NewsEdit Με μελανά χρώματα σκιαγράφησε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος τις προοπτικές των ενεργειακών αγορών της Ευρώπης, τονίζοντας ότι έχουμε μια κρίση μετά από πολλά χρόνια, η οποία θα είναι «η πρώτη εκ των πολλών που έρχονται», καθώς η Ευρώπη επιχειρεί ένα άλμα προς την πράσινη ενέργεια, χωρίς να έχουν γίνει οι απαραίτητες επενδύσεις στο μεταβατικό καύσιμο, το φυσικό αέριο.
Σε συζήτηση στον Κύκλο Ιδεών, ο Ευάγγελος Βενιζέλος «φώτισε» τον ρόλο της Ρωσίας σε αυτή την κρίση, ενώ ο Βασίλης Ψάλτης, διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, προέβλεψε δύσκολο α’ εξάμηνο του 2021 και εξομάλυνση στη συνέχεια.
Η συζήτηση έγινε με φόντο τις πυκνές εξελίξεις στις ενεργειακές αγορές, όπου σήμερα η τιμή των συμβολαίων φυσικού αερίου στην Ολλανδία για παράδοση Νοεμβρίου, που αποτελούν και το σημείο αναφορά στην Ευρώπη, ενισχύεται κατά 1,1% στα 86,2 ευρώ. Σημειώνεται ότι στις 5 Οκτωβρίου είχε εκτιναχθεί στα 116 ευρώ. Σε υψηλό πολλών ετών, κοντά στα 84 δολ. το βαρέλι βρίσκεται η τιμή του πετρελαίου μπρεντ και πάνω από τα 80 δολ. το αμερικανικό αργό. Οι τιμές χονδρικής για το ρεύμα στην Ευρώπη παραμένουν σε επίπεδα άνω των 200 ευρώ τη μεγαβατώρα.
Το ράλι του φυσικού αερίου (ολλανδικά συμβόλαια παράδοσης Νοεμβρίου)
Ο κ. Μυτιληναίος εμφανίσθηκε ιδιαίτερα επικριτικός για τις πολιτικές που ακολουθούνται στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Όπως υπογράμμισε, η κοινωνίες στην Ευρώπη αποφάσισαν ότι πρέπει να πάμε γρήγορα στην απανθρακοποίηση, χωρίς σχέδιο, χωρίς επενδύσεις, χωρίς την εξασφάλιση για το πιο βασικό αγαθό, την ενέργεια.
Το φυσικό αέριο, όπως εξήγησε ο κ. Μυτιληναίος, είναι το καύσιμο μετάβασης, αλλά δεν υπάρχουν οι υποδομές για να δεχθούν το αέριο. «Χρειάζονται επενδύσεις δισεκατομμυρίων για τη μετάβαση, ενώ το μόνο που έχει γίνει ως τώρα είναι να φτιάχνουμε αιολικά και φωτοβολταϊκά», τόνισε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι χρειάζονται αποθέματα ασφαλείας και για το φυσικό αέριο, όπως υπάρχουν ήδη στο πετρέλαιο. Αυτό είναι θέμα ευρωπαϊκής πολιτικής γιατί πρόκειται για μεγάλες επενδύσεις, υπογράμμισε, όμως τώρα μόλις σκέφθηκαν οι ευρωπαϊκές αρχές ότι πρέπει η Ευρώπη να αποκτήσει χώρους αποθήκευσης αερίου.
Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές, ο κ. Μυτιληναίος εμφανίσθηκε έντονα επικριτικός για την πολιτική που ακολουθείται στην Ευρώπη, τονίζοντας δεν υπάρχει σχέδιο και απλώς εγκαθίστανται νέες υποδομές ΑΠΕ και νομίζουμε ότι θα λυθεί το ενεργειακό πρόβλημα. Όμως, όπως τόνισε, «ξεχνάμε τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ, δηλαδή ότι λειτουργούν μόνο όταν φυσάει ή όταν έχει ήλιο, ενώ η κοινωνία θέλει κάθε βράδυ να έχει ρεύμα στο σπίτι. Αυτό δεν μπορεί να το εξασφαλίσουν οι ΑΠΕ γιατί δεν υπάρχει τεχνολογία αποθήκευσης και θα πάρει χρόνο».
