Το ευρώ έχει υποστεί σημαντικό πλήγμα έναντι του δολαρίου μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, πέφτοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών, καθώς η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου και η αβεβαιότητα γύρω από τον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό υποδαυλίζουν τους φόβους ύφεσης στην ευρωζώνη.
Το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα διαπραγματευόταν την Τρίτη σε χαμηλό επίπεδο γύρω στα 1,0007 δολάρια – μια ραγδαία διολίσθηση από το επίπεδο των 1,15 δολαρίων πριν από την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η απότομη πτώση έφερε το ευρώ κοντά στο να φθάσει στην ισοτιμία με το δολάριο ΗΠΑ για πρώτη φορά από τα τέλη του 2002.
Γιατί πέφτει το ευρώ;
Η γενική επιδείνωση των προοπτικών της ευρωζώνης εν μέσω της ραγδαίας αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου και των φόβων για διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία συμπαρασύρει το κοινό νόμισμα.
Η υπερμεγέθης εξάρτηση μεγάλων οικονομιών, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, από το ρωσικό φυσικό αέριο έχει απογοητεύσει τους επενδυτές, με τους οικονομολόγους να προβλέπουν πολύ ταχύτερη και πιο επώδυνη ύφεση στην ευρωζώνη από ό,τι στις ΗΠΑ.
Σε αυτό προστίθεται και η διαφορά στα επίπεδα των επιτοκίων στις ΗΠΑ και την ευρωζώνη. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αυξάνει επιθετικά τα επιτόκια για να μειώσει τον πληθωρισμό, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει μέχρι στιγμής αντισταθεί σε απότομες αυξήσεις.
«Το επιτόκιο στις ΗΠΑ αναμένεται να ανέλθει στο 3% έναντι 1% στην Ευρώπη. Άρα, τα χρήματα θα πάνε εκεί όπου υπάρχει υψηλότερη απόδοση», δήλωσε στη DW ο Carsten Brzeski, επικεφαλής οικονομολόγος για τη Γερμανία και την Αυστρία στην ING.
Το αμερικανικό δολάριο επωφελείται επίσης από την ελκυστικότητά του ως ασφαλές καταφύγιο. Εν μέσω όλης της κατήφειας και της αβεβαιότητας γύρω από την παγκόσμια οικονομία, οι επενδυτές ανακουφίζονται από τη σχετική ασφάλεια που προσφέρει το δολάριο, καθώς είναι λιγότερο εκτεθειμένο σε ορισμένους από τους μεγάλους παγκόσμιους κινδύνους αυτή τη στιγμή.
Τι είναι η ισοτιμία του δολαρίου και γιατί είναι μεγάλη υπόθεση για το ευρώ;
Η ισοτιμία ουσιαστικά σημαίνει ότι 1 δολάριο αγοράζει 1 ευρώ. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ψυχολογικό όριο για τους συμμετέχοντες στην αγορά, οι οποίοι είναι γνωστοί για την προτίμησή τους στους στρογγυλούς αριθμούς.
«Οι χρηματοπιστωτικές αγορές αγαπούν πάντα να βρίσκουν κάποιο είδος συμβολικού νοήματος», δήλωσε ο Brzeski.
«Πιο πρόσφατα, έχουμε αρχίσει να βλέπουμε επενδυτές να στοιχηματίζουν ότι το ευρώ θα πέσει κάτω από την ισοτιμία. Αλλά μπορείτε εξίσου να φανταστείτε ότι περισσότεροι επενδυτές θα αρχίσουν να αγοράζουν ευρώ όσο πλησιάζουμε σε αυτό το επίπεδο», δήλωσε στη DW ο Viraj Patel, στρατηγικός αναλυτής συναλλάγματος στη Vanda Research.
Πώς επηρεάζει τους καταναλωτές ένα ασθενέστερο ευρώ;
Ένα διολισθαίνον ευρώ θα επιβαρύνει τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που ήδη ταλανίζονται από τον πληθωρισμό ρεκόρ. Ένα ασθενέστερο νόμισμα θα καταστήσει ακριβότερες τις εισαγωγές, οι οποίες εκφράζονται ως επί το πλείστον σε δολάρια. Όταν τα είδη αυτά είναι πρώτες ύλες ή ενδιάμεσα αγαθά, το υψηλότερο κόστος τους μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των τοπικών τιμών.
