ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ Όταν ο Φρανσουά Μιτεράν έλεγε πως η πολιτική είναι η σωστή διαχείριση των συμβόλων, μάλλον δεν είχε στο μυαλό του τα θρησκευτικά σύμβολα. Η Γαλλία, θεωρητικά τουλάχιστον, τα είχε λύσει αυτά από νωρίς – από το 1905 και από την laicite, την εμβληματική αρχή του διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας που αποτελεί πυλώνα της Γαλλικής Δημοκρατίας.
«Η Δημοκρατία δεν αναγνωρίζει, δεν μισθοδοτεί, ούτε επιδοτεί καμία θρησκεία» όρισε ρητά, πριν από 200 χρόνια το άρθρο 2 του γαλλικού συντάγματος, και έκτοτε άπαντες οι ένοικοι των Ιλισίων πορεύτηκαν με σημαία την laicite: την αρχή που εγγυάται ότι πιστοί και μη πιστοί έχουν τα ίδια δικαιώματα στην ελευθερία έκφρασης και στην άσκηση ή μη άσκηση των πιστεύω τους. Μέχρι που ήρθε το 2011 και τα σκίτσα του Μωάμεθ που δημοσίευσε το σατιρικό Charlie Hebdo. Tα σκίτσα έφεραν έκρηξη οργής στο παγκόσμιο Ισλάμ, η τζιχάντ έφτασε στο Παρίσι και το 2015 οι φανατικοί μουσουλμάνοι έκαψαν τα γραφεία του περιοδικού και δολοφόνησαν δώδεκα εργαζόμενους. Και η Γαλλία γονάτισε, με τον πιο οδυνηρό τρόπο, ενώπιον των θρησκευτικών συμβόλων.
Στην Ελλάδα τα πράγματα ήταν εξ αρχής πιο απλά. Aντί ρήτρας κοσμικού – λαϊκού κράτος, το σύνταγμα έχει πρόβλεψη περί κρατούσας θρησκείας. Το υπουργείο Παιδείας είναι το μοναδικό στην Ευρώπη που είναι και υπουργείο Θρησκευμάτων, και η Εκκλησία διαθέτει Καταστατικό Χάρτη ο οποίος ορίζει ρητά ότι «η Εκκλησία της Ελλάδος συνεργάζεται μετά της Πολιτείας, προκειμένου περί θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, ως τα της χριστιανικής αγωγής της νεότητος, της εν τω στρατεύματι θρησκευτικής υπηρεσίας, της εξυψώσεως του θεσμού του γάμου και της οικογενείας». Και αναφέρει εξίσου ρητά ότι η Εκκλησία «ζητεί την προστασίαν της Πολιτείας οσάκις προσβάλλεται η θρησκεία».
Στην Ελλάδα επίσης ο εκλεγμένος πρωθυπουργός ορκίζεται – κατά ελεύθερη βούληση πλέον, και όχι βάσει νόμου – ενώπιον του επικεφαλής της Εκκλησίας και στο όνομα του Ευαγγελίου, η περιουσία της Εκκλησίας ανήκει μόνον στην Εκκλησία αλλά το βάρος μισθοδοσίας των κληρικών ανήκει μόνον στο Κράτος και στους φορολογούμενους, και η Ιεραρχία έχει άποψη και θέση για το τι, πως και σε ποια δοσολογία πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία.
Κοινώς στην Ελλάδα η πολιτική ήταν πάντοτε, και παραμένει, πρωτίστως διαχείριση των θρησκευτικών συμβόλων. Το σύστημα ήταν και είναι εθνοθρησκευτικό και η σχέση Κράτους και Εκκλησίας είναι καθαρή σχέση εξουσίας. Αρα ουδεμία έκπληξη προκαλεί η διαδικτυακή και πολιτική «τζιχάντ» κατά του Ηλία Μόσιαλου. Στην χώρα που οι εκκλησίες έχουν μετατραπεί, δια της κυβερνητικής ανοχής, σε hot spot του κορονοϊού και του αντιεμβολιαστικού κηρύγματος, η Παναγία είναι δεδομένο, αμετάκλητο και αυταπόδεικτο ότι έμεινε έγκυος με τον κρίνο. Κάθε άλλη εκδοχή μπορεί και να συνιστά έγκλημα καθοσιώσεως. Το αυτό ισχύει και για την σάτιρα όταν ακουμπά τα θεία.
Για τους ίδιους λόγους ουδεμία έκπληξη προκαλεί και το ότι μαζί με την Ιερά Σύνοδο αποκήρυξε τον Ηλία Μόσιαλο και η υπουργός (πρώτα) Θρησκευμάτων και (μετά) Παιδείας, χαρακτηρίζοντας την ανάρτησή του «λυπηρή». Όπως και το ότι ο υπουργός Ανάπτυξης – ο ίδιος υπουργός που έλεγε για όσους δεν θέλουν να εμβολιαστούν «μη σώσουν» – είπε ότι οι υβριστικές πρακτικές Μόσιαλου τον κάνουν ακατάλληλο να πείσει τους πιστούς να εμβολιαστούν.
Ενδεχομένως εκείνο που θα μπορούσε να προκαλέσει έκπληξη είναι η αμήχανη στάση του προοδευτικού ΣΥΡΙΖΑ και η εκκωφαντική σιωπή του, επίσης προοδευτικού, Κινήματος Αλλαγής. Εκπληξη ίσως προκαλεί και ο αιφνιδιασμός του ίδιου του καθηγητή Μόσιαλου. Αντέδρασε αμήχανα και απολογητικά για το ιερό bullying εναντίον του, αλλά μάλλον δεν θα έπρεπε. Ηταν εκείνος, και πολλοί ακόμη επιστήμονες, που είχαν πρώτοι υποκλιθεί στην εξουσία της Εκκλησίας και το αδιαμφισβήτητο του ιερού δόγματος – ακόμη κι όταν παιζόταν κορώνα γράμματα η δημόσια υγεία και η ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Ηταν ο ίδιος ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος που στο πρώτο κύμα της πανδημίας, τον Μάρτιο του 2020, δήλωνε ότι δεν υπάρχουν έρευνες που να αποδεικνύουν ότι ο κορονοϊός κολλάει από το κουταλάκι της θείας κοινωνίας: «Υπάρχουν παλιές μελέτες του Αμερικανικού Κέντρου για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των νοσημάτων, που συμπεραίνουν ότι δεν υπάρχει καταγραφή συγκεκριμένης λοίμωξης ή ασθένειας που να προκλήθηκε στα μέλη ποιμνίου αποκλειστικά από τη συμμετοχή στη Θεία Κοινωνία», έλεγε τότε, τον Μάρτιο του 2020, και ο Ηλίας Μόσιαλος…