Ομολογουμένως η λέξη «λύματα» δεν προκαλεί θετικούς συνειρμούς, στους περισσότερους έρχεται στον νου ένα βρώμικο μίγμα στο σύστημα αποχέτευσης.
Η εξέλιξη μάς έχει κάνει να θεωρούμε αυτονόητη την εξαφάνιση των απεκκρίσεών μας στο υπέδαφος μέσω της αποχέτευσης. Και όμως η Παγκόσμια Ημέρα της Τουαλέτας που έχει θεσπίσει ο ΟΗΕ στις 19 Νοεμβρίου σκοπό έχει να υπενθυμίσει ότι αναρίθμητοι άνθρωποι στον πλανήτη δεν διαθέτουν αυτή τη συνηθισμένη για μας ευκολία. Από την άλλη τα λύματα που δημιουργούμε πηγαίνοντας στην τουαλέτα, πλένοντας τα ρούχα μας ή κάνοντας ντουζ μπορούν να αξιοποιηθούν με διάφορους τρόπους. Τέσσερα παραδείγματα το αποδεικνύουν.
Σε όλο τον κόσμο εταιρείες προσπαθούν να αποδείξουν πως το νερό της τουαλέτας μπορεί να είναι πόσιμο και αρκετά απολαυστικό. Η ζυθοποιία «Brewerkz» από τη Σιγκαπούρη παρασκευάζει μπύρα από επεξεργασμένα λύματα από το 2018 σε συνεργασία με την εθνική αρχή ύδρευσης. Φέτος όσοι επιθυμούν μπορούν να προμηθευτούν για πρώτη φορά την craft μπύρα της εταιρείας από τα σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα με την εταιρεία μάλιστα η μπύρα έχει αρώματα μελιού και καβουρδίσματος. Ένα παρόμοιο εγχείρημα και από την εταιρεία υδροτεχνολογίας Xylem στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία που παρήγαγε περίπου 400 λίτρα μπύρας από καθαρισμένα λύματα, ώστε να αποτελέσει παράδειγμα για την επαναχρησιμοποίησή τους σε περιόδους έλλειψης νερού. Το παρασκεύασμα ωστόσο δεν διατέθηκε προς πώληση.
Όταν κάνουμε ντους ή πλένουμε τα ρούχα, το νερό που πηγαίνει στους σωλήνες αποχέτευσης είναι πολλές φορές ακόμα ζεστό. Αυτή η θερμότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θέρμανση ενός σπιτιού ή και μίας ολόκληρης συνοικίας. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία, ένα άτομο ανά νοικοκυριό χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 128 λίτρα πόσιμου νερού κάθε μέρα – αρκετά μεγάλη ποσότητα. Στο προάστιο Άιγκεν του Σάλτσμπουργκ στην Αυστρία από την αρχή του έτους 99 διαμερίσματα τροφοδοτούνται με ενέργεια με τη βοήθεια αυτής της τεχνολογίας.
Η διαχείριση των επεξεργασμένων λυμάτων ως πηγή ενέργειας
Τα λύματα έχουν ενεργειακό απόθεμα
Σύμφωνα με τους προγραμματιστές, περίπου 30.000 λίτρα λυμάτων συλλέγονται εκεί κάθε μέρα σε μια δεξαμενή κατακράτησης. «Υπάρχει τρομακτικά πολλή ενέργεια σε αυτό το αηδιαστικό, βρωμερό νερό», δηλώνει ο Ντίτμαρ Στάμπφερ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «Energy Consulting Austria»,που σχεδίασε και παρακολουθεί αυτό το σύστημα παροχής ενέργειας.
Η μέση θερμοκρασία των λυμάτων είναι περίπου 20 βαθμοί Κελσίου. Μια αντλία θερμότητας εξάγει την ενέργεια από τα συλλεγόμενα λύματα, τα οποία στη συνέχεια τροφοδοτούνται πίσω στο κύκλωμα νερού και θέρμανσης. Σύμφωνα με τον Στάμπφερ, το 40% της ενεργειακής απαίτησης καλύπτεται με αυτό το σύστημα, ενώ 35% μέσω της θερμότητας των αερίων που αποβάλλει ο άνθρωπος και το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτεται με τη χρήση συμπιεσμένων πέλετ. Ο ίδιος είναι πεπεισμένος πως το σύστημά του δεν είναι μόνο βιώσιμο, αλλά ειδικά σε περιόδους αύξησης των τιμών φυσικών αερίου, ιδιαίτερα χρήσιμο.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Μπίλεφελντ και του Eρευνητικού Kέντρου Jülich στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία ερευνούν πώς μπορούν τα επεξεργασμένα λύματα να επαναχρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη φυκών και εν συνεχεία την παραγωγή γεωργικών λιπασμάτων. Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, μέσω της επεξεργασίας δημιουργείται μια μάζα από φύκια. Τα φύκια απορροφούν σημαντικά για τα ίδια θρεπτικά συστατικά όπως φώσφορο, άζωτο και κάλιο, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά συστατικά για λίπασμα. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία, μπορούν να αποτελέσουν φυσικό λίπασμα.
Εναλλακτικές πηγές νερού για γεωργική άρδευση
Τα επεξεργασμένα αστικά λύματα μπορούν να αξιοποιηθούν ποικιλότροπα
Η Ευρωπαϊκή Κομισιόν θέλει να ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη της ΕΕ να χρησιμοποιούν κατά την άρδευση της γεωργικής γης επεξεργασμένα λύματα. Για το σκοπό αυτό έχουν τεθεί ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου νερού. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθαρίζονται 40 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα λυμάτων κάθε χρόνο, αλλά μόνο 964 εκατομμύρια κυβικά μέτρα επαναχρησιμοποιούνται. Όπως αναφέρει εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Περιβάλλοντος, σε ελάχιστες περιοχές έχει γίνει αυτό δυνατό, όπως για παράδειγμα στην περιοχή της Κάτω Σαξονίας.
Αυτή τη στιγμή στη πόλη Σβάινφουρτ στη Βαυαρία βρίσκεται εν εξελίξει ένα πρότζεκτ που διερευνά πως μπορούν τα λύματα να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να διανεμηθούν σε αγροτικές και αστικές περιοχές με έξυπνα τεχνολογικά μέσα. Η συγκεκριμένη έρευνα αναμένεται να διαρκέσει μέχρι την άνοιξη του 2024.
Μία Μπούχερ, dpa
Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου