NewsEdit Στο ερώτημα αυτό θα απαντήσω, αφού προηγουμένως ανασυγκροτηθούν τα πραγματολογικά δεδομένα της κοινοβουλευτικής περιόδου την οποία διανύουμε.
Θεόδωρος Γεωργίου
Βρισκόμαστε, σύμφωνα με το Σύνταγμα, μόλις έξι μήνες προτού λήξει η κοινοβουλευτική θητεία της κυβέρνησης του κυρίου Μητσοτάκη (Ιούλιος 2019 – Ιούλιος 2023). Τα πραγματολογικά δεδομένα αυτής της κοινοβουλευτικής περιόδου μπορούν να διακριθούν σε δυο εννοιολογικές και ερμηνευτικές κατηγορίες. Η μία κατηγορία έχει να κάνει με τα πολιτικά δημοκρατικά και κοινοβουλευτικά στοιχεία των κυβερνητικών πράξεων και η άλλη με τα αυταρχικά και τεχνοκρατικά στοιχεία της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Στις σύγχρονες κοινοβουλευτικές δημοκρατίες, λειτουργούν οι δυο δομικές αρχές της, δηλαδή η αρχή της αντιπροσώπευσης και η δημοκρατική αρχή, ως πολιτικός κανόνας. Σύμφωνα μ’ αυτή τη δεύτερη αρχή, οτιδήποτε συμβαίνει (δηλ. οι αποφάσεις και οι πράξεις των κυβερνώντων) ελέγχεται και αποτιμάται με το θεμελιώδες δημοκρατικό κριτήριο του «κοινού καλού».
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, τον Ιούλιο του 2019, ανέλαβε να ασκήσει τα καθήκοντά της ή ορθότερα το έργο της (Aufgabe) και μετατόπισε το κέντρο βάρους της δύναμης (ή της ισχύος – Macht) από το κοινοβουλευτικό πεδίο προς ένα μεταδημοκρατικό παρακράτος. Αυτό σηματοδοτεί η ίδρυση του «επιτελικού κράτους». Το μέγαρο: «Μαξίμου» (όπως αναφέρεται στη δημοσιογραφική γλώσσα) καθίσταται η «πρώτη θεσμική αρχή» της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας μας. Το Κοινοβούλιο, με τις γνωστές νομοθετικές πρωτοβουλίες του (αυτοχειρισμός μπορεί να ονομαστεί αυτό το φαινόμενο), τοποθετεί το έργο του στο περιθώριο.
Για να κατανοήσουμε σε ποια δημοκρατία ζούμε, δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε σε όσα συμβαίνουν εδώ και μήνες: από τις αρχές Αυγούστου του 2022 (τότε που οι δυο ιδιώτες, οι κύριοι Δημητριάδης και Κοντολέων, απομακρύνονται από το επιτελικό κράτος) μέχρι σήμερα που η ελληνική Βουλή έχει καταστεί αδύναμη πολιτική δύναμη. Ενώ έχει ξεσπάσει το «σκάνδαλο των υποκλοπών και των παρακολουθήσεων», το Κοινοβούλιο (όπως και η Προεδρία της Δημοκρατίας) δεν ενδιαφέρονται να ακούσουν τη «φωνή του λαού»!
Θα συνεχίσω με την απαρίθμηση των πολιτικών συμβάντων σε μια πολιτική κοινωνία όπως είναι η δική μας, η οποία, όμως, όλα αυτά τα αντιμετωπίζει ως «τον εξωτερικό εαυτό της» (σύμφωνα με τον Hegel). Φαίνεται πως η «μεταπολίτευση» ως πολιτικός κανόνας για την πολιτική κοινωνία μας σ’ αυτή την κοινοβουλευτική περίοδο (2019-2023) δεν ισχύει. Μήπως, όμως, έχει βάση αυτό που ο επιχειρηματίας Μαρινάκης προσάπτει στον πρωθυπουργό Μητσοτάκη; Και ποιο είναι αυτό; Κατά τον επιχειρηματία Μαρινάκη, ο πρωθυπουργός ακολουθεί πρακτικές του υπόκοσμου. Το ομολόγησε, εξάλλου, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, όταν μίλησε για τη λογική του «δούναι και λαβείν» σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του.
Με όλα αυτά που γράφω, θέλω να υποστηρίξω το εξής: ποτέ μα ποτέ, κατά την ιστορική φάση της πολιτικής εξέλιξης της Ελλάδος, δεν υπήρξε ως στοιχείο θεσμικής συγκρότησής της η ιδιωτική διαμάχη του ιδιωτικού κεφαλαίου και του θεσμικού παράγοντα σ’ ένα σύγχρονο κράτος. Ολα όσα διδάσκω στο αμφιθέατρο και στο σεμινάριό μου τα είδαν οι φοιτητές μου μπροστά στα μάτια τους. Με άλλα λόγια, την εμπειρία ως πηγή γνώσης την κατάλαβαν οι φοιτητές, όταν με ρώτησαν: γιατί οι Μαρινάκης και Μητσοτάκης «τσακώνονται»;
Επανέρχομαι στο θεωρητικο-πολιτικό επίπεδο των ερμηνειών μου για την κοινοβουλευτική περίοδο (2019-2023) και τονίζω ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη «μεταμορφώθηκε» σε διακυβέρνηση του επιτελικού κράτους και των αόρατων εξω-θεσμικών μηχανισμών που έχουν επιβληθεί.
Στο ερώτημα (κατεξοχήν πολιτικό ερώτημα) πώς και γιατί απέτυχε το «πολιτικό πείραμα» Μητσοτάκη, η απάντησή μου είναι η εξής: η ελληνική πολιτική κοινωνία (οι παράγοντες που περιγράφονται στο Σύνταγμα δηλ. λαός, Κοινοβούλιο, κυβέρνηση, διάκριση εξουσιών κ.λπ.) παραμένει για τον πολιτικό εαυτό της μια ξένη εξωτερική δύναμη για τον αυτοπροσδιορισμό της. Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, το εξής: η ίδρυση του επιτελικού κράτους, η περιθωριοποίηση του Κοινοβουλίου, το σκάνδαλο των υποκλοπών, η συστηματική υπονόμευση του κράτους δικαίου, η απαξίωση του κοινωνικού κράτους και πολλές άλλες (μπορεί ο καθένας μας να συμπληρώσει τον κατάλογο!) κυβερνητικές αποφάσεις και πράξεις στρέφονται κατά της δομικής και θεμελιώδους δημοκρατικής αρχής.
Συνοψίζοντας, υποστηρίζω, λοιπόν, ότι η κοινοβουλευτική περίοδος (2019-2023) χαρακτηρίζεται από τα εξής δύο δομικά στοιχεία διάβρωσης της δημοκρατικής λειτουργίας: το πρώτο είναι η μετατόπιση από τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες στους μηχανισμούς του «μεταδημοκρατικού παρακράτους». Και το δεύτερο αναφέρεται στον θεσμικό εναγκαλισμό της τεχνοκρατίας ως κυρίαρχης πολιτικής (;) πρακτικής στην άσκηση της κυβερνητικής εξουσίας. Και τα δύο αυτά δομικά στοιχεία που εντοπίζουμε κατά την κυβερνητική θητεία του κυρίου Μητσοτάκη, μας οδηγούν σε ατραπούς υπονόμευσης και σε δρόμους ακύρωσης των δημοκρατικών παραδόσεων και ιδεών της πολιτικής κοινωνίας μας.
*Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Πηγή: Efsyn.gr