Μπήκαμε στον όγδοο μήνα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο περίπατος για τον οποίο μιλούσαν σχεδόν όλοι, αποδείχθηκε «επικίνδυνη αποστολή». Οι ουκρανοί, δείχνοντας ασυνήθιστη γενναιότητα και αξιοποιώντας αποτελεσματικά τη δυτική υλική βοήθεια, κατάφεραν να ματαιώσουν τα σχέδια του Πούτιν, για κατάληψη ολόκληρης της χώρας τους μέσα σε λίγες ημέρες.
Μιχάλης Γκλεζάκος, καθηγητής Χρηματοοικονομικής
Παρ όλα αυτά, η Ρωσία κατέλαβε μεγάλες εκτάσεις ουκρανικής γης, που μαζί με την Κριμαία ξεπερνούν την έκταση της Ελλάδας. Καταπατώντας κάθε έννοια ηθικής και διεθνούς δικαίου, ο Πούτιν έφερε στο προσκήνιο «το δίκαιο του ισχυροτέρου» και έστρωσε το δρόμο για την αναθεώρηση των συνθηκών στις οποίες βασίζεται η παγκόσμια ειρήνη.
Ήμουν από εκείνους που απέκλειαν την εισβολή, γιατί το έλλειμμα στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος της Ρωσίας έναντι της Δύσης είναι τεράστιο (βλ. https://www.businessdaily.gr/apopseis/57742_i-dysi-apenanti-sti-rosia-o-polemos-tis-oykranias-den-tha-ginei). Θα είχε άραγε καμιά τύχη η Ρωσία σε έναν πόλεμο με συμβατικά όπλα απέναντι στο ΝΑΤΟ; Προφανώς όχι. Βλέπουμε άλλωστε ότι η Ουκρανία, μια φτωχή και στρατιωτικά αδύναμη χώρα, με μόνη ενίσχυση τα στρατιωτικά «αποφόρια» της Δύσης, κατάφερε να ισορροπήσει τη ρωσική ισχύ και να αντεπιτεθεί.
Όμως ο Πούτιν «έπαιξε» με μη συμβατικά όπλα. Προχώρησε στη ρήξη, φροντίζοντας να αναφερθεί στο πυρηνικό οπλοστάσιο του από την πρώτη στιγμή. Έπαιξε την παγκόσμια ειρήνη και την επιβίωση του κόσμου σε μια ζαριά, ποντάροντας στο ότι η Δύση δεν θα «σηκώσει το γάντι» για να μην ρισκάρει έναν καταστροφικό (για όλους) πυρηνικό πόλεμο. Την τακτική αυτή τη συνεχίζει και τώρα, που τα έχει βρει σκούρα με τους ουκρανούς και αναγκάζεται να προχωρήσει σε επιστράτευση. Αυτή τη φορά αναφέρεται με λιγότερες υπεκφυγές στην πιθανή χρήση πυρηνικών όπλων.
Με άλλα λόγια, στη σημερινή αντιπαράθεση του με τη Δύση, ο Πούτιν ενεργεί όπως οι βομβιστές αυτοκτονίας που είναι ζωσμένοι με εκρηκτικά και απειλούν «να πάρουν μαζί τους» όσους βρίσκονται γύρω τους. Δεν αντιμετωπίζεται εύκολα ένας τέτοιος κίνδυνος. Η μόνη λύση είναι η σταδιακή απομόνωση και αποδυνάμωση, που θα τον απενεργοποιήσει σε βάθος χρόνου.
Η απομόνωση έχει επιτευχθεί σε σημαντικό βαθμό αλλά όχι στην επιθυμητή έκταση, γιατί υπάρχουν χώρες που θέλουν να ενισχύσουν τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες τους και βλέπουν την τρέχουσα κατάσταση ως μια ευκαιρία να εντάξουν στους σχεδιασμούς τους τη στρυμωγμένη Ρωσία (κυρίως Κίνα, Ιράν, Τουρκία). Αλλά και η οικονομική αποδυνάμωση σκοντάφτει στις διαστημικές τιμές της ενέργειας που απογειώνουν τα ρωσικά έσοδα και στις χώρες που σπεύδουν να επωφεληθούν από τον οικονομικό αποκλεισμό της Ρωσίας (π.χ. Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Τουρκία κλπ). Όμως, έστω και έτσι, οι κυρώσεις διαβρώνουν σιγά-σιγά τη ρωσική οικονομία, περιορίζοντας τις δυνατότητες χρηματοδότησης των πολεμικών επιχειρήσεων της και φέρνοντας τον Πούτιν σε δύσκολη θέση στο εσωτερικό της χώρας του.
Αυτό λοιπόν που χρειάζεται η Δύση για να αντιμετωπίσει αυτή την ανορθόδοξη απειλή, είναι ο χρόνος. Όσο θα μεγαλώνει το διάστημα που οι κυρώσεις θα είναι σε ισχύ, τόσο θα περιορίζονται οι δυνατότητες του Πούτιν και θα αυξάνεται η πιθανότητα να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να δεχθεί μια δίκαιη λύση.
Βέβαια, με την ενεργειακή κρίση να μαίνεται και την οικονομική ύφεση να έρχεται το 2023, η ενότητα των δυτικών χωρών είναι πιθανό να αρχίσει να εξασθενεί. Επίσης, οι δυτικές κοινωνίες θα είναι όλο και περισσότερο διατεθειμένες «να βάλουν νερό στο κρασί τους» και να αποδεχθούν λιγότερο δίκαιες λύσεις, για να μην περιορίσουν κι άλλο την κατανάλωση τους.
Με άλλα λόγια, «ο κύβος έχει ριχθεί» και οι εξελίξεις που θα ακολουθήσουν θα είναι καταλυτικές για όλους. Για να κερδίσει η ειρήνη, θα πρέπει να αντέξει η συνοχή των δυτικών χωρών στο χρόνο.