ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Ηταν αρχές του 1989, όταν ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε πει την ιστορική φράση «Τα πρωτοφανή γεγονότα που σημειώνονται τον τελευταίο καιρό δημιουργούν την εντύπωση ότι η Ελλάς μετεβλήθη σε απέραντο φρενοκομείο».
Αφορμή το σκάνδαλο Κοσκωτά το οποίο βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη με το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται διαρκώς σε… πόλεμο με τη Νέα Δημοκρατία του Μητσοτάκη. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, απείχε τότε από την πολιτική δράση και οι παρεμβάσεις του ήταν σπάνιες και εξαιρετικά λακωνικές, χαρακτηριστικό ενός πολιτικού -που σε αντίθεση με τους διαδόχους του, μέχρι και σήμερα- που απεχθανόταν τις φλυαρίες και προτιμούσε τα έργα.
Εκτοτε έχουν περάσει 33 σχεδόν χρόνια και το μόνο που έχει μείνει να θυμίζει εκείνες τις εποχές είναι ότι και σήμερα έχουμε κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το ΠΑΣΟΚ είναι και δεν είναι εδώ και θα φανεί τι από τα δύο θα συμβεί εντέλει, στις αρχές Δεκεμβρίου. Η Νέα Δημοκρατία είναι και δεν είναι φιλελεύθερη παράταξη ή συμμαχία εκσυγχρονιστών του Σημίτη και ακροδεξιών. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αξιωματική αντιπολίτευση ψάχνοντας το βηματισμό του μετά την ήττα του 2019. Τα ΜΜΕ δεν καλλιεργούν, όπως το 1989, την πόλωση καθώς σχεδόν όλα είναι πλέον κυβερνητικά. όπως άλλωστε συμβαίνει και σε χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Βόρεια Κορέα.
Εκείνο που επίσης έχει χαθεί είναι το κύρος, ο κοινοβουλευτικός λόγος και κυρίως η σοβαρότητα -όχι σοβαροφάνεια- των τότε πολιτικών ανδρών και γυναικών, στην πλειονότητά τους. Οχι πως και τότε δεν υπήρχαν γραφικότητες και εξαλλοσύνες, όμως ξεχώριζαν σαν τις μύγες μέσα στο γάλα. Ούτε ότι δεν υπήρχαν φυλλάδες και δημοσιογραφικές πένες που υπηρετούσαν δουλικά και με το αζημίωτο την όποια εξουσία. Αυτά πάντα υπήρχαν στην Ελλάδα και εξακολουθούν να υπάρχουν στις περισσότερες χώρες. Υπήρχε όμως μία ισορροπία και πάνω από όλα ΄ένας στοιχειώδης σεβασμός στο κοινωνικό ακροατήριο. Κάτι που άρχισε να χάνεται στα τέλη της δεκαετίας του 90 και να εξαφανίζεται εντελώς στις ημέρες μας.
Σήμερα έχει επικρατήσει -ευτυχώς όχι ολοκληρωτικά – ο μορφότυπος ενός πολιτικού που ούτε καν συνθηματολογεί. Ανεκδοτολογεί. Είναι αστειολόγος. Πετάει διάφορα “ευρηματικά” του τύπου “από το όχι στις γραβάτες, περάσατε στο όχι στις φρεγάτες” και περιμένει το χειροκρότημα από τους βουλευτές του. Κι αυτό είναι κάτι που έγινε κανόνας από έναν διάττοντα αστέρα της πολιτικής, τον Γιώργο Καρατζαφέρη, το πρώτο που εισήγαγε στον πολιτικό λόγο “διαφημιστικά” κόλπα και τερτίπια και μπολιάζοντας με αυτόν τον τρόπο ολόκληρη σχεδόν την πολιτική σκηνή. Κόλπα και τερτίπια που άρεσαν ιδιαίτερα στους τηλεσκηνοθέτες και τηλεπαρουσιαστές της χρυσής εποχής της τηλενημέρωσης καθώς έτσι οι συζητήσεις έγιναν πιο ενδιαφέρουσες τηλεοπτικά, χωρίς να πλατειάζουν σε “αντιτηλεοπτικές” αναλύσεις και αντιπαράθεση ουσιαστικών επιχειρημάτων. Οι τηλεπωλητές έγιναν πολιτικοί και οι πολιτικοί τηλεπωλητές. “Περάστε κόσμε! Τ’ αφεντικό τρελάθηκε και δεν πουλάει, χαρίζει!”.