Σημειώνοντας τις αντιφάσεις της πολιτικής για την ενεργειακή μετάβαση, ο κ. Μυτιληναίος ανέφερε χαρακτηριστικά: «φύγαμε μπροστά, αφήσαμε τις επενδύσεις σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο και πλέον μπαίνουν στη μαύρη λίστα των επενδυτικών οίκων όσοι προχωρούν σε τέτοιες επενδύσεις. Και τώρα λέμε δεν έχουμε φυσικό αέριο επειδή έχει κρύο. Πρώτη φορά έχει κρύο»; Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατη ανάλυση του Economist τόνιζε ότι η έλλειψη επενδύσεων σε πετρέλαιο και αέριο δημιουργεί κινδύνους επαναλαμβανόμενων ενεργειακών κρίσεων.
Σε ό,τι αφορά την προσφορά στις ενεργειακές αγορές, ο κ. Μυτιληναίος σχολίασε ότι με το πετρέλαιο είναι πιο εύκολη η κατάσταση επειδή υπάρχει άφθονο και ο ΟΠΕΚ μπορεί να αυξήσει την παραγωγή. Αυτό δεν ισχύει για το αέριο, όπου μόνος που έχει υπερβάλλουσες ποσότητες είναι η Ρωσία -ούτε το Κατάρ, ούτε η Νορβηγία έχουν, επισήμανε ο κ. Μυτιληναίος. Επίσης, η Ρωσία έχει και το δίκτυο αγωγών για να προωθήσει το φυσικό αέριο. Όσον αφορά τη στάση της Ρωσίας, όμως, ο κ. Μυτιληναίος απέφυγε να προχωρήσει σε σχόλια, λέγοντας ότι «μπαίνουμε σε γεωπολιτικά θέματα».
Καταλήγοντας, ο κ. Μυτιληναίος υπογράμμισε ότι δύο δρόμοι υπάρχουν για την Ευρώπη: «Ή θα πάμε γρήγορα (σ.σ.: στην πράσινη μετάβαση) και θα έχουμε τη μια κρίση μετά την άλλη, ή ταυτόχρονα με τη μετάβαση θα κάνουμε επενδύσεις και θα δημιουργούμε υποδομές».
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος φώτισε την πολιτική/γεωπολιτική διάσταση αυτής της ενεργειακής κρίσης, σημειώνοντας ότι πρέπει να εξομαλυνθεί η σχέση της Ευρώπης με τη Ρωσία. Όπως εξήγησε, υπάρχει μια αντιδικία μεταξύ των ευρωπαϊκών αρχών και της Μόσχας για τον αγωγό Nord Stream 2, που καταλήγει στη Γερμανία και βρίσκεται τώρα στο στάδιο των πρώτων δοκιμών πριν την έναρξη λειτουργίας του. Οι Ρώσοι, είπε ο κ. Βενιζέλος, επιμένουν ότι δεν πρέπει να διαχωρισθεί, όπως επιβάλλει η κοινοτική νομοθεσία, η ιδιοκτησία και λειτουργία του αγωγού από την προμήθεια του αερίου, ώστε να επιτραπεί στο κρατικό μονοπώλιο της Gazprom να είναι ταυτόχρονα ιδιοκτήτης/διαχειριστής του αγωγού και προμηθευτής αερίου. Σημειώνεται ότι πολλοί αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι Ρωσία δεν έχει αυξήσει την παροχή αερίου στην Ευρώπη στο βαθμό που θα ήταν δυνατό, επειδή επιχειρεί να εκβιάσει μια λύση σύμφωνα με τις δικές της επιδιώξεις για τον Nord Stream 2.
Ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι ο χειμώνας θα είναι δύσκολος και δεν θα πρέπει να παραλείπουμε να προετοιμαζόμαστε για αντιξοότητες. Θα απαιτηθούν μεγάλες πρωτοβουλίες από την ΕΕ για να ξεπερασθεί αυτή η κρίση, όσον αφορά την προμήθεια και την αποθήκευση φυσικού αερίου, τόνισε, προτείνοντας ακόμη και έκτακτες παρεμβάσεις, όπως θα ήταν η μόνιμη ενοικίαση πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για την αποθήκευση μεγαλύτερων ποσοτήτων.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης εξέφρασε την ελπίδα του ότι θα εξομαλυνθούν οι συνθήκες στις αγορές ενέργειας και ότι οι ευρωπαϊκές αρχές, έστω και με κάποια καθυστέρηση, θα ανταποκριθούν για να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά τα προβλήματα. «Θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρξει αναταραχή το πρώτο εξάμηνo αλλά θα έχουμε εξομάλυνση στη συνέχεια», ανέφερε.