Η Ευρώπη προετοιμάζεται για ένα δύσκολο χειμώνα καθώς μια ενεργειακή κρίση, που αποτελεί αποτέλεσμα κινήσεων ετών, αφήνει την ήπειρο να εξαρτάται από τις ιδιοτροπίες του καιρού.
Αντιμέτωπες με το ράλι των τιμών σε φυσικό αέριο και ηλεκτρικό οι χώρες εξαρτώνται από τις ήπιες θερμοκρασίες για να περάσουν τους επόμενους μήνες, γράφει το Bloomberg. Στην Ευρώπη υπάρχει έλλειψη φυσικού αερίου και άνθρακα και αν σταματήσει και ο άνεμος μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με το χειρότερο σενάριο: εκτεταμένα black out που θα αναγκάσουν επιχειρήσεις και εργοστάσια να σταματήσουν τη λειτουργία τους.
Η πρωτοφανής ενεργειακή κρίση, εξηγεί το πρακτορείο, είναι δημιούργημα κινήσεων ετών, με την ήπειρο να εξαρτάται από πηγές ενέργειας που δεν είναι σίγουρες, όπως ο άνεμος και ο ήλιος, ενώ οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα μειώθηκαν. Περιβαλλοντικές πολιτικές οδήγησαν ορισμένες χώρες στο κλείσιμο πυρηνικών εργοστασίων και μείωση των μονάδων που μπορούν να λειτουργήσουν ως «ασφάλεια» σε περιόδους ελλείψεων.
«Μπορεί να γίνει πολύ άσχημο αν δεν δράσουμε γρήγορα ώστε να γεμίσουμε κάθε εκατοστό αποθήκης», δήλωσε ο Marco Alvera, επικεφαλής της ιταλικής Snam.
Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις επιχειρήσεις. Οι κυβερνήσεις ανησυχούν και για το χτύπημα που θα δεχτούν τα νοικοκυριά που βλέπουν το κόστος να ανεβαίνει παντού, από την ενέργεια έως τα τρόφιμα και τις μεταφορές.
Οι τιμές φυσικού αερίου τριπλασιάστηκαν στην Ευρώπη καθώς η Ρωσία, ο κορυφαίος προμηθευτής έχει κόψει τις επιπρόσθετες παραδόσεις που χρειάζονται για να καλυφθούν οι αποθηκευτικοί χώροι μετά τον δύσκολο περσινό χειμώνα. Εναλλακτικές δύσκολα βρίσκονται καθώς τα πεδία στη Βόρεια Θάλασσα βρίσκονται σε περίοδο συντήρησης και στην Ασία αυξάνουν οι παραδόσεις υγροποιημένου αερίου για να καλυφθεί η εκεί ζήτηση.
«Υπάρχει έλλειψη σε αέριο, υπάρχει έλλειψη σε άνθρακα και οι ανανεώσιμες πηγές δεν τα πάνε και τόσο καλά, έτσι είμαστε σε μια τρελή κατάσταση», δηλώνει ο Dale Hazelton της Wood Mackenzie Ltd.
Τα αποθέματα αερίου στην Ευρώπη είναι στα χαμηλότερα επίπεδα της δεκαετίας. Ο επικεφαλής της Gazprom Alexey Miller δηλώνει ότι η Ευρώπη σε ένα μήνα θα μπει στον χειμώνα χωρίς να έχει αναπληρώσει πλήρως τα αποθέματά της.
Η Ευρώπη θα πρέπει να περικόψει τη ζήτηση αν ο χειμώνας είναι βαρύς, υποστηρίζει η Goldman Sachs, προβλέποντας ότι η ήπειρος θα αντιμετωπίσει black out.
Οι ελλείψεις σε φυσικό αέριο, οι οποίες οδήγησαν σε εκτίναξη των τιμών ενέργειας, συρρικνώνουν τα κέρδη ορισμένων από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς ομίλους στην Ευρώπη, όπως αναφέρει σχετικά σε δημοσίευμά του το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg. Και όλος ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων κλονίζει τη νεότευκτη ανάκαμψη στην Ευρώπη. Ο γερμανικός κολοσσός της BASF, ο οποίος σημειωτέον παράγει σε ποσοστό 80% τη δική του ενέργεια, δηλώνει ότι αδυνατεί να αντιμετωπίσει πλήρως τις συνέπειες από τις τιμές-ρεκόρ του ηλεκτρικού ρεύματος. Η Aurubis, η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και ανακύκλωσης χαλκού στη Γηραιά Ηπειρο, ανέφερε ότι το ενεργειακό κόστος ήδη πιέζει την κερδοφορία της και θα εξακολουθήσει να επιβαρύνει τα περιθώρια κερδών έως την εκπνοή του 2021. Στη δε Βρετανία η κατάσταση είναι τόσο άσχημη ούτως ώστε μεγάλη επιχείρηση λιπασμάτων υποχρεώθηκε να κλείσει δύο εργοστάσιά της, ενώ και μια ομόλογή της στη Νορβηγία ανακοίνωσε πως θα μειώσει την παραγωγή της.
Ράλι τιμών
Σε όλες τις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων από τις Ηνωμένες Πολιτείες έως την Ευρώπη και την Ασία παρατηρείται ζωηρό αγοραστικό ενδιαφέρον, ενόσω οι οικονομίες εξέρχονται από την πανδημία και οι άνθρωποι επιστρέφουν στα γραφεία τους. Οι τιμές φυσικού αερίου στη Γηραιά Ηπειρο έχουν υπερτριπλασιαστεί φέτος, ενώ το ηλεκτρικό ρεύμα σχεδόν διπλασιάστηκε λόγω ελλιπών προμηθειών. «Εάν οι λογαριασμοί φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος πρόκειται να ακολουθούν ανοδική πορεία και μόνον, τότε προφανώς θα τρωθούν οι καταναλωτές ως προς τις δαπάνες τους και οι βιομηχανίες ως προς την κατανάλωσή τους», παρατήρησε ο Ογκαν Κόουζ, γενικός διευθυντής της Accenture. Ο δε εκπρόσωπος της γερμανικής χημικής βιομηχανίας της BASF, Τόμας Νόναστ, υπογράμμισε πως τους τελευταίους μήνες οι ενεργειακές τιμές έχουν σημαντική αύξηση. Το εργοστάσιο της εταιρείας στο Λουντβιχσάφεν είναι το μεγαλύτερο χημικής παραγωγής διεθνώς και τον χρόνο καταναλώνει 5 τεραβατώρες, όσο δηλαδή αντιστοιχεί σε ενέργεια από σχεδόν 3,5 εκατ. βαρέλια αργού. «Ως μια εταιρεία έντασης ενέργειας αισθανόμαστε την ανοδική τάση», προσθέτει ο κ. Νόναστ. Η δε Aurubis δήλωσε ότι επίσης πλήττεται από το κόστος και αυτό συμβαίνει παρότι έχει λάβει μέτρα για να αντεπεξέλθει σε τέτοιες πιέσεις.
Η νορβηγική χημική βιομηχανία λιπασμάτων Yara International δήλωσε χθες ότι πρόκειται να περικόψει κατά σχεδόν 40% την παραγωγή της σε αμμωνία λόγω του ακριβού φυσικού αερίου, ενώ την Τετάρτη η βρετανική εταιρεία λιπασμάτων CF Ιndustries Holdings ανακοίνωσε τη διακοπή λειτουργίας της σε δύο μονάδες της, στο Μπίλιγκχαμ και το Ινς. «Η εκτίναξη των τιμών ενέργειας έχουν εκτοξεύσει και τις δαπάνες για τις επιχειρήσεις, επιφέροντας βλάβες στις δραστηριότητές τους», παρατηρεί ο Εντ Μίλιμπαντ, σκιώδης υπουργός Επιχειρήσεων και Ενέργειας του αντιπολιτευόμενου κόμματος των Εργατικών στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Το να κλείνουν εργοστάσια είναι λυπηρή εξέλιξη». Εν τω μεταξύ, πάνω από την Ευρώπη πλανάται και το φάσμα του μπλακάουτ, εάν ο χειμώνας είναι δριμύς, όπως επισημαίνει η Goldman Sachs. Τέλος, στη Γαλλία η κορυφαία παραγωγός ζάχαρης Tereos προειδοποιεί για την επαχθή αύξηση του κόστους παραγωγής λόγω των τιμών του φυσικού αερίου, ενώ η Roquette Frereς με δραστηριότητες στο άμυλο επισημαίνει ότι οι υψηλότερες τιμές ενέργειας θα καταλήξουν να μετακυλίονται στους καταναλωτές.