“Τα έμαθες τα νέα πατέρα;”- Από την Εξόρμηση στην Αυγή- Η επώδυνη απόφαση Τσίπρα

Η ιστορία των κομματικών εφημερίδων αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό την ιστορία του πολιτικού συστήματος αλλά και εκείνη του Τύπου. Η αναστολή της έκδοσης του καθημερινού φύλλου της “Αυγής” προκαλεί θλίψη. Μια ιστορική εφημερίδα που έχει προσφέρει πολλά στην πολιτική, την αριστερή ανανεωτική σκέψη, τον πολιτισμό και τον ίδιο τον Τύπο. Πρόκειται αναμφίβολα για ένα πλήγμα στον πλουραλισμό και μια “νίκη” των άγριων κανόνων του καπιταλισμού όπου “ο,τι δεν πουλάει πεθαίνει”. Κάτι, ωστόσο, που δεν ισχύει ακριβώς έτσι για ένα τμήμα των μέσων εηνμέρωσης που συντηρείται όχι επειδή διαθέτει υψηλές κυκλοφορίες, τηλεθεάσεις ή ακροαματικότητες αλλά επειδή στηρίζεται οικονομικά από μεγαλοπαράγοντες με παράλληλες ενασχολήσεις.

Είναι χαρακτηριστικό πως τον Οκτώβριο του 1997 έκλεισε μια άλλη κομματική εφημερίδα, η “Εξόρμηση”.

Η εφημερίδα λειτούργησε από το 1975 ως το 1997, ενώ μακροβιότερος διευθυντής της, ήταν ο Κώστας Λαλιώτης που είχε την συγκεκριμένη θέση από το 1977 ως το 1985.

Το φύλλο που μπορείτε να δείτε παρακάτω, είναι και το τελευταίο της και δημοσιεύτηκε στις 26 Οκτώβρη του 1997. Πρόκειται για ιστορικό φύλλο, για έναν ακόμα λόγο. Σε αυτό δημοσιευόταν ανοιχτή επιστολή της εφημερίδας που κατήγγειλε τον τότε πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Σημίτη, για ιδεολογική μετάλλαξη του κόμματος.

Έγραφε τότε -για το κλείσιμο της “Εξόρμησης”- μια άλλη κομματική εφημερίδα, ο ιστορικός “Ριζοσπάστης”:

Το τελευταίο φύλλο της εφημερίδας του ΠΑΣΟΚ, της “Εξόρμησης”, που κυκλοφόρησε προχτές (μετά την απόφαση του ΕΓ του ΠΑΣΟΚ να βάλει “λουκέτο” στην εφημερίδα και να την αντικαταστήσει με μηνιαίο περιοδικό), αποτέλεσε το βήμα για αρκετά πικρόχολα σχόλια των υπευθύνων της εφημερίδας, εναντίον του κόμματος, της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού.

Σε μια στιγμή, που προφανώς “λύνεται η γλώσσα”, ο διευθυντής της “Εξόρμησης”, Ν. Λαγκαδινός, στρέφεται ευθέως κατά της απόφασης της ηγετικής ομάδας σε ό,τι αφορά την εφημερίδα. Στα εν λόγω άρθρα, γίνεται λόγος για “μεγάλες λέξεις, άδειες από τα μεγάλα τους σύμβολα”, στις οποίες καταφεύγει η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ενώ υποστηρίζεται ότι “το κλείσιμο της “Εξόρμησης” έχει ως αφετηρία την άρνηση της ελευθεροτυπίας”.

Ευθείες είναι οι βολές των υπευθύνων της εφημερίδας κατά στενών συνεργατών του πρωθυπουργού, όπως ο Θ. Τσουκάτος, αλλά και κατά του Κ. Σημίτη και του Κ. Σκανδαλίδη, που δεν αφιέρωσαν ούτε μια γραπτή δήλωση με αφορμή το κλείσιμο της εφημερίδας.

Στη συνέχεια και καθώς “η γλώσσα λύνεται” περισσότερο…, γίνεται λόγος για καταφυγή του ΠΑΣΟΚ σε μια πολιτική επικοινωνιακή, που δεν είναι άλλη από “εκείνη της “διαπλοκής” των ιδιωτικών ΜΜΕ”. Ο διευθυντής της “Εξόρμησης” αναφέρεται στις “ιδιαίτερες και προνομιακές σχέσεις με τα ιδιωτικά ΜΜΕ” που “έχουν αναπτύξει πολλοί αξιωματούχοι της κομματικής ελίτ”, οι οποίοι “ευτέλισαν το περιεχόμενο του κομματικού λόγου…” και συνεχίζει, υπογραμμίζοντας ότι “είναι εμφανείς οι προσωπικές πολιτικές”, καθώς και η συνέχιση “της νομής της εξουσίας”.

Δίνοντας μια εξήγηση για την “ελλειπτικότητα της επικοινωνιακής πολιτικής” του ΠΑΣΟΚ, που κατά τους υπεύθυνους της εφημερίδας αντικατοπτρίζεται στο κλείσιμο της “Εξόρμησης”, αναφέρεται ότι “πηγάζει ακριβώς από την ελλειπτικότητα δραστικών εγχειρημάτων κοινωνικού εκσυγχρονισμού”.

Εκείνη την εποχή (1997) οι εφημερίδες που υποστήριζαν το ΠΑΣΟΚ είχαν κυκλοφορίες έως και 100.000 ημερησίως (π.χ Τα Νέα), η “Εξόρμηση” περιοριζόταν σε ελάχιστα φύλλα. Το δε ΠΑΣΟΚ κυβερνούσε και πολλοί έλεγαν πως εάν ήθελε ο Κώστας Σημίτης θα μπορούσε να βοηθήσει την εφημερίδα. Δεν το χρειαζόταν, όμως, καθώς είχε την υποστήριξη πολλών ΜΜΕ.

Ο Αλέξης Τσίπρας θα είχε κάθε λόγο να βοηθήσει την “Αυγή” να επιβιώσει δεδομένου πως η επιρροή του στα άλλα (συστημικά) μέσα ενημέρωσης είναι πολύ μικρή. Ωστόσο είναι σαφές πως δεν μπορεί. Τα κομματικά μέσα του ΣΥΡΙΖΑ απορροφούν περίπου 4,5 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο από την κρατική επιχορήγηση. Το τέλος είχε προεξοφληθεί από καιρό…

Η επώδυνη απόφαση του Τσίπρα

Το θέμα της «Αυγής» συζητήθηκε διεξοδικά στη συνεδρίαση του Πολιτικού Κέντρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με την πλειοψηφία να συμφωνεί ότι το θέμα της βιωσιμότητας της καθημερινής έκδοσης δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί οικονομικά με τα σημερινά δεδομένα. Η απόφαση θα ληφθεί στο Πολιτικό Συμβούλιο και θα είναι αναμφίβολα μια επώδυνη απόφαση για τον Αλέξη Τσίπρα.

Με τα κομματικά μέσα να απορροφούν, ωστόσο, περίπου το 70% της κρατικής επιχορήγησης, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα να “διασώσει” για ακόμα μία φορά την “Αυγή” ή να έχει τα χρήματα για προεκλογικές καμπάνιες σε μια ιδιαίτερα δύσκολη πολιτική συγκυρία.

Το θέμα της αναστολής της έκδοσης του καθημερινού φύλλου της εφημερίδας προσλαμβάνει χαρακτηριστικά μιας ακόμα εσωκομματικής σύγκρουσης, με αρκετά στελέχη (Ομπρέλα) να επικρίνουν την ηγεσία, δίχως, όμως, να έχουν να προτείνουν κάποια βιώσιμη εναλλακτική λύση.

Από την άλλη οι εργαζόμενοι που δεν ανταποκρίθηκαν στο σχέδιο της εθελουσίας κατηγορούν την ηγεσία ως υπεύθυνη για την δημοσιογραφική απαξίωση (!!!) της εφημερίδας. Κάτι που προφανώς δεν ισχύει καθώς η ιστορική “Αυγή” κινείται με εξαιρετικά χαμηλές πτήσεις κυκλοφορίας εδώ και πολλά χρόνια, κάτι που αναμφίβολα διαθέτει και πολιτικό στίγμα.

Eίναι χαρακτηριστικά άλλωστε όσα είπε ως έμμεσο “απολογισμό” ο παραιτηθείς διευθυντής της εφημερίδας Άγγελος Τσέκερης.

Το άρθρο του πρώην διευθυντή

Στην Αυγή ανέλαβα ως διευθυντής στα τέλη Απριλίου του 2018.
Πίστευα ότι ανεξάρτητα από την γενικότερη κρίση του τύπου, η κυκλοφορία της εφημερίδας ήταν δραματικά υποτιμημένη. Επομένως αν δείχναμε ενδιαφέρον και φροντίδα για την εικόνα και το περιεχόμενο της, ο κόσμος θα ανταποκρινόταν. Και ο χώρος θα αποκτούσε μια βιώσιμη, παρεμβατική και σοβαρή εφημεριδα όπως του αξίζει.
Τα καταφέραμε;
Όχι.

Η αλήθεια είναι ότι στην πορεία από τότε ως εδώ, η εφημερίδα απέκτησε νέους αναγνώστες. Αλλά οι νέοι αναγνώστες δεν πάνε στο περίπτερο. Θέλουν το pdf. Και για να εξασφαλίσει την βιωσιμότητα της η εφημερίδα βασισμένη στο ηλεκτρονικό χρειάζονταν 5000 συνδρομητές.
Θεωρούσα ότι σε μια δεξαμενή 60.000 μελών του κόμματος θα καταφέρναμε να συγκεντρώσουμε αυτόν τον κόσμο.
Δεν καταφέραμε ούτε να το πλησιάσουμε.
Και η διεύθυνση αξιολογείται πάνω σε αυτό. Τους αναγνώστες τους κερδίζεις, δεν μπορείς να απαιτείς να σου τους φέρουν με το ζόρι. Και δεν τους κερδίσαμε.
Σήμερα η κατάσταση έχει ως εξής: Ελλείψει συνδρομητών, οι πόροι για να χρηματοδοτηθεί η καθημερινή έκδοση, απλά δεν υπάρχουν. Τελεία.
Αλλά και να υπήρχαν, είναι πολύ δύσκολο για μια συντακτική ομάδα να συνεδριάζει, να σχεδιάζει, να τσακώνεται, να δίνει τον καλύτερο εαυτό της, για ένα καθημερινό φύλλο που κυκλοφοριακά είναι τόσο προβληματικό. Είναι θέμα κύρους και αξιοπρέπειας.

Αυτή είναι η πραγματικότητα. Η διεύθυνση αξιολογείται εξ του αποτελέσματος. Και το αποτέλεσμα σας το περιέγραψα.
Σας ευχαριστώ για όλα. Και ειδικά στους ανθρώπους με τους οποίους δουλέψαμε μαζί τόσον καιρό, αλλά κυρίως σε όσους και όσες αγαπούν πραγματικά την Αυγή, και το αποδεικνύουν καθημερινά εδώ, εκφράζω την ειλικρινή μου λύπη που δεν ως διευθυντής δεν κατάφερα κάτι καλύτερο.

Το business plan

Όπως είναι γνωστό έχει καταρτιστεί ήδη το business plan της επόμενης ημέρας το οποίο περιλαμβάνει τόσο την αναστολή λειτουργίας του καθημερινού φύλλου, όσο και την πρόταση εθελούσιας εξόδου σε σημαντικό αριθμό εργαζόμενων με την καταβολή 28 μισθών.

Ουσιαστικά το πρόγραμμα απορρίφθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των ίδιων των εργαζόμενων -το δέχθηκαν μόνον 14- και έτσι αυτή τη στιγμή είναι αμφίβολο αν χρηματοοικονομικά, χωρίς δηλαδή την στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να είμαι βιώσιμο το εγχείρημα των ΜΜΕ του ΣΥΡΙΖΑ καθώς η κατάσταση απειλεί να συμπαρασύρει και τον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο».

Οι εναλλακτικές που υπάρχουν, αν υπάρχουν, θα αποτελέσουν λοιπόν μια δύσκολη συζήτηση για τον Αλέξη Τσίπρα και τους άλλους κορυφαίους του κόμματος και πολλοί λένε ότι θα είναι πιο δύσκολη ακόμη και από αυτήν για τα αίτια της ήττας στις εκλογές.

Με τους διαθέσιμους πόρους να εξαντλούνται σε αυτούς της κρατικής χρηματοδότησης, αν η εθελούσια έξοδος δεν φέρει άμεσα καρπούς, στα σενάρια επιβίωσης που εξετάζονται περιλαμβάνεται η αναστολή του καθημερινού φύλλου και η ενίσχυση της Κυριακάτικης έκδοσης, αλλά και της διαδικτυακής παρουσίας του μέσου.

Πηγές της Κουμουνδούρου επισήμαναν χθες πως η «Αυγή» μαζί με τον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο «απορροφά ετησίως περίπου 2 εκατ. ευρώ, το 72% της κρατικής χρηματοδότησης του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ», την ώρα που «ήδη από το 2018 οι εκθέσεις των ορκωτών λογιστών υπογραμμίζουν πως επί της ουσίας και δεδομένης τη κρίση του Τύπου, η Αυγή έχει οικονομικά χρεοκοπήσει και καταφέρνει να συνεχίζει την έκδοσή της μόνο και μόνο από την ισχυρή χρηματοδότηση του ΣΥΡΙΖΑ».

Συγκεκριμένα, κομματικές πηγές αναφέρουν:

Επειδή αρκετά φιλοκυβερνητικά Μέσα, που ζουν από τις κάθε λογής λίστες Πέτσα, υπόγειες χρηματοδοτήσεις και θαλασσοδάνεια από τράπεζες, που ενίοτε σβήνονται με κυβερνητικές παρεμβάσεις, καθώς και η ΝΔ της διαπλοκής, των “νταβατζήδων” και των 350 εκατ. ευρώ δανεικών και αγύριστων που φεσώνουν τους Έλληνες φορολογούμενους, πανηγυρίζουν για το οικονομικό αδιέξοδο και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στη προσπάθεια οικονομικής εξυγίανσης της Αυγής, ξεκαθαρίζουμε:

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ κάνοντας χρηστή διαχείριση των οικονομικών του δεν χρωστά ούτε ένα ευρώ, ούτε στις τράπεζες ούτε πουθενά. Δεν έχει νταβαντζήδες να πληρώνουν με μαύρο χρήμα τα Μέσα του περιμένοντας “ανταλλάγματα” και προσπαθεί εδώ και χρόνια να εξυγιάνει την οικονομική κατάσταση της Αυγής, η οποία μαζί με το ρ/σ Στο Κόκκινο απορροφά το 72% της κρατικής χρηματοδότησης του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ.

Ήδη από το 2018 οι εκθέσεις των ορκωτών λογιστών υπογραμμίζουν πως επί της ουσίας και δεδομένης τη κρίση του Τύπου, η Αυγή έχει οικονομικά χρεωκοπήσει και καταφέρνει να συνεχίζει την έκδοσή της μόνο και μόνο από την ισχυρή χρηματοδότηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Η Αυγή συγκεκριμένα απορροφά 2 εκατ. ευρώ ετησίως, την ώρα που τα διαφημιστικά έσοδα διαρκώς μειώνονται, ενώ τα τελευταία δυο χρόνια της πανδημίας τα πράγματα έγιναν χειρότερα.

Παράλληλα, οι μεγάλες ανατιμήσεις στο χαρτί που τίθενται σε ισχύ με το νέο έτος, επιδεινώνουν έτι περαιτέρω την οικονομική κατάσταση. Η πτώση των εσόδων του Μέσου και η αδυναμία περεταίρω χρηματοδότησης από το κομματικό ταμείο, εκ των πραγμάτων οδηγούν στην δύσκολη αλλά αδήριτη ανάγκη να μειωθεί το κόστος λειτουργίας της Αυγής.

Διαβεβαιώνουμε λοιπόν τόσο τους πολιτικούς μας αντιπάλους που χύνουν κροκοδείλια δάκρυα όσο όμως -και κυρίως – τους Έλληνες φορολογούμενους, ότι για την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων μας δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε το δρόμο της ΝΔ.

Δε θα πάρουμε χρήμα “στην υγεία των κορόιδων”. Ούτε θα πάρουμε θαλασσοδάνεια, ούτε θα φεσώσουμε τον ελληνικό λαό.

Στο πλαίσιο αυτό, πριν από έναν σχεδόν μήνα, θέσαμε σε ισχύ ένα εξαιρετικά γενναιόδωρο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου για τους εργαζόμενους στην εφημερίδα Αυγή, το οποίο προέβλεπε για όσους ενταχθούν άμεση καταβολή 28 μισθών και πλήρη αποπληρωμή όλων των παλαιότερων οφειλών.

Ενημερώνουμε ότι παρόμοιο πρόγραμμα εθελούσιας δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή, όχι μόνο στο χώρο των ΜΜΕ, αλλά ούτε από τράπεζες ή πολυεθνικούς κολοσσούς.

Στο πρόγραμμα αυτό δυστυχώς ζήτησαν να ενταχθούν μόλις 14 εργαζόμενοι, γεγονός που δεν μπορεί να διασφαλίσει την απαιτούμενη οικονομική εξυγίανση.

Αν κάτι τέτοιο δεν υλοποιηθεί άμεσα, τότε υπάρχει πράγματι ο κίνδυνος ολικού κλεισίματος της Αυγής, όχι μόνο του καθημερινού φύλλου. Και όχι από επιλογή, αλλά από οριστικό οικονομικό αδιέξοδο.

Προς απογοήτευση όμως όσων πανηγυρίζουν, τις επόμενες ημέρες τόσο η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ που αποτελεί το βασικό μέτοχο της εφημερίδας, όσο και το ΔΣ της εφημερίδας, θα κληθούν να εξετάσουν και να πάρουν τις δύσκολες αλλά αναγκαίες εκείνες αποφάσεις, όπως και το ενδεχόμενο προσωρινής αναστολής έκδοσης του καθημερινού φύλλου, που θα διασφαλίσουν, ωστόσο, ότι η ιστορική εφημερίδα της Αριστεράς όχι μόνο ΔΕΝ θα κλείσει, αλλά θα ενισχύσει την παρουσία της τόσο διαδικτυακά, όσο και στο Κυριακάτικο φύλλο της.

Αντιδράσεις εργαζομένων

Από τη δική τους πλευρά, οι περίπου 80 εργαζόμενοι της «Αυγής» αντιτίθενται «σε κάθε σχεδιασμό για το κλείσιμο του καθημερινού φύλλου της ΑΥΓΗΣ», συμπαρασύροντας και το πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου που προωθεί η διοίκηση του Ομίλου, την οποία ταυτόχρονα καταγγέλλουν πως «έχει αρχίσει ήδη να υλοποιεί σχέδιο για το κλείσιμο του καθημερινού φύλλου και την απώλεια αγνώστου αριθμού θέσεων εργασίας».

Επιπλέον, οι εργαζόμενοι της «Αυγής» υποστηρίζουν ότι «η χρεωκοπία της εφημερίδας και η απαξίωση του δημοσιογραφικού της στίγματος έχει πρόσωπα και διευθύνσεις, και σίγουρα τα πρόσωπα αυτά δεν είναι των εργαζομένων, οι οποίοι επί σειρά ετών έχουμε βάλει πλάτη για τη διάσωση της εφημερίδας», χαρακτηρίζοντας παράλληλα ως «εξόφθαλμα οξύμωρο γεγονός οι ιθύνοντες να επικαλούνται την επί σειρά ετών δυσχερή οικονομική κατάσταση του οργανισμού, προκειμένου να δικαιολογήσουν τόσο την εθελουσία όσο και το επερχόμενο λουκέτο, τη στιγμή που τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν προχωρήσει σε αύξηση δαπανών και σε προσλήψεις διευθυντικών στελεχών με υψηλούς μισθούς».

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι εργαζόμενοι της εφημερίδας ζήτησαν συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα, προκειμένου να λάβουν «καθαρές απαντήσεις».