Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν τραγουδιόταν (με άλλη μελωδία) ήδη στα χρόνια της Επανάστασης του 1821
Μια αυθεντική μαρτυρία για την επίδραση που είχε στους αγωνιστές της Επανάστασης ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού μας δίνει ο Γ. Ζαλοκώστας, ποιητής και αγωνιστής της επανάστασης και από τους υπερασπιστές του Μεσολογγίου. Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν, μελοποιημένος – ίσως – από τον ίδιο το Σολωμό, πάνω σε κάποια γνωστή λαϊκή μελωδία, διαδόθηκε γρήγορα και τραγουδήθηκε από τους αγωνιστές του Εικοσιένα. «Καθώς ο ήχος των Μεσολογγίτικων πυροβόλων» – γράφει ο Ζαλοκώστας – «έφθανε μέχρι της Επτανήσου συγκοινών και καλών εις την πάλην τους προθύμους και γενναίους υιούς της, ούτω και από της Επτανήσου ο διθύραμβος του Σολωμού μετεδόθη αστραπηδόν εις τους εν Ελλάδι αγωνιζομένους. Διά παντός στόματος εφέροντο τα πατριωτικά εκείνα έπη και εθερμαίνοντο αι καρδίαι των μαχόμενων…»
Περιοδικό «Πανδώρα» τόμ. Θ’, χρόνος 1859, σ. 172 [Αδάμος, σ. 34]
… ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν … έγινε αμέσως γνωστός και τραγουδήθηκε πάνω σε λαϊκή μελωδία.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ η παρακάτω μαρτυρία για την πρώτη αυτή μουσική σύνθεση του ύμνου, που υπάρχει στο περιοδικό ‘’ ποικίλη στοά’’, τομ. Δ’, χρόνος 1864, σ. 446: «Νύκταν τινά, ομάς νεαρών βλαστών, φέρουσα επικεφαλής τον βάρδον Διονύσιον Σολωμόν, διέσχιζεν υπό το άπλετον φως της σελήνης τας οδούς της Ζακύνθου και υπό την γλυκαίαν της βαρβίτου αρμονίαν έψαλλε το πρώτον τον Ύμνον του Σολωμού, ραινομένη πανταχόθεν υπ’ ανθέων. Μεταξύ της εκλεκτής εκείνης ομάδος διεκρίνετο ο Ανδρέας Κουτούβαλης, ου η γλυκεία φωνή, πρώτη, μετέδωσεν ημίν το αθάνατον άσμα των ασμάτων»
(Αδάμος, 40)