Στον κόσμο του The Last of Us, μία μετάλλαξη ενός μύκητα οδήγησε στη μόλυνση των ανθρώπων και στην κατάρρευση του πολιτισμού. Πόσο πιθανό είναι όμως κάτι τέτοιο από επιστημονικής άποψης;
Ερευνητές του Duke University School of Medicine απέδειξαν πώς ένας παθογόνος μύκητας μπορεί να εξελιχθεί χάρη στην παγκόσμια υπερθέρμανση, για να αντέξει τη θερμότητα του ανθρώπινου σώματος. Και ενώ τα πράγματα μπορεί να μην είναι τόσο δραματικά όσο απεικονίζονται στο The Last of Us, η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος είναι αυτή που κρατάει μακριά τις απειλές και η προσαρμογή των μυκήτων αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης.
Δεν πρόκειται για μεταδοτικές ασθένειες με την έννοια της ανθρώπινης μετάδοσης, δε μεταδίδουμε μύκητες ο ένας στον άλλο. Εισπνέουμε σπόρους μυκήτων συνέχεια και το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι εξοπλισμένο να τους αντιμετωπίζει.
Οι ερευνητές έβαλαν τον παθογόνο μύκητα Cryptococcus deneofromans σε συνθήκες εργαστηρίου και αύξησαν τη θερμοκρασία του από του 30 στους 37 βαθμούς Κελσίου, αλλάζοντας τη γενετική δομή του. Διαπίστωσαν 5 φορές μεγαλύτερη κινητικότητα στα γονίδια DNA που μπορούν να αλλάξουν τη θέση τους στο γονιδίωμα. Και ενώ δεν μπορούν να παράγουν απευθείας πρωτεΐνες, μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που λειτουργούν άλλα γονίδια, όπως τον τρόπο που κωδικοποιούνται, οδηγώντας πιθανώς σε αυξημένη αντίσταση στα φάρμακα.
Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν πως αυτή η δραστηριότητα στο σώμα ενός ζώου με ανοσοποιητικό σύστημα και άλλες βιολογικές διεργασίες, αυξάνει αυτήν την κινητικότητα των γονιδίων.
Είδαμε πως και τα τρία μεταβατικά στοιχεία δραστηριοποιήθηκαν στο γονιδίωμα του μύκητα μέσα σε 10 μόλις μέρες από τη μόλυνση του ποντικιού με αυτόν. Αυτά τα στοιχεία πιθανώς να συμβάλουν στην προσαρμογή του μύκητα στο περιβάλλον και κατά τη διάρκεια της μόλυνσης. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα πιο γρήγορα εξαιτίας της θερμότητας η οποία επιταχύνει τον αριθμό των μεταλλάξεων.
Το θετικό είναι πως οι μύκητες είναι πολύ μεγαλύτεροι από τους ιούς και προφυλάξεις όπως η μάσκα, είναι αποτελεσματικές εναντίον τους. Η έρευνα δείχνει όμως πως η αυξημένη θερμότητα επιταχύνει τις γενετικές αλλαγές στο C. deneoformans, οδηγώντας στο συμπέρασμα πως οι επικίνδυνοι μύκητες μπορεί να εξελίσσονται πιο γρήγορα από ότι περιμένουμε, καθώς οι θερμοκρασίες σε όλο τον πλανήτη αυξάνονται.
Το επόμενο στάδιο της έρευνας είναι να μελετηθούν παθογόνοι μύκητες από ανθρώπους που έχουν ήδη μολυνθεί. Τέτοιου είδους μολύνσεις σκοτώνουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο, αλλά μόνο αυτοί με αδύναμο ανοσοποιητικό βρίσκονται σε κίνδυνο. Αυτό βέβαια μπορεί κάποια μέρα να αλλάξει, με τους επιστήμονες να αναφέρουν το σενάριο του The Last of Us.
Για αυτό ακριβώς το σενάριο μιλάμε – χωρίς το κομμάτι με τα ζόμπι. Οι ασθένειες από μύκητες σημειώνουν αύξηση, κυρίως εξαιτίας της αύξησης του αριθμού των ανθρώπων οι οποίοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υποκείμενα νοσήματα. – Asiya Gusa, μοριακός γενετιστής και μικροβιολόγος
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο PNAS.