκε στο θέμα της βίζας, για το οποίο πιέζει την ΕΕ η Τουρκία δήλωσε ότι Ελλάδα το βλέπει θετικά αλλά θα πρέπει να τηρείται το ευρωπαϊκό κεκτημένο που ζητά πλήρη αναγνώριση των δικαιωμάτων των κρατών μελών.
Θύμισε ότι υπάρχει διπλή ατζέντα στην Ευρώπη που προβλέπει κυρώσεις αν υπάρξουν παραβατικές συμπεριφορές αλλά και θετική ατζέντα αν δεν γίνει αυτό.
Ειδική αναφορά έκανε στο casus belli το οποίο είπε δεν συνάδει σε δυο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά και στο μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης, το οποίο δεν συνάδει με το δίκαιο της Θάλασσας. Για το μεταναστευτικό είπε ότι είναι ευρω-τουρκικό ζήτημα καθώς υπάρχει συμφωνία των δυο πλευρών και έκανε αναφορά στην προσπάθεια εργαλειοποίησης του στις αρχές του 2020.
Ελλάδα και Τουρκία είναι προορισμένες να ζουν μαζί. Είναι προς το συμφέρον μας να συνεργαστούμε στη βάση του διεθνούς δικαίου. Αυτή είναι η άποψή μας, κατέληξε. «Δεν αγνοούμε την πραγματικότητα, έχουμε δρόμο, αλλά νομίζω ότι μπορούμε σήμερα να πούμε ότι μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα», κατέληξε και κάλεσε τον Μ. Τσαβούσογλου να επισκεφτεί την Αθήνα και να προετοιμάσουν μια συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν.
Μετά τις παραπάνω δηλώσεις ο Μ. Τσαβούσογλου παρενέβη και είπε ότι ο ίδιος δεν έκανε καμία προκλητική δήλωση, αλλά ο Νίκος Δένδιας έκανε. Η κυπριακή δημοκρατία παραβιάζει δικαιώματα της Τουρκίας στην περιοχή. Το συζητούμε μεταξύ μας αλλά αν το θέτετε στον τύπο πρέπει να σας απαντήσω.
Είπε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να μην δέχεται ότι στην Ελλάδα κάποιοι δηλώνουν «Τούρκοι πολίτες» αυτό είναι μια καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν δηλώνουν τουρκικής καταγωγής δηλώνουν αυτό που αισθάνονται, είπε. Δεν πρέπει να καταπατηθεί το δικαίωμά τους.
Σε ότι αφορά τη Χάγη, δήλωσε ότι είναι ένας δικαστικός μηχανισμός. Το τι λέει η ΕΕ δεν αφορά το δικαστήριο. Σε ότι αφορά το προσφυγικό είπε ότι η Τουρκία δεν θέλει να λέει στον τύπο ότι υπήρξαν «push back». Θέλουμε να εκπέμψουμε θετικό μήνυμα για να μην προσφεύγουμε σε τρίτους για να λύσουμε τα θέματα που μας αφορούν.
Θέλουμε να προχωρήσουμε σε κάθε προσπάθεια αλλά αν εκφράζεται τέτοιες θέσεις είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω.
Ανταπαντώντας ο Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι η ελληνική θέση είναι σαφής. Δεν είναι πρώτη φορά που τα ακούτε και δεν μπορεί να περιμένετε να έρθω στην Αγκυρα και να μην πω αυτά που έγιναν: η Τουρκία έχει παραβιάσει τα δικαιώματα της Ελλάδας, έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Για την μειονότητα είπε ότι «μουσουλμανική» την ορίζει η Συνθήκη της Λωζάνης που έχει υπογράψει η Τουρκία.
Είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε σε μια θετική ατζέντα αλλά δεν θα αποσυρθούμε από τις πάγιες θέσεις μας.
Τσαβούσογλου: Λέτε αυτά που σας συμφέρουν
Αναφέρεστε στη Λωζάνη αλλά δεν μιλάτε για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, απάντησε ο Τούρκος ΥΠΕΞ που υπεραμύνθηκε των κινήσεων της χώρας του στην Ανατολική Μεσόγειο. Μπορούμε να συνεχίσουμε την ένταση, όμως θα πρέπει να ξέρουμε να έχουμε συνείδηση τι κάνουμε. Μπορούμε να συνεχίσουμε τον καυγά ή να κινηθούμε μπροστά.
Δένδιας: Απειλούνται…
Μιλάτε για τον στρατό στα νησιά. Γιατί υπάρχει; γιατί απειλούνται, απάντησε ο Νίκος Δένδιας, σημειώνοντας ότι ελπίζει να μην ματαιωθεί το δείπνο…