Ο κυνισμός, ο λαϊκισμός -και το σοβαροφανές αδελφάκι του: ο αντι-λαϊκισμός-, το ατακαδόρικο “επιχείρημα”, το φαρμακερό tweet, δημιούργησαν ένα τοξικό χαρμάνι α-πολιτικού λόγου, χαριτωμένου, φαρμακερού και επαίσχυντου ταυτόχρονα. Πολλά είχε να προσφέρει σε όλο αυτό και η μεγάλη “Σχολή Τραμπ” όπου το ψέμα και η ανοησία υποκαθιστούσε την αλήθεια σε κάθε δεύτερη φράση που εκστόμιζε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ.
Σε αυτό το τοπίο βρισκόμαστε σήμερα, όπου ακούς πολιτικούς με ύφος χιλίων καρδιναλίων να λένε πράγματα που υπό κανονικές συνθήκες θα έκαναν ακόμη και νήπια να εξεγερθούν ή να βγάλουν τη γλώσσα. Ακούμε για πλημμύρες που γίνονται στη… θάλασσα, για φαινόμενα που “ούτε ο θεός δεν μπορεί να αντιμετωπίσει”, για “παροδικά φαινόμενα ακρίβειας” όταν μπροστά μας ορθώνεται το τσουνάμι της ενεργειακής κρίσης. Για να αναφερθούμε μόνο σε λόγια των τελευταίων ημερών. Και τα κεραμίδια παραμένουν στις θέσεις τους και δεν εκτοξεύονται στις κεφαλές όσων τα λένε.
Η μόνη εξήγηση γι’ αυτά τα μπαράζ ανοησίας και αφελούς λόγου (=μπουρδολογίας) δεν είναι άλλη από το ότι οι έχοντες την εξουσία θεωρούν ότι απευθύνονται ακριβώς σε νήπια. Σε ένα άβουλο “πόπολο” που όλα τα χάφτει και που όσο μεγαλύτερα ψέματα ή υπερβολές του λες, τόσο περισσότερο σε πιστεύει. Διότι ο τρόπος που μιλάει κάποιος δείχνει και το πόσο σέβεται ή υποτιμά ή και απεχθάνεται όσους τον ακούν. Κι αυτοί που μιλούν από εκεί επάνω αποδεικνύουν καθημερινά ότι απεχθάνονται τους πολίτες, τους θεωρούν περισσότερο εμπόδιο παρά αποδέκτες των λόγων και των πολιτικών τους. Κάπως έτσι, ας πούμε, όπως νιώθουν σήμερα οι κάτοικοι της βόρειας Εύβοιας ή στο Αρκαλοχώρι της Κρήτης. Το ίδιο και τα 40.000 παιδιά που έμειναν εκτός ΑΕΙ. Το ίδιο και οι εκπαιδευτικοί. Το ίδιο και οι υγειονομικοί. Σαν παράσιτα στην αστραφτερή, επικοινωνιακή εικόνα της κυβέρνησης.
Για τους κυβερνώντες μας, όλοι εμείς, εκτός φίλων και συγγενών, είμαστε παράσιτα. Νήπια που δεν τους αξίζει σοβαρή αντιμετώπιση ούτε σοβαρό επιχείρημα. Δεν μας αξίζει καν να μπουν στον κόπο να μας πείσουν για τα έργα και τις πολιτικές τους. Φέρονται σαν νηπιαγωγοί που μισούν τα παιδιά και γι αυτό τα κοροϊδεύουν μη έχοντας καν την αίσθηση ότι τα προσβάλλουν διαρκώς και κατ’ εξακολούθηση.
Δεν ξέρουμε, αν ζούσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αν θα παρομοίαζε τη χώρα με “απέραντο νηπιαγωγείο”. Το πιθανότερο είναι πως όχι. Μπορεί κάποιες από τις πολιτικές του, σε όλα τα διαφορετικά στάδια της διαδρομής του να ήταν αντιλαϊκές, υπέρ των λίγων, όμως αυτόν τον λαό και τον σεβόταν και τον αγαπούσε. Με τον τρόπο του. Αλλά ειλικρινά. Και το έδειχνε: ουδέποτε του είπε ανοησίες! Και μάλιστα κατάμουτρα!