Σε κανονικές εποχές, ένα αδύναμο νόμισμα θεωρείται καλό νέο για τους εξαγωγείς και τις οικονομίες με μεγάλη εξαγωγική δραστηριότητα, όπως η Γερμανία, επειδή ενισχύει τις εξαγωγές, καθιστώντας τες φθηνότερες σε όρους δολαρίου. Όμως, αυτές δεν είναι καθόλου φυσιολογικές εποχές, χάρη στις τριβές στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, τις κυρώσεις και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Στην τρέχουσα κατάσταση με τις γεωπολιτικές εντάσεις, νομίζω ότι τα οφέλη από ένα αδύναμο νόμισμα είναι μικρότερα από τα μειονεκτήματα», δήλωσε ο Brzeski.
Για τους Αμερικανούς ταξιδιώτες που κατευθύνονται στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι όμως, το αδύναμο ευρώ είναι ευλογία. Για παράδειγμα, στο επίπεδο της ισοτιμίας, θεωρητικά θα μπορούν να ανταλλάξουν τα 1.000 δολάρια τους με 1.000 ευρώ αντί για λιγότερα από 900 ευρώ τον Φεβρουάριο. Με άλλα λόγια, το δολάριό τους θα άξιζε πολύ περισσότερο. Για τις επιχειρήσεις που εισάγουν ευρωπαϊκά προϊόντα, τα πράγματα θα ήταν φθηνότερα σε όρους δολαρίου.
Πού είναι ο πάτος του βαρελιού;
Τα στοιχήματα ότι το ευρώ θα συνεχίσει την πτώση του κάτω από την ισοτιμία έχουν αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες, καθώς η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη επιδεινώνεται.
Οι στρατηγικοί αναλυτές της Nomura International προβλέπουν ότι το ευρώ θα μπορούσε να πέσει έως και τα 0,95 δολάρια. Ο επικεφαλής έρευνας συναλλάγματος της Deutsche Bank, Γιώργος Σαραβέλος, έχει παρόμοια πρόβλεψη. «Μια κίνηση προς τα κάτω στα 0,95-0,97 δολάρια θα αντιστοιχούσε στα ακραία επίπεδα όλων των εποχών που έχουν παρατηρηθεί στις συναλλαγματικές ισοτιμίες από το τέλος του Bretton Woods το 1971», έγραψε σε σημείωμα προς τους πελάτες του στις 6 Ιουλίου.
Τι σημαίνει ένα ασθενέστερο ευρώ για την ΕΚΤ;
Ένα αδύναμο ευρώ και ο πρόσθετος πληθωρισμός που φέρνει προσθέτει στις προκλήσεις της ΕΚΤ, η οποία ήδη ελέγχεται για το γεγονός ότι αργεί να ξεκινήσει τον αγώνα της κατά του πληθωρισμού.
Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα για την κεντρική τράπεζα που έχει την εντολή να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, το ευρώ δεν έχει αποδυναμωθεί μόνο έναντι του δολαρίου αλλά και έναντι άλλων νομισμάτων όπως το ελβετικό φράγκο και το ιαπωνικό γεν.
«Αυτό αρχίζει τώρα να γίνεται μια λίγο πιο ευρεία αδυναμία του ευρώ και επομένως γίνεται περισσότερο πρόβλημα πληθωρισμού για την ΕΚΤ», δήλωσε ο Patel.
Η ΕΚΤ σκοπεύει να αυξήσει τα επιτόκια αναφοράς της κατά 25 μονάδες βάσης την επόμενη εβδομάδα, την πρώτη της αύξηση εδώ και πάνω από 10 χρόνια.
«Ένα ασθενέστερο ευρώ υποστηρίζει την άποψη για μια πιο επιθετική αύξηση των επιτοκίων», δήλωσε ο Brzeski. «Το επιχείρημα πίσω από αυτό θα ήταν ότι αν προχωρήσουμε σε αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης την επόμενη εβδομάδα αντί για 25, αυτό θα μπορούσε να σταματήσει αμέσως την πτώση του ευρώ, επειδή θα αιφνιδίαζε τις χρηματοπιστωτικές αγορές».
Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί λένε ότι μια οικονομική ύφεση θα βάλει την τράπεζα σε δύσκολη θέση, κρατώντας την μακριά από οποιαδήποτε επιθετική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Αυτό με τη σειρά του θα εξασφάλιζε ότι τα επιτόκια στην ευρωζώνη θα παρέμεναν συμπιεσμένα έναντι των ΗΠΑ. Μια τέτοια προσδοκία παίζει ήδη ρόλο στην πτώση του ευρώ.
Πηγή: Deutsche Welle