Η βιομηχανία κρέατος δεν είναι η μετεξέλιξη της παραδοσιακής κτηνοτροφίας. Είναι από μόνη της ένα αυτόνομο κεφάλαιο της παγκοσμιοποίησης στο οποίο αντιστοιχεί ένας άκρως κερδοφόρος ετήσιος κύκλος εργασιών αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η εταιρεία ανάλυσης δεδομένων Global Data αποτίμησε το 2020 τη συνολική αξία της παγκόσμιας βιομηχανίας κρέατος σε 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ο κλάδος διογκώνεται θεαματικά. Η ζήτηση κρέατος αυξάνεται με σταθερό ρυθμό σε όλο τον πλανήτη. Τα τελευταία 50 χρόνια η παραγωγή έχει υπερτριπλασιαστεί. Κάθε χρόνο παράγονται πλέον περισσότεροι από 340 εκατομμύρια τόνοι κρέας παγκοσμίως!
Η μαζική παραγωγή και κατανάλωση κρέατος εγείρει δύο ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα. Απ’ τη μια, επιβαρύνει την κλιματική κρίση, απ’ την άλλη, εντείνει τον ηθικό προβληματισμό για τη μαζική εκτροφή ζώων αποκλειστικά για θανάτωση. Η βιομηχανική κτηνοτροφία είναι από τη φύση της ενεργειακά κοστοβόρα σε σύγκριση με τη χορτοφαγική διατροφή καθώς, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, επιμηκύνει την τροφική αλυσίδα.
Σύμφωνα με την PETA, τη βρετανική οργάνωση προστασίας των δικαιωμάτων των ζώων, μια αγελάδα πρέπει να καταναλώσει 7,2 κιλά βλάστηση για να τη μετατρέψει σε μόλις 0,45 κιλά κρέας. Και για να παραχθούν αυτά τα 0,45 κιλά κρέας χρειάζεται να καταναλωθούν 9.463 λίτρα νερό σε σύγκριση με τα μόλις 95 λίτρα που χρειάζονται για να παραχθεί ποσότητα σιταριού ίδιου βάρους. Είναι ενδεικτικό ότι για την παραγωγή ενός και μόνο χάμπουργκερ χρησιμοποιείται ποσότητα ορυκτών καυσίμων που μπορεί να κινήσει ένα μικρό αυτοκίνητο για 32 χιλιόμετρα!
Στο επίπεδο της ηθικής, ο προβληματισμός για την πρακτική της μαζικής εκτροφής και σφαγής ζώων επισκιάζει σχεδόν κάθε συζήτηση για τη βιομηχανική κτηνοτροφία. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο θανατώνονται περισσότερα από 70 δισεκατομμύρια ζώα, τα οποία καταλήγουν στο ανθρώπινο πιάτο ως διατροφικά προϊόντα.
Μεγα-σφαγείο
Παρ’ όλα αυτά, η φρενίτιδα για κρέας μεγαλώνει. Στις ΗΠΑ μια οικογένεια μεγαλοκτηνοτρόφων από τη Νότια Ντακότα σχεδιάζει να κατασκευάσει το μεγαλύτερο εργοστάσιο επεξεργασίας βόειου κρέατος στην αμερικανική επικράτεια με δυνατότητα σφαγής ως 8.000 βοοειδών την ημέρα! Το εργοστάσιο, αξίας 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αποτελεί σχέδιο των εταιρειών Kingsbury & Associates και Sirius Realty που διευθύνονται από τη Megan Kingsbury, την εταιρεία μιας οικογένειας κτηνοτρόφων πέμπτης γενιάς της Νότιας Ντακότα. Όπως είπαν οι υπεύθυνοι στο Reuters, η κατασκευή του μεγα-σφαγείου αναμένεται να ξεκινήσει το 2023 και να ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια.
Το εργοστάσιο της Kingsbury θα έχει τη δυνατότητα σφαγής 1.000 περισσότερων βοοειδών απ’ ό,τι το σφαγείο της εταιρείας Tyson που έχει σήμερα τη μεγαλύτερη δυναμικότητα, που επίσης βρίσκεται στη Νότια Ντακότα. «Είναι το είδος της επένδυσης που θα χρειαστεί ο κλάδος τα επόμενα χρόνια» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ντέρελ Πιλ, οικονομολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα.
Πάντως, σύμφωνα με αναλυτές που επικαλείται το Reuters, το μεγα-σφαγείο της Νότιας Ντακότα ενδέχεται να αντιμετωπίσει σοβαρά λειτουργικά προβλήματα λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού και δυσκολιών στην οργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας από μηδενική βάση. Όμως η μεγαλύτερη πρόκληση έχει να κάνει με το κατά πόσο θα είναι κερδοφόρο εν μέσω σαφώς μικρότερης προσφοράς βοοειδών. Υπ’ όψιν ότι πολλοί κτηνοτρόφοι έχουν μειώσει το μέγεθος των κοπαδιών τους λόγω της άνευ προηγουμένου ξηρασίας στις νότιες και δυτικές πολιτείες αλλά και του πενιχρού ποσοστού του κέρδους τους, την ώρα που οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου ψαλιδίζουν διαρκώς τις τιμές παραγωγού.
Ολιγοπώλιο
Στις αρχές του χρόνου, πριν ακόμη ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι τιμές των τροφίμων πάρουν την ανηφόρα, ο Τζο Μπάιντεν άφησε σαφή υπονοούμενα για καρτέλ κρέατος στην Αμερική. Είχε εξαγγείλει, μάλιστα, τη χρηματοδότηση με 1 δισεκατομμύριο δολάρια ανεξάρτητων κτηνοτρόφων και μεταποιητών κρέατος σε μια προσπάθεια να χτυπηθεί αυτό που ο ίδιος χαρακτήρισε έλλειψη «ουσιώδους ανταγωνισμού» στον κλάδο.
Σημειωτέον ότι μόλις τέσσερις μεγάλες εταιρείες -Cargill, Tyson Foods, JBS και National Beef Packing- ελέγχουν έως και το 85% της αγοράς κρέατος στις ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος έχει εξαπολύσει μύδρους εναντίον τους κατηγορώντας τες ότι συμβάλλουν στον εκτροχιασμό του πληθωρισμού αυξάνοντας συνεχώς τις τιμές και καρπούμενες υπερκέρδη.
Η JBS, με έδρα τη Βραζιλία, είναι σήμερα η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και επεξεργασίας κρέατος στον κόσμο. Το τρίτο τρίμηνο του 2021 τα έσοδά της εκτοξεύτηκαν στα 17,7 δισεκατομμύρια δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 32% σε ετήσια βάση. Το 2007 εξαγόρασε τη Swift & Co, τη μεγαλύτερη, τότε, εταιρεία επεξεργασίας κρέατος στις ΗΠΑ, και εισήλθε έτσι στην αμερικανική αγορά.
Πηγή: Avgi.